Zoeken in kerkelijke documenten en berichten

Het Tweede Vaticaans Concilie wilde de zuivere en gehele leer over de Kerk, zoals deze gegroeid was over tweeduizend jaar, overleveren. Zij heeft een “meer nauwkeurige definitie” van haarzelf gegeven, daarbij illustrerend vooral haar mysterieuze natuur, d.w.z. “een realiteit, heel en al doordrongen van Gods tegenwoordigheid en daarom iets, dat men altijd opnieuw en dieper kan bestuderen.” H. Paus Paulus VI, Toespraak, Bij de opening van de tweede zitting van het Tweede Vaticaans Concilie, Salvete (29 sept 1963), 18. Welnu, de Kerk, die haar oorsprong heeft in de drie-ene God, is een mysterie van gemeenschap. In zoverre ze gemeenschap is, is de Kerk niet enkel een geestelijke werkelijkheid, maar leeft Zij in de geschiedenis, als ’t ware in vlees en beenderen. Het Tweede Vaticaans Concilie beschrijft de Kerk als “het sacrament of het teken en instrument is van de innerlijke vereniging met God en van de eenheid van heel het mensdom” 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de Kerk, Lumen Gentium (21 nov 1964), 1. En het wezen van het sacrament is precies dat men in het zichtbare het onzichtbare aanraakt, dat het zichtbare en tastbare de poort naar God zelf openen. We zeiden dat de Kerk een gemeenschap is, een gemeenschap van personen, die door de handeling van de Heilige Geest, het Volk van God vormt, dat tegelijkertijd het Lichaam van Christus is. Laten we een weinig reflecteren over deze twee sleutelwoorden.

Het begrip “Volk van God” is ontstaan en ontwikkeld geworden in het Oude Testament: om in te treden in de werkelijkheid van de menselijke geschiedenis, heeft God zich een bepaald volk uitgekozen, het volk van Israël, opdat het Zijn volk zou zijn. De intentie van deze bijzondere keuze is om door middel van weinigen velen te bereiken en door middel van velen allen. De intentie van deze bijzondere keuze is dus de universaliteit. Door middel van dit Volk, treedt God werkelijk op concrete wijze in de geschiedenis. En deze opening op de universaliteit heeft zich in het kruis en in de verrijzenis van Christus gerealiseerd. In het kruis, zo zegt Sint-Paulus, heeft hij de muur van de scheiding neergehaald. Door zich Zijn Lichaam te geven, verenigt Hij ons in Zijn Lichaam om van ons één enkele werkelijkheid te maken. In de gemeenschap van het “Lichaam van Christus” worden allen één volk, het Volk van God, waar – om opnieuw Sint-Paulus te citeren- allen één werkelijkheid worden en er niet meer onderscheid en verschil bestaat tussen Griek en Jood, besnedene en onbesnedene, barbaar, Skyth, slaaf, jood maar Christus alles in allen is Vgl. Kol. 3 . Hij heeft de muur neergehaald van de scheiding van volkeren, rassen en culturen: wij allen zijn verenigd in Christus. Zo zien we dat de twee begrippen “Volk van God” en “Lichaam van Christus” elkaar aanvullen: in Christus worden wij werkelijk het Volk van God. En “Volk van God” betekent dus “allen”: van de Paus tot het laatste gedoopte kind. Het eerste Eucharistisch Gebed, de zogenaamde “Romeinse Canon”, geschreven in de vierde eeuw, maakt een onderscheid tussen dienaren – “wij uw dienaren”- en “plebs tua sancta” (uw heilig volk); dus, indien men een onderscheid wil maken, dan spreekt men van dienaren en plebs sancta, terwijl de term “Volk van God” staat voor allen tesamen in hun gemeenschappelijk Kerk-zijn.