Zoeken in kerkelijke documenten en berichten

De kerk van het eerste millennium werd geboren uit het bloed van de martelaren: "Sanguis martyrum - semen christianorum". Tertullianus, Apol. 50, 13: ccl I, 171. De met de figuur van Constantijn de Grote verbonden historische gebeurtenissen zouden nooit hebben kunnen leiden tot een ontwikkeling van de kerk zoals die in het eerste millennium plaats vond, wanneer er niet het door de martelaren uitgezaaide zaad was geweest en de erfschat aan heiligheid waardoor de eerste christengeneraties gekenmerkt werden. Aan het einde van het tweede millennium is de kerk weer een kerk van martelaren geworden. De vervolging van gelovigen - priesters, religieuzen en leken - heeft in verschillende delen van de wereld tot een rijk zaad aan martelaren geleid. Het met zijn bloed getuigen van Christus is tot een gemeenschappelijk erfdeel geworden voor katholieken, orthodoxen, anglicanen en protestanten, zoals Paulus VI in zijn homilie bij de heiligverklaring van de Oegandese martelaren reeds opmerkte. H. Paus Paulus VI, Homilie, "Wie zijn dat?" - bij de Heiligverklaring van de Martelaren van Oeganda, "Hi, qui amicti" (18 okt 1964) Dit getuigenis mag niet in vergetelheid raken. Hoewel de kerk van de eerste eeuwen grote moeilijkheden ondervond op organisatorisch terrein, heeft zij ervoor gezorgd in de martyrologia het getuigenis van de martelaren vast te leggen. In de loop der eeuwen zijn die martyrologia steeds bijgewerkt, en in de lijst van heiligen en zaligen uit de kerk zijn niet alleen zij opgenomen die hun bloed hebben vergoten voor Christus, maar ook voorgangers in het geloof, missionarissen, belijders, bisschoppen, priesters, maagden, gehuwden, weduwen, kinderen.

In onze eeuw zijn de martelaren weer teruggekeerd; vaak onbekend als 'de onbekende soldaten' van de grote zaak Gods. Tot elke prijs moet voorkomen worden dat hun getuigenis in de kerk verloren gaat. Zoals bij het Consistorie werd aangegeven, moeten de plaatselijke kerken doen wat in hun vermogen ligt om de herinnering aan hen die het martelaarschap hebben ondergaan niet verloