Paus Benedictus XVI - 8 december 2012
De vrede betreft de persoon in zijn geheel en impliceert de betrokkenheid van de gehele mens. Er is vrede met God, als men leeft overeenkomstig diens wil. Er is dan met zichzelf een innerlijke vrede, er is dan naar buiten toe vrede met de naaste en met de gehele schepping. Zoals de zalige Johannes XXIII schreef in zijn encycliek H. Paus Johannes XXIII - Encycliek
Pacem in Terris
Vrede op aarde
(11 april 1963), waarvan de publicatie over een paar maanden vijftig jaar geleden is, is voor de vrede de voornaamste voorwaarde een samenleving die gebouwd is op waarheid, vrijheid, liefde en gerechtigheid. Vgl. H. Paus Johannes XXIII, Encycliek, Vrede op aarde, Pacem in Terris (11 apr 1963), 35-36 De loochening van datgene, wat de ware natuur van de mensen bepaald - in zijn wezenlijke dimensies, in zijn innerlijke vermogens, het ware en het goede, om uiteindelijk God zelf te erkennen -, bedreigt de opbouw van de vrede. Zonder de waarheid over de mens, die door de Schepper is geschreven in zijn hart, worden de vrijheid en de liefde in diskrediet gebracht, en de gerechtigheid verliest de basis voor haar praktische toepassing.
Om authentiek vredestichter te worden, zijn twee zaken onmisbaar: het acht slaan op de transcendente dimensie en het voortdurende gesprek met God de barmhartige Vader, waarin men voor de Verlossing bidt, die zijn eniggeboren Zoon voor ons verworven heeft. Zo kan de mens die kiem van vertroebeling en ontkenning van de vrede overwinnen, die de zonde in al haar vormen is: egoïsme en geweld, hebzucht, streven naar macht en heerszucht, intolerantie, haat en onrechtvaardige structuren.
De verwerkelijking van de vrede hangt vooral af van de erkenning, dat in God allen één enige mensenfamilie vormen. Zoals de encycliek H. Paus Johannes XXIII - Encycliek
Pacem in Terris
Vrede op aarde
(11 april 1963) leerde is deze door intermenselijke betrekkingen en door instituties geleed die door een gemeenschappelijk “wij” gedragen en beleefd worden, die een innerlijke en uiterlijke zedelijke ordening insluit, waarin eerlijk - overeenkomstig de waarheid en de gerechtigheid - de wederzijdse rechten en plichten erkent worden. De vrede is een orde die door de liefde levend wordt en aangevuld, zo dat men de noden en behoeften van anderen als die van zichzelf ervaart, en die anderen laat deelhebben aan de eigen goederen, waardoor de gemeenschap van de geestelijke waarden in de wereld een steeds weidsere verspreiding vindt. De vrede is een in vrijheid verwerkelijkte ordening, en wel op een manier die overeenkomstig de waardigheid van de mensen is die op grond van hun rationele natuur de verantwoording voor hun doen en laten overnemen. Vgl. H. Paus Johannes XXIII, Encycliek, Vrede op aarde, Pacem in Terris (11 apr 1963), 36
De vrede is geen droom, geen utopie: ze is mogelijk. Onze ogen moeten meer in de diepte zien, onder het oppervlak van de uiterlijke schijn, om een positieve werkelijkheid te onderkennen, die in de harten bestaat. Want ieder mens is geschapen naar Gods beeld en geroepen om te groeien, door bij te dragen aan het bouwen van een nieuwe wereld. God zelf is immers door de incarnatie van zijn Zoon en door de door Hem bewerkte verlossing binnengetreden in de geschiedenis, doordat Hij een nieuwe schepping deed ontstaan en een nieuw verbond sloot tussen God en de mensen Vgl. Jer. 31, 31-34 en ons zo de mogelijkheid bood op “een nieuw hart” en “een nieuwe geest”. Vgl. Ez. 36, 26
Juist daarom is de Kerk er van overtuigd, dat het dringend is om Jezus Christus, de eerste en voornaamste grondlegger van de totale ontwikkeling van de volkeren en ook van de vrede, opnieuw te verkondigen. Jezus is namelijk onze vrede, onze gerechtigheid, onze verzoening. Vgl. Ef. 2, 14 Vgl. 2 Kor 5, 18 Vredestichter in de betekenis van de zaligspreking van Jezus is diegene die het welzijn van de ander zoekt, het omvattende welzijn van lichaam en geest, vandaag en morgen.
Uit deze leer kan men opmaken, dat ieder mens en iedere gemeenschap - met een religieus zowel als met een civiel karakter, in de opvoedkunde zowel als in de vorming - ertoe geroepen is om vrede te bewerkstelligen. De vrede is hoofdzakelijk het bewerkstelligen van het algemeen welzijn van de verschillende samenlevingen, op primair, midden, nationaal en internationaal niveau en wereldwijd. Precies daarom mogen we aannemen dat de wegen die het algemeen welzijn bewerken, ook de wegen zijn die begaan dienen te worden om de vrede te bereiken.
