POPULORUM PROGRESSIOOver de ontwikkeling van de volken
(Soort document: H. Paus Paulus VI - Encycliek)
H. Paus Paulus VI -
26 maart 1967
1 - Wanverhoudingen en de vrije handel
Groeiende wanverhoudingen
De sterk geïndustrialiseerde landen voeren hoofdzakelijk afgewerkte producten uit, terwijl de economisch zwakkere landen slechts grondstoffen en landbouwproducten op de markt kunnen brengen. Vanwege de technische vooruitgang stijgen de eerste snel in prijs en vinden gemakkelijk een afzetgebied. De elementaire producten daarentegen van de ontwikkelingslanden zijn onderhevig aan sterke en plotselinge prijsschommelingen en blijven daardoor ver beneden de meerwaarde van de eerstgenoemde. Vandaar ernstige moeilijkheden voor de landen met nog maar weinig industrieën omdat ze grotendeels moeten steunen op hun uitvoer om hun economie in evenwicht te houden en hun economische ontwikkelingsplannen ten uitvoer te brengen. Zo komt het tenslotte, dat de arme volken steeds armer worden, terwijl de rijke steeds rijker worden.
Over de grens van het liberalisme heen
Dit alles betekent, dat de wet van de vrije handel alleen niet meer in staat is de internationale betrekkingen te regelen. Ze heeft ontegenzeggelijk voordelen, wanneer de partijen niet al te ongelijk zijn in economische kracht; dan is ze een prikkel tot vooruitgang en een beloning voor de gedane inspanning. Daarom beschouwen de industrieel sterk ontwikkelde landen deze wet van de vrije handel als een wet van rechtvaardigheid. Maar de zaak komt anders te liggen, wanneer de omstandigheden te veel verschillen van land tot land. De prijzen, die zich "vrij" op de markt vormen, kunnen dan voeren tot zeer onbillijke resultaten. Men moet toegeven, dat het fundamenteel beginsel van het liberalisme als wet voor de handelsbetrekkingen hier in discussie komt.
© 1967, Ecclesia Docens 0818, uitg. Gooi & Sticht, Hilversum