H. Paus Johannes Paulus II - 8 december 2004
"Verheug u, Begenadigde, de Heer is met U" (Lc. 1, 28).
Met deze woorden van de aartsengel Gabriël richten wij ons meerdere keren per dag tot de Maagd Maria. Met enthousiaste vreugde herhalen wij deze woorden vandaag, op het hoogfeest van de Onbevlekte Ontvangenis, terwijl wij de 8ste december 1854 gedenken, waarop de gelukzalige Pius IX juist hier in de Basiliek van het Vaticaan dit bewonderenswaardige dogma van het katholiek geloof afkondigde.
Van harte begroet ik allen die hier zijn samengekomen, in het bijzonder de vertegenwoordigers van de nationale mariologische gezelschappen, die deelgenomen hebben aan het Internationaal Mariologisch Mariacongres, georganiseerd door de Pauselijke Maria Academie.
Vervolgens groet ik U allen hier aanwezig, dierbare broers en zusters, die gekomen bent om als haar kinderen eer te brengen aan de Onbevlekte Maagd. Speciaal begroet ik Kardinaal Camillo Ruini, tot wie ik mijn meest hartelijke gelukwensen hernieuw bij gelegenheid van zijn priesterjubileum, en aan wie ik heel mijn dankbaarheid betuig voor de dienst die hij bewezen heeft en blijft bewijzen aan de Kerk als mijn Vicaris-generaal voor het bisdom Rome, en als Voorzitter van de Italiaanse Bisschoppenconferentie.
Hoe groot is het mysterie van de Onbevlekte Ontvangenis dat de Liturgie van vandaag ons voorhoudt! Een mysterie dat onophoudelijk de beschouwing van de gelovigen aantrekt en het nadenken van de theologen inspireert. Het thema van het Congres waarnaar ik zo juist verwees - "Maria van Nazaret ontvangt de Zoon van God in de geschiedenis" - bood een gunstige gelegenheid de leer uit te diepen van de onbevlekte ontvangenis van Maria als voorwaarde om in haar maagdelijke schoot het vleesgeworden woord van God te kunnen ontvangen, de Redder van het menselijk geslacht.
"Begenadigde" , "kecharitomenè": met deze aanspreking richt, volgens het oorspronkelijke Grieks van het Evangelie volgens Lucas, de engel zich tot Maria. Dit is de naam waarmee God door zijn boodschapper de Maagd heeft willen kwalificeren. Zo heeft hij haar gedacht en gezien, van eeuwigheid: ab aeterno .
In de hymne uit de brief aan de Efeziërs, die zojuist werd voorgelezen, prijst de Apostel God de Vader omdat Hij "ons in de hemelen in Christus heeft gezegend met elke geestelijke zegen" (Ef. 1, 3). Hoe bijzonder is de zegen waarmee God zich tot Maria gewend heeft vanaf het begin der tijden. Waarlijk gezegend zijt gij, Maria, onder alle vrouwen. Vgl. Lc. 1, 42
De Vader heeft haar in Christus nog voor de schepping van de wereld uitgekozen opdat zij heilig en onbevlekt zou zijn voor zijn aanschijn in de liefde, en haar als eersteling voorbestemd voor de aanname tot kind door het werk van Jezus Christus. Vgl. Ef. 1, 4-5
De voorbestemming van Maria hangt, net als die van ieder van ons, samen met de voorbestemming van de Zoon. Christus is dat "kroost" dat volgens het boek Genesis "de kop verbrijzelen zal" van de oude slang Vgl. Gen. 3, 15 ; Hij is het Lam "zonder vlek" (Ex. 12, 5)(1 Pt. 1, 19), geofferd om de mensheid te verlossen uit de zonde.
In het vooruitzicht op zijn heilzame dood werd Maria, zijn Moeder, gevrijwaard van de erfzonde en van elke andere zonde. In de overwinning van de nieuwe Adam, is ook die van de nieuwe Eva vervat, de moeder van de verlosten. De onbevlekte is zo teken van hoop voor alle levenden die door het bloed van het Lam (Openb. 12, 11) de Satan hebben overwonnen!
