29 november 2010
De sabbat is voor het volk Israël het grote herinneringsteken aan God, de Schepper en Bevrijder. Catechismus-Compendium, Catechismus van de Katholieke Kerk (15 aug 1997), 2168-2172.2189
De sabbat herinnert enerzijds aan de zevende dag van de schepping. Op die dag, zo wordt er over God gezegd, ‘heeft Hij gerust om op adem te komen’ (Ex. 31, 17), in zekere zin als toestemming voor alle mensen om het werk te onderbreken en op adem te komen. Zelfs de knechten mogen de sabbat vieren. Dat herinnert anderzijds aan het andere grote herinneringsteken, de bevrijding van Israël uit de Egyptische slavernij: ‘Bedenk dat u zelf slaaf was in Egypte...’ (Deut. 5, 15). De sabbat is dus een feest van de menselijke vrijheid, op de sabbat kun je op adem komen, op die dag is de verdeling van de wereld in meesters en knechten opgeheven. In het traditionele jodendom geldt die dag van de vrijheid en de rust als een soort voorsmaak van de wereld die komen gaat.
Jezus eerbiedigt de sabbat, gaat er echter tegelijk ook op een uiterst soevereine en vrije wijze mee om: ‘De sabbat is er voor de mens, en niet de mens voor de sabbat’ (Mc. 2, 27). Catechismus-Compendium, Catechismus van de Katholieke Kerk (15 aug 1997), 2173
Dat Jezus zich het recht voorbehoudt op de sabbat te genezen en het sabbatsgebod barmhartig te interpreteren, stelt zijn Joodse tijdgenoten voor een beslissing: Jezus is de door God gezonden Messias en dan is Hij ‘heer en meester over de sabbat’ (Mc. 2, 28) – of Hij is alleen maar mens, en dan is de manier waarop Hij omgaat met de sabbat een zonde tegen de Wet.
De christenen hebben de viering van de sabbat vervangen door die van de zondag, omdat Jezus op een zondag uit de dood is opgestaan. De ‘dag des Heren’ bevat echter elementen van de sabbat. Catechismus-Compendium, Catechismus van de Katholieke Kerk (15 aug 1997), 2174-2176.2190-2191
Zo heeft de christelijke zondag drie wezenlijke kenmerken:
Een katholieke christen bezoekt op zondag of aan de vooravond van de zondag de heilige Mis. Hij laat op deze dag alle werkzaamheden achterwege die hem bij de verering van God hinderen en het karakter van het feest, de vreugde, de rust en de ontspanning storen. Catechismus-Compendium, Catechismus van de Katholieke Kerk (15 aug 1997), 2177-2186.2192-2193
Aangezien de zondag een wekelijks terugkerend Paasfeest is, komen de Christenen sinds het vroegste begin op die dag samen om hun Verlosser te vieren, Hem te danken en zich met Hem en de andere verlosten opnieuw te verenigen. Zo is het voor elke bewuste katholieke christen van wezenlijk belang om de zondag en de andere kerkelijke feestdagen te ‘heiligen’. Je bent daarvan alleen vrijgesteld door dringende familieverplichtingen en belangrijke maatschappelijke taken. Omdat de deelname aan de zondagse Eucharistie fundamenteel is voor een christelijk leven, heeft de kerk het uitdrukkelijk tot een zware zonde verklaard om zonder noodzaak de zondagsmis te verzuimen.
De zondag is een dienst aan het welzijn van de maatschappij, omdat hij een teken is van het verzet tegen de totale overname van de mens door de wereld van de arbeid. Catechismus-Compendium, Catechismus van de Katholieke Kerk (15 aug 1997), 2188.2192-2193
Christenen vragen daarom in landen met een christelijke traditie niet alleen om de bescherming van de zondag door de overheid, ze verlangen bovendien niet van anderen dat zij wel het werk verrichten dat ze zelf op de zondag niet willen doen. Iedereen moet deel kunnen hebben aan het ‘op adem komen’ van de schepping.
