Desiré Kardinaal Mercier - 1 maart 1908
Op 3 juli 1907 liet de Heilige Vader een Heilig Officie
Lamentabili sane exitu
Syllabus van dwalingen van de modernisten
(3 juli 1907), welke later, allen te samen, bestempeld werden met de naam van „modernisme" en veroordeelde die. Op 8 September daaropvolgend, schonk hij aan de wereld een H. Paus Pius X - Encycliek
Pascendi Dominici Gregis
Over de leerstellingen van het modernisme
(8 september 1907), boven alles uitmuntend door rijkdom van inhoud, duidelijkheid en kloekheid, met het doel een verklaring te geven van de redenen, die oorzaak waren geweest van de veroordeling van het modernisme. Die dwalingen, doorgedrongen vooral in Frankrijk en Italië, tellen, God zij dank, weinig aanhangers in België. Dat gij er voor bewaard zijt gebleven, hebt gij te danken aan de waakzaamheid van uw herders alsook aan de geest van wetenschappelijke onpartijdigheid en christelijke onderwerping, die degenen bezielt, aan wie in ons land het hoger onderwijs is toevertrouwd.
Desniettegenstaande beschouw ik het als een plicht van mijn herderlijk ambt, u gedeeltelijk in kennis te stellen met de pauselijke Encycliek, die van nu af in de geschiedenis van de Kerk aangeduid zal worden met de eerste woorden van dit gewichtig document nl. “H. Paus Pius X - Encycliek
Pascendi Dominici Gregis
Over de leerstellingen van het modernisme
(8 september 1907)” of kortweg met het woord “H. Paus Pius X - Encycliek
Pascendi Dominici Gregis
Over de leerstellingen van het modernisme
(8 september 1907)”.
Aangezien de Heilige Vader zijn zendbrief richt tot alle kerken in het bijzonder, m.a.w. tot de Bisschoppen, priesters en leken van de gehele katholieke wereld, is hij van mening, dat elkeen er zijn voordeel mee kan doen. Het H. Paus Pius X - Encycliek
Pascendi Dominici Gregis
Over de leerstellingen van het modernisme
(8 september 1907) is trouwens van zo groot gewicht, dat het van stonde af aan van historische waarde is en in het vervolg iedereen, die belang stelt in het wel en wee van de Kerk, onze Moeder, er ten minste in hoofdzaak de betekenis van moet kennen.
Hierbij komt nog: terstond nadat de Paus gesproken had (of juister gezegd, zelfs vóórdat hij sprak) hield de ongelovige pers, van het ogenblik, waarop de telegrafische agentschappen zijn woord wereldkundig maakten, zich voortdurend bezig, met dat te verdraaien. Noch de dagbladen, noch de revues, de Kerk vijandig gezind, waren in ons land zo eerlijk, de tekst of wel de hoofdlijnen van de inhoud van de H. Paus Pius X - Encycliek
Pascendi Dominici Gregis
Over de leerstellingen van het modernisme
(8 september 1907) op te nemen. Met een ijver en een eensgezindheid, alleen verklaarbaar door vooringenomenheid, gaven zij van het woord “modernisme” een verkeerde uitlegging en deden hen, die ze vol vertrouwen lazen, geloven, dat de Paus de moderne ideeën, m.a.w. (volgens hun dubbelzinnige wijze van uitdrukken) de moderne wetenschap en haar methoden veroordeelt.
Die, voor de Paus en voor hen, die zijn voorlichtingen volgen, beledigende uitlegging wordt misschien te goeder trouw door enigen uwer gedeeld.
Mocht dit het geval zijn, dan willen wij hen uit den droom helpen.
Wij stellen ons daarom voor, u in te lichten omtrent het modernisme, met het doel u de redenen te doen inzien, die oorzaak waren van zijn veroordeling door het hoogst kerkelijk gezag.