Beschouwen wij nu vandaag het nederige meisje van Nazaret, heilig en onbevlekt voor het aanschijn van God in de liefde Vgl. Ef. 1, 4 , in die liefde die in haar oorspronkelijke bron God zelf is, één en drievuldig.
Wat een verheven werk van de allerheiligste Drievuldigheid is de Onbevlekte Ontvangenis van de Moeder van de Verlosser. In zijn Bul Z. Paus Pius IX - Dogmatische Bul
Ineffabilis Deus
Dogmaverklaring van Maria, Onbevlekt Ontvangen
(8 december 1854) heeft Pius IX eraan herinnerd dat God in een en hetzelfde besluit de oorsprong van Maria en de Incarnatie van de goddelijke wijsheid heeft vastgelegd. Z. Paus Pius IX, Dogmatische Bul, Dogmaverklaring van Maria, Onbevlekt Ontvangen, Ineffabilis Deus (8 dec 1854), 2
Het "ja" van de Maagd op de aankondiging door de Engel staat in de concrete context van ons aardse bestaan , in nederige gehoorzaamheid aan de wil van God om de mensheid te redden, niet uit de geschiedenis maar in de geschiedenis . Inderdaad heeft de nieuwe Eva, bewaard als zij gebleven is tegen elke vlek van de oorsprongszonde, op bijzondere wijze de weldaad ondervonden van Christus' werk als allervolmaaktste Middelaar en Verlosser. Als eerste door haar Zoon verlost, ten volle delend in zijn heiligheid, is zij al wat de Kerk verlangt en hoopt te zijn. Zij is de eschatologische icoon van de Kerk.
Hierdoor gaat de Onbevlekte, die "het begin" markeert "van de Kerk, bruid van Christus, zonder vlek of rimpel, stralend van schoonheid" Prefatie van het Hoogfeest van Maria Onbevlekte Ontvangenis, het volk van God steeds vóór op de pelgrimstocht van het geloof naar het Rijk der hemelen Vgl. 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de Kerk, Lumen Gentium (21 nov 1964), 58 Vgl. H. Paus Johannes Paulus II, Encycliek, Moeder van de Verlosser, Redemptoris Mater (25 mrt 1987), 2
In de Onbevlekte Ontvangenis van Maria ziet de Kerk, geanticipeerd en in haar meest edele lidmaat, zich de verlossende genade aftekenen van Pasen.
In het gebeuren van de Menswording ontmoet zij onlosmakelijk met elkaar verbonden de Zoon en de Moeder: "Hem die haar Heer en Hoofd is, en haar die bij het uitspreken van het eerste fiat op het Nieuwe Verbond, de voorafbeelding is van haar bestaan als bruid en moeder" H. Paus Johannes Paulus II, Encycliek, Moeder van de Verlosser, Redemptoris Mater (25 mrt 1987), 2
Aan U, Onbevlekte Maagd, door God boven elk ander schepsel voorbestemd tot voorspreekster van genade en tot model van heiligheid voor heel zijn volk, vertrouw ik vandaag op bijzondere wijze heel de Kerk opnieuw toe.Wees Gij het die uw kinderen leidt op de pelgrimstocht van het geloof, door hen steeds gehoorzamer en getrouwer te maken jegens het Woord van God.
Wees Gij het die elke Christen begeleidt op de weg van de bekering en de heiligheid, in de strijd tegen de zonde en in de zoektocht naar de ware schoonheid die steeds afdruk en weerschijn is van de goddelijke schoonheid.
Wees Gij het tenslotte die voor alle volkeren vrede en heil verkrijgt. De eeuwige Vader, die U gewild heeft als onbevlekte Moeder van de Verlosser, moge ook in deze tijd en door middel van U de wonderen van zijn barmhartige liefde hernieuwen. Amen.