De Orde der Dominicanen, waarvan de Leden door Onze roemrijk regerende Voorganger Honorius III werden aangekondigd als de toekomstige 'strijders van het geloof en ware lichten van de wereld' Paus Honorius III, Apostolische Constitutie, Goedkeuring voor het mogen prediken aan de Orde der Predikheren, Gratiarum omnium (21 jan 1217), is in de loop van meerdere eeuwen in verschillende activiteiten ongetwijfeld van voortreffelijk nut geweest voor de katholieke zaak.

Maar dat deze Orde een zeer grote steun van de H. Kerk is geweest bij de verdediging van het christelijk geloof en bij de verbreiding van de leer van het Evangelie vindt naar Onze mening zijn oorsprong vooral daarin, dat zij de H. Thomas van Aquino, die achtereenvolgens met de titels van Doctor Ecclesiae H. Paus Pius V, Bul, Mirabilis Deus (11 apr 1567) en Doctor Universalis Ecclesiae Paus Pius XI, Encycliek, Over Sint Thomas van Aquino, Studiorum Ducem (29 sept 1923) is begunstigd, tot de studie van de goddelijke wijsheid heeft voorbereid en gevormd, zoals Onze Voorganger de H. Pius X openlijk in zijn Apostolisch Schrijven tot de Magister Generalis van de Orde heeft willen benadrukken:

'Deze beroemde Orde immers, welke gesticht is door een van de meest uitstekende Heiligen van de Kerk, die de Heer haar tot steun van het geloof heeft geschonken, zal het altijd tot de grootste eer strekken de Kerkleraar van Aquino onder haar Leden te kunnen rekenen: het beroemde licht van de scholastiek, van wie men met recht gezegd heeft dat hij evenveel wonderen heeft verricht als hij artikelen vol wijsheid heeft geschreven'. A.A.S. II, 1910, p. 899

Men dient echter te zeggen dat de Familie der Dominicanen niet alleen de belangen van de katholieke waarheid heeft gediend omdat zij de Doctor Communis in haar schoot heeft gedragen en gevormd, maar ook omdat zij reeds bijna onmiddellijk na het vredig afsterven van deze Kerkleraar zich voortdurend een strenge handhaver van zijn leer heeft getoond, zoals Onze Voorgangers Benedictus XV en Pius XI hebben geschreven: 'Aan deze Orde is het niet alleen gegeven de Doctor Angelicus te hebben gevormd maar ook om daarna zelfs geen duimbreed van zijn leer te zijn afgeweken’ Paus Benedictus XV, Brief, Aan de Magister Generaal L. Thiesling van de Orde der Predikheren (29 okt 1916) Vgl. Paus Pius XI, Encycliek, Over Sint Thomas van Aquino, Studiorum Ducem (29 sept 1923). Zowel de hele activiteit van de Dominicaanse Gemeenschap over de gehele wereld als voornamelijk de studiehuizen, die zij in deze eerbiedwaardige Stad heeft gesticht, hebben dit bevestigd. Onder hen dient het beroemde College van de H. Thomas van Aquino vermeld te worden, dat in 1577 bij S. Maria Vico Minerva is opgericht. In 1909 is dit College opgevolgd door het Pauselijk Collegium Angelicum: het is voor de jonge leden van de Orde der Dominicanen, van de verschillende diocesen en van andere religieuze Gemeenschappen uit iedere natie opengesteld, om juist daar de heilzame leer van de Aquiner grondig te bestuderen en van daaruit wijder over de wereld te verspreiden.

Dit doel immers had niet alleen de Magister Generalis van de Orde der Dominicanen voor ogen toen hij het plan had opgevat om dit gebouw op te richten, maar ook onze Voorganger de H. Pius X, die, toen het gebouw nog niet was voltooid, aan de Magister schreef: 'Omdat daar op de juiste wijze de filosofie en de theologie van de Doctor Angelicus worden onderwezen en van daaruit verspreid, twijfelen Wij er niet aan of het zal overal voortreffelijke vruchten afwerpen' H. Paus Pius X, Brief, Donum delectis (1 jan 1909).

