Zoeken in kerkelijke documenten en berichten

De verhouding tussen bisschoppen en theologen is dikwijls goed en vertrouwensvol aan weerszijden, met passend respect voor wat de ander aan roeping en verantwoordelijkheid bezit. Zo nemen bisschoppen bijvoorbeeld deel aan nationale en regionale bijeenkomsten van theologische verenigingen, zij doen een beroep op theologisch deskundigen bij het formuleren van hun eigen onderricht en beleid en zij bezoeken en ondersteunen theologische faculteiten en hogescholen in hun bisdommen. Het is onvermijdelijk dat er soms spanningen zullen voorkomen in de relatie tussen theologen en bisschoppen. In zijn diepgaande analyse van de dynamische interactie, binnen het levende organisme van de Kerk, tussen de drie ambten van Christus als profeet, priester en koning, erkende de Zalige John Henry Newman de mogelijkheid van zulke ‘chronische botsingen of tegenstellingen’, en het is goed te bedenken dat hij ze ‘in de aard van de zaak’ vond liggen. Vgl. H. John Henry Kardinaal Newman, The Via Media of the Anglican Church. Preface to the Third Edition, in The Via Media of the Anglican Church, ed. H.D. WIEDNER, Oxford: Clarendon Press, 1990, pp. 10-57, zie p. 27. ‘Theologie is het fundamentele, regulerende principe van het gehele kerkelijke systeem’, schreef hij, en toch ‘kan theologie niet altijd de doorslag geven’. H. John Henry Kardinaal Newman, The Via Media of the Anglican Church. Preface to the Third Edition, in The Via Media of the Anglican Church, ed. H.D. WIEDNER, Oxford: Clarendon Press, 1990, pp. 29-30. ‘Niet alle kennis is voor iedereen even geschikt; een uitspraak kan waar zijn, maar toch op een bepaalde plaats en tijd “onbezonnen” zijn, “in de oren van vrome mensen beledigend klinken, en aanstootgevend”, ook al is die uitspraak niet “ketters” of “onjuist”’ (p. 34). Over spanningen tussen theologen en het leergezag zei de Internationale Theologische Commissie in 1975: ‘Waar echt geleefd wordt, bestaat altijd spanning’. ‘Zulke spanning hoeft niet geduid te worden als vijandigheid of daadwerkelijke oppositie, maar kan gezien worden als een vitale kracht en een stimulans voor het uitvoeren, in verbondenheid, van ieders taak door middel van dialoog’. Vgl. Internationale Theologische Commissie, Stellingen over de verhouding tussen het kerkelijk leraarsambt en de theologie (6 juni 1976), 9. De Internationale Theologische Commissie heeft ook praktische richtlijnen opgesteld voor het goed omgaan met situaties waarin meningsverschillen bestaan (zie Theses 11-12).