H. Paus Johannes Paulus II - 1 mei 1991
Zeker, vanaf 1945 zwijgen de wapens in het Europese werelddeel. Men moet echter bedenken dat de ware vrede nooit het resultaat van de militaire overwinning is, maar het overwinnen van de oorzaken van de oorlog en de echte verzoening tussen de volkeren insluit. Gedurende vele jaren is er in Europa en in de wereld meer een situatie van afwezigheid van oorlog geweest dan van authentieke vrede. De helft van het continent is onder de communistische dictatuur gekomen, terwijl de andere helft de verdediging tegen het gevaar daarvan organiseerde. Vele volkeren verliezen de macht om over zichzelf te beschikken en worden opgesloten binnen de grenzen van een verstikkend imperium dat poogt hun historische bewustzijn en de eeuwenoude wortels van hun cultuur te vernietigen. Enorme massa’s mensen worden als gevolg van deze gewelddadige verdeling gedwongen hun land te verlaten en met geweld gedeporteerd.
Een onzinnige wapenwedloop slokt de hulpbronnen op die nodig zijn voor de ontwikkeling van de binnenlandse economie en voor hulp aan de minder bevoordeelde landen. De vooruitgang van wetenschap en techniek, die zou moeten bijdragen tot de welvaart van de mens, wordt getransformeerd in een werktuig voor de oorlog. Wetenschap en techniek worden gebruikt om steeds meer geperfectioneerde en vernietigende wapens te produceren, terwijl men aan een ideologie die een ontaarding van de authentieke filosofie is, vraagt om leerstellige rechtvaardigingen te verschaffen voor de nieuwe oorlog die niet alleen verwacht en voorbereid wordt, maar ook met enorm bloedvergieten uitgevochten wordt in verschillende delen van de wereld. De logica van de blokken of rijken, die aangeklaagd is in kerkelijke documenten en recentelijk in de encycliek H. Paus Johannes Paulus II - Encycliek
Sollicitudo Rei Socialis
De ontwikkeling van de mens en de samenlevingTwintig jaar na Populorum Progressio van Paus Paulus VI
(30 december 1987) Vgl. H. Paus Johannes Paulus II, Encycliek, De ontwikkeling van de mens en de samenleving
Twintig jaar na Populorum Progressio van Paus Paulus VI, Sollicitudo Rei Socialis (30 dec 1987), 20, maakt dat de tegenstellingen en onenigheden die in de landen van de Derde Wereld oprijzen, systematisch worden gevoed en uitgebuit om moeilijkheden te scheppen voor de tegenpartij.
De groepen extremisten die ernaar streven die tegenstellingen gewapenderhand op te lossen, vinden gemakkelijk politieke en militaire steun en worden gewapend en opgeleid voor de oorlog, terwijl degenen die zich inspannen om vreedzame en menswaardige oplossingen te vinden, met eerbiediging van de wettige belangen van alle partijen, geïsoleerd blijven en dikwijls als slachtoffers van hun tegenstanders vallen. Ook de militarisering van vele landen van de Derde Wereld en de broederstrijd waardoor ze geteisterd worden, de verspreiding van het terrorisme en van steeds meer barbaarse middelen voor politiek-militaire strijd vinden één van hun voornaamste oorzaken in de onzekere toestand van de vrede na de Tweede Wereldoorlog. Op heel de wereld drukt tenslotte de dreiging van een atoomoorlog die kan leiden tot het uitsterven van de mensheid. De wetenschap, die gebruikt wordt voor militaire doeleinden, stelt het beslissende werktuig ter besschikking van de haat, welke door de ideologieën is vergroot. Maar de oorlog kan eindigen zonder overwinnaars en overwonnenen in een zelfmoord van de mensheid en men moet dus de logica afwijzen die tot oorlog voert, het idee dat de strijd voor de vernietiging van de tegenstander, de tegenstelling en de oorlog zelf factoren van vooruitgang en van bevordering van de geschiedenis zijn. Vgl. H. Paus Johannes XXIII, Encycliek, Vrede op aarde, Pacem in Terris (11 apr 1963) Als men de noodzaak van deze afwijzing begrijpt, moeten zowel de logica van de "totale oorlog" als die van de "klassenstrijd" in een crisis raken.