Zoeken in kerkelijke documenten en berichten

De hedendaagse cultuur, die gekenmerkt wordt door een nadrukkelijk ethisch en religieus subjectivisme, stelt het individu en het gezin voor zwaarwegende uitdagingen. Op de eerste plaats dient zich de kwestie aan van het vermogen van een mens om zich te binden en, wanneer het een verbinding betreft voor het leven, de vraag of dat wel echt mogelijk is en overeenkomt met zijn menselijke natuur, of anders gezegd, of dat niet strijdig is met zijn vrijheid en zelfontplooiing. Het is onderdeel van een wijdverspreide mentaliteit, namelijk om te denken dat de mens zichzelf verwerkelijkt als hij “autonoom” blijft en in het aangaan van contacten met anderen alleen die relaties aangaat die ieder moment weer kunnen worden verbroken. Vgl. Paus Benedictus XVI, Toespraak, Kersttoespraak tot de Romeinse Curie - Sala Clementina, ‘Prope est iam Dominus venite, adoremus!’ - ‘De Heer is nabij, komt, laten wij Hem aanbidden!’ (21 dec 2012), 6 Niemand kan het toch ontgaan dat de keuze van de mens om zich al dan niet te binden in een levenslange relatie beïnvloed wordt door ieders persoonlijke perspectief en of dat verankerd is in een slechts menselijk kader of ook open staat voor het licht van het geloof in de Heer. Alleen door ons open te stellen voor de waarheid van God is het mogelijk om de waarheid van de mens te zien als van een door de doop herboren kind van God, waardoor het mogelijk wordt dit concreet te maken in het leven van het huwelijk en gezin. “Wie in Mij blijft en Ik in hem, die draagt veel vrucht, want zonder Mij kunt ge niets.” (Joh. 15, 5): dat is wat Jezus zijn leerlingen leerde, toen Hij hen herinnerde aan het substantiële menselijke onvermogen om uit eigen beweging tot het waarachtig goede te komen. Een afwijzing van het goddelijke perspectief leidt tot een diepgaande onevenwichtigheid in alle menselijke relaties Vgl. Paus Benedictus XVI, Toespraak, Sala dei Papi, Tot de deelnemers aan de algemene jaarvergadering van Internationale Theologische Commissie (7 dec 2012), 6, waaronder het huwelijk, en vergemakkelijkt het verkeerde begrijpen van vrijheid en zelfontplooiing, dat mede door het ontvluchten van het gelaten ondergaan van het lijden, de mens veroordeelt tot een opgesloten zijn in egoïsme en egocentrisme. Van de andere kant stelt het aanvaarden van het geloof de mens juist in staat om zichzelf te geven. “Alleen in het zichzelf openstellen voor de Ander, voor anderen, voor kinderen, voor het gezin, alleen door zich te laten veranderen door het lijden, ontdekt de mens de volle omvang van zijn menselijke persoon.” Paus Benedictus XVI, Toespraak, Kersttoespraak tot de Romeinse Curie - Sala Clementina, ‘Prope est iam Dominus venite, adoremus!’ - ‘De Heer is nabij, komt, laten wij Hem aanbidden!’ (21 dec 2012), 5

Het geloof in God, gesteund door de goddelijke genade, is daarom een zeer belangrijk element om te leven in wederzijdse toewijding en echtelijke trouw. Paus Benedictus XVI, Audiëntie, Sint Pietersplein, Over de reis naar Kroatië (8 juni 2011), 3 Deze vaststelling mist iedere intentie om te ontkennen dat trouw ook heel goed mogelijk is in een natuurlijk huwelijk dat gesloten is tussen twee niet gedoopte personen. In feite is dat niet verstoken van het goede dat “komt van God de Schepper en ligt besloten, op een rudimentaire wijze, in de echtelijke liefde die Christus met zijn Kerk verbindt.” Internationale Theologische Commissie, A. De tekst met de Internationale Theologische Commissie in forma specifica goedgekeurde thesen, De Katholieke leer over het Sacrament van het huwelijk (1 jan 1977), 18. 3.4, in: Documenti 1969-2004, vol. 13, Bologna 2006, p.147 Het is echter zeker dat het buitensluiten van God en het afwijzen van de sacrale dimensie van de echtelijke vereniging en de waarde van de genade de concrete incarnatie bemoeilijkt voor het verheven model van het huwelijk dat de Kerk voortbracht overeenkomstig Gods plan en mogelijk zelfs de geldigheid van de overeenkomst zelf kan bedreigen - waar de geconsolideerde jurisprudentie van deze rechtbank van uitgaat - indien het afwijzen van de sacrale dimensie wordt vertaald in de principiële afwijzing van de echtelijke verplichting tot trouw zijn, dat is, van een van de essentiële elementen of eigenschappen van het huwelijk.

Tertullianus spreekt in zijn beroemde Tertullianus
Ad Uxorem (), van een huwelijksleven gekenmerkt door geloof en hij schrijft dat christelijke echtgenoten “werkelijk twee zijn in één vlees, en waar het vlees een is daar is de geest een. Zij bidden samen, zijn samen vermoeid en ze vasten samen; ze leren elkaar, eren elkaar, steunen elkaar.” Tertullianus, Ad Uxorem. II, IX: PL 1, 1415B-1417A De heilige Clemens van Alexandrië drukt zich in ongeveer gelijke bewoordingen uit: “Als er inderdaad voor beiden één God is, dan is er ook één leraar Christus, er is één Kerk, een wijsheid, een bescheidenheid, een voeding, het huwelijk verenigt ze. ... en als ze een gemeenschappelijk leven hebben, dan zijn ook de genade, verlossing, deugdzaamheid en het morele leven gemeenschappelijk.” H. Clemens van Alexandrië, De pedagoog, Paedagogos. I, IV, 10.1: PG 8, 259B De heiligen die leefden in de eenheid van het huwelijk en het gezin waren in hun christelijk perspectief in staat om zelfs de moeilijkste situaties aan te kunnen, en bereikten heiligheid voor zichzelf en voor hun kinderen door een liefde die altijd gesterkt werd door een rotsvast vertrouwen in God, een oprechte religieuze vroomheid en een intensief leven met de sacramenten. Precies deze ervaringen, gekenmerkt door het geloof, helpen ons te verstaan, zelfs vandaag, hoe kostbaar het offer is van de gehuwde die is verlaten of die een scheiding overkomt, wanneer hij of zij er in slaagt, - de onverbrekelijke band van een geldige huwelijks band erkennende - om niet “in een nieuwe relatie betrokken te raken ... in welk geval het een voorbeeld is van trouw en christelijke consistentie en een waardevol speciaal getuigenis voor de wereld en voor de Kerk.” H. Paus Johannes Paulus II, Postsynodale Apostolische Exhortatie, Over de taken van het christelijk gezin in de wereld van deze tijd, Familiaris Consortio (22 nov 1981), 83