En inderdaad, dit nieuwe College, dat in 1942 de naam van Pauselijk Athenaeum Angelicum heeft ontvangen, beoogt en streeft er niet anders als vroeger naar om getrouw te blijven aan de princiepen en de leermethode van de H. Thomas, welke de Pausen altijd hebben aanbevolen, vooral na de Encycliek 'Paus Leo XIII - Encycliek
Aeterni Patris
Ter herstel van de christelijke wijsbegeerte naar de geest van Sint-Thomas van Aquino in de katholieke scholen
(4 augustus 1879)' Paus Leo XIII, Encycliek, Ter herstel van de christelijke wijsbegeerte naar de geest van Sint-Thomas van Aquino in de katholieke scholen, Aeterni Patris (4 aug 1879), 57. waar de Paus aan de Leraren van de scholen der Kerk zijn gevoelens aldus bekend maakt: "dat niets ons belangrijker voorkomt en wij niets méér wensen, dan dat gij allen de zuivere wateren van wijsheid, die uit de aldoor springende en overrijke bronader van de engelachtige leraar opwellen, in brede overvloed aan de leergierige jeugd te drinken geeft." van Onze Voorganger Leo XIII onsterfelijker gedachtenis en welke het Kerkelijk Wetboek met name heeft voorgeschreven Wetboek, Codex Iuris Canonici (1917) (27 mei 1917), 1366. § 2; Onze Voorganger Pius XI zaliger gedachtenis heeft dan ook over dit College het volgende verzekerd: 'Men zou kunnen zeggen dat Thomas daar als het ware zijn eigen huis bewoont'. Paus Pius XI, Encycliek, Over Sint Thomas van Aquino, Studiorum Ducem (29 sept 1923). A.A.S. XV, 1923, p. 324

Het is dan ook geen wonder, dat dit voortreffelijk Athenaeum vooral in de filosofie en theologie zo in macht en aanzien gestaan heeft, dat in de loop der jaren de leerlingen uit de verschillende religieuze Orden en Congregaties en uit talrijke diocesen van alle naties in steeds groter getale altijd hierheen zijn gekomen.

Deze algemene achting heeft het Athenaeum zich ook verworven door de inwendige organisatie en inrichting, die zij altijd heeft aangepast aan het karakter en de aard van de tijd.

Want vooreerst heeft het in 1936 een eigen decreet uitgevaardigd, goedgekeurd door de H. Congregatie van de Seminaries en Universiteiten, waarin richtlijnen zijn gegeven, welke volgens de apostolische Constitutie 'Paus Pius XI - Apostolische Constitutie
Deus Scientiarum Dominus
Over factulteiten van de gewijde wetenschappen (24 mei 1931)' dienen om Pauselijke Universiteiten en Faculteiten te kunnen oprichten.

Daarna zijn aan de drie Faculteiten van de theologie, filosofie en het kerkelijk recht, die daar reeds vanaf de oprichting van het Athenaeum Angelicum bestonden, in de laatste tijd met goedkeuring van de H. Congregatie van de Seminaries en Universiteiten twee andere zgn. Instituten toegevoegd: de een ter bevordering van de sociale wetenschappen en de ander ter bestudering van de religieuze kunst. Omdat op de eerste plaats het Athenaeum Angelicum, voor alle naties toegankelijk, aan de vereiste voorwaarden voldoet, die door de apostolische Constitutie 'Paus Pius XI - Apostolische Constitutie
Deus Scientiarum Dominus
Over factulteiten van de gewijde wetenschappen (24 mei 1931)' gesteld worden tot bloei van de wetenschap in de Universiteiten en Faculteiten; omdat het vervolgens, zoals Wij gezegd hebben, 'Onze vurige wens is dat men als het ware de schat van leerstellingen van Sint Thomas tot groot nut van de christelijke zaak iedere dag meer zal opgraven, zodat daardoor zijn geschriften zeer wijd verspreid worden, daar zijn methode van onderricht en van stijl in geen enkel opzicht verschillen van het karakter en de aard van onze tijd' en tenslotte omdat Wij ervan overtuigd zijn dat, indien de bestudering van de leer van de Aquiner met nog grotere zorg en ijver wordt aangewakkerd, de plannen, die aan de Vaders van het Tweede Oecumenisch Concilie van het Vaticaan zijn voorgesteld, een succesvoller resultaat zullen bereiken, besluiten en verklaren Wij, na dit alles overwogen te hebben, uit eigen beweging en krachtens Ons Apostolisch gezag, dat het Pauselijk Athenaeum Angelicum, dat voor alle volken openstaat, wettelijk is opgericht en is aan de Orde van de Predikbroeders, nu en in de toekomst genoemd zal worden: 'Pauselijke Universiteit van de H. Thomas van Aquino in Rome'; eveneens bevelen Wij dat deze nieuwe naam in de statuten en de wetten van het Athenaeum wordt ingevoerd, die namelijk van kracht blijven.

Wij bevelen dat alles, wat door Ons in dit Motu Proprio bepaald is, vaststaat en rechtsgeldig is, niettegenstaande tegenovergestelde bepalingen.

Gegeven te Rome bij Sint Pieter op het feest van de H. Thomas van Aquino, 7 maart 1963, het vijfde van Ons Pontificaat.

PAUS JOHANNES