29 november 2010
Het Griekse woord voor Kerk: ‘ekklesia’ betekent ‘de geroepenen’. Wij allen die gedoopt zijn en in God geloven, worden door de Heer geroepen. Samen vormen we de Kerk. Christus is, zoals Paulus zegt, het hoofd van de Kerk. Wij zijn zijn lichaam. Catechismus-Compendium, Catechismus van de Katholieke Kerk (15 aug 1997), 748-757
Als wij de Sacramenten ontvangen en het Woord van God horen, is Christus in ons en zijn wij in Hem – dat is de Kerk. De Heilige Schrift beschrijft de nauwe persoonlijke levensgemeenschap van alle gedoopten met Jezus in steeds nieuwe beelden: de ene keer is er sprake van het volk van God, dan weer van de bruid van Christus; één keer wordt de Kerk moeder genoemd, dan weer is ze de familie van God, of ze wordt vergeleken met een bruiloftsgezelschap. Nooit gaat het over de Kerk als alleen maar een instituut, nooit over de ‘officiële kerk’, waar je aan voorbij kunt leven. Wij zullen ons ergeren aan de fouten en gebreken in de kerk, maar we kunnen ons nooit van haar distantiëren, omdat God onherroepelijk voor haar gekozen heeft en zich ondanks alle zonde niet van haar distantieert. De kerk is Gods aanwezigheid onder ons mensen. Daarom moeten wij wel van haar houden.
God wil de Kerk, omdat Hij ons niet individueel, maar gezamenlijk wil verlossen. Hij wil de hele mensheid tot zijn volk maken. Catechismus-Compendium, Catechismus van de Katholieke Kerk (15 aug 1997), 758-781.802-804
Niemand komt op de asociale toer in de hemel. Wie alleen denkt aan zichzelf en zijn eigen zielenheil, leeft asociaal. Dat is in de hemel evenmin als op aarde mogelijk. God zelf is niet asociaal; Hij is niet een eenzaam, zelfgenoegzaam wezen. De drievuldige God is in wezen ‘sociaal’, een gemeenschap, een eeuwige uitwisseling van liefde. Naar het voorbeeld van God is ook de mens ingesteld op relatie, uitwisseling, deelneming en liefde. Wij zijn verantwoordelijk voor elkaar.
Het is de taak van de Kerk om het rijk van God, dat met Jezus al begonnen is, in alle volkeren te doen ontkiemen en groeien. Catechismus-Compendium, Catechismus van de Katholieke Kerk (15 aug 1997), 763-769.774-776.780
Waar Jezus kwam, beroerde de hemel de aarde: het rijk van God brak aan, een rijk van vrede en gerechtigheid. De Kerk dient dit rijk van God. Ze is geen doel in zichzelf. Ze moet voortzetten waar Jezus mee begonnen is. Ze moet handelen zoals Jezus zou handelen. Ze zet de heilige tekenen van Jezus (Sacramenten) voort. Ze verspreidt Jezus’ woorden. Daarom is de Kerk, in al haar zwakheden, een sterk stuk hemel op aarde.
De Kerk is meer dan een instituut omdat zij een geheim (mysterie) is dat tegelijk menselijk en goddelijk is. Catechismus-Compendium, Catechismus van de Katholieke Kerk (15 aug 1997), 770-773.779
Ware liefde maakt niet blind, maar ziende. Dat geldt ook voor de Kerk: van buiten gezien is de Kerk alleen een historisch instituut (=instelling) met historische prestaties, maar ook vergissingen en zelfs misdaden; een Kerk van zondaren. Maar als we dieper kijken, zien we dat Christus zich zo met ons zondaren verbonden heeft, dat Hij de Kerk nooit verlaat, zelfs al zouden wij Hem dagelijks verraden. Die onscheidbare verbinding van het menselijke en het goddelijke, van zonde en genade, is het geheim van de Kerk. Met de ogen van het geloof gezien is de Kerk daarom onverwoestbaar heilig.
De stichter van dit volk is God, de Vader. Zijn leider is Jezus Christus. Zijn krachtbron is de Heilige Geest. De toegangspoort tot het volk van God is de Doop. Zijn waarde is de vrijheid van de kinderen van God. Zijn wet is de liefde. Als dit volk God trouw blijft en eerst het rijk van God zoekt, verandert het de wereld. Catechismus-Compendium, Catechismus van de Katholieke Kerk (15 aug 1997), 781-786
Te midden van alle volkeren van de aarde is er één volk dat anders dan alle andere is. Het onderwerpt zich aan niemand dan God alleen. Het moet zijn als zout, dat smaak geeft; als zuurdeeg, dat alles doordringt; als licht, dat het duister verdrijft. Wie bij het volk van God hoort, loopt het gevaar openlijk in conflict te komen met mensen die Gods bestaan loochenen en zijn geboden verachten. In de vrijheid van de kinderen van God hoeven we echter niets te vrezen, zelfs de dood niet.
Vooral door de Sacramenten van de Doop en de Eucharistie ontstaat een onlosmakelijke band tussen Jezus Christus en de Christenen. De verbinding is zo sterk dat zij Hem en ons samenvoegt als hoofd en lichaam van een menselijk lichaam en ons verbindt tot een eenheid. Catechismus-Compendium, Catechismus van de Katholieke Kerk (15 aug 1997), 787-795
Jezus Christus houdt van de Kerk als een bruidegom van zijn bruid. Hij verbindt zich voor altijd aan haar en geeft zijn leven voor haar. Catechismus-Compendium, Catechismus van de Katholieke Kerk (15 aug 1997), 796
Wie ooit verliefd is geweest, heeft een vermoeden van wat liefde is. Jezus weet het en noemt zichzelf een bruidegom, die hartstochtelijk dingt naar de hand van zijn bruid en het feest van de liefde met haar wil vieren. Zijn bruid – dat zijn wij, de Kerk. Al in het Oude Testament wordt de liefde van God voor zijn volk vergeleken met de liefde tussen man en vrouw. Als Jezus dingt naar onze hand, hoe vaak is Hij dan bij wijze van spreken ongelukkig verliefd – namelijk op alle mensen die niets van zijn liefde willen weten en die niet beantwoorden!?
De Kerk is de ruimte in de wereld waar de Heilige Geest helemaal aanwezig is. Catechismus-Compendium, Catechismus van de Katholieke Kerk (15 aug 1997), 797-801.809
Het volk Israël vereerde God in de tempel van Jeruzalem. Die tempel is er niet meer. In zijn plaats is de Kerk gekomen, die niet aan een bepaalde plaats gebonden is. ‘Want waar twee of drie mensen in Mijn naam samen zijn, ben Ik in hun midden’ (Mt. 18, 20). Wat haar levend maakt, is de Geest van Christus: Hij woont in het Woord van de Heilige Schrift en is aanwezig in de heilige tekenen van de Sacramenten. Hij leeft in de harten van de gelovigen en spreekt uit hun gebeden. Hij leidt hen en schenkt ze gaven (charismata), zowel gewone als buitengewone. Wie vertrouwt op de Heilige Geest, kan ook tegenwoordig echt wonderen beleven.
