Paus Benedictus XVI spoort priesters aan hun gelovigen te onderwijzen in de diepgang van de liturgie en in de betekenis van de sacramenten als ontmoetingen met God. Hij deed dit op 26 februari tijdens een bijeenkomst met Romeinse parochiepriesters in een inmiddels traditie geworden vraag- en antwoordsessie.
“Wat ik echt belangrijk vind, is dat de sacramenten niet iets vreemds blijven naast de meer gewone dingen. Het kan makkelijk gebeuren dat de sacramenten enigszins geïsoleerd blijven en niet helemaal opgaan in het geheel van ons bestaan. (...) Wij [priesters] moeten onderwijzen wat het betekent mens te zijn, die grote kunst hoe mens te zijn.”
De paus benadrukt het belang van de mystagogie, de catechese die inleidt in de geloofswaarheden. “Dat betekent realistisch, betrokken op het leven van mensen van nu. Als het waar is dat de mens zichzelf geen maatstaf is, of hij goed of kwaad doet, maar zijn maatstaf in God vindt, dan is het belangrijk dat God niet veraf maar concreet is. Dat Hij te rijmen is, ons leven binnentreedt en een vriend wordt met wie wij kunnen praten en die met ons praat.
Niet zomaar brood
Wij moeten de Eucharistie leren vieren, Jezus Christus leren kennen, de God met het menselijke gezicht, dichtbij. We moeten werkelijk in contact met Hem treden, naar Hem leren luisteren en Hem toestaan bij ons binnen te treden. Juist omdat te communie gaan dit wederzijds binnentreden is, ontvang ik niet zomaar een stuk brood, maar open ik mijn hart zo dat de Verrezene de context van mijn bestaan binnentreedt, zodat Hij in mij is en niet buiten mij, en zo met mij spreekt en mijn wezen omvormt. Hij geeft mij het gevoel voor rechtvaardigheid, de dynamiek van gerechtigheid, in ijver voor het Evangelie.
Interactie tussen God en mij
Deze viering waarin God ons niet alleen naderbij komt, maar het weefsel van ons bestaan binnentreedt, is essentieel om werkelijk met God en voor God te kunnen leven en zijn licht in de wereld te brengen. Laat ons niet te zeer in detail treden. Maar het is altijd belangrijk dat sacramentele catechese existentiële catechese is. Natuurlijk, zelfs het aanvaarden en steeds meer het mystieke aspect leren, waar woorden en bevattingsvermogen tekort schieten, is totaal realistisch, omdat het mij tot God leidt en God tot mij. Het leidt mij tot de ander omdat de ander dezelfde Christus ontvangt als ik. Daarom, wanneer dezelfde Christus in hem en mij is, zijn wij niet langer gescheiden individuen. Hierin ligt de oorsprong van de leer van het Lichaam van Christus, omdat wij er allen deel van uitmaken wanneer wij de Eucharistie op de juiste wijze in dezelfde Christus ontvangen.
Mijn naaste nabij
Daarom is mijn naaste mij werkelijk nabij. Wij zijn niet langer twee gescheiden ‘ikken’, maar wij zijn verenigd in dezelfde ‘Ik’ van Christus.
Met andere woorden, eucharistische en sacramentele catechese moet werkelijk tot de diepte van ons bestaan doordringen, om, in feite, de vorming te zijn om mijzelf te openen voor Gods stem, om mijzelf te laten openen om de erfzonde van egoïsme te breken en mijn bestaan fundamenteel te openen opdat ik werkelijk rechtvaardig word.
Meer dan een rite
In deze zin lijkt het mij dat wij allen de liturgie beter moeten leren verstaan. Niet als iets exotisch, maar als het hart van ons christen zijn dat niet gemakkelijk toegankelijk is voor een buitenstaander, maar tegelijk openheid betekent naar de ander toe, naar de wereld. Wij moeten allen samenwerken om de Eucharistie met meer diepgang te vieren. Niet alleen als een rite, maar als een existentieel proces dat mij diep raakt, meer dan wat dan ook, en mij verandert, omvormt en, door mij om te vormen, de omvorming van de wereld begint die de Heer verlangt en waarvan Hij mij instrument wil maken.”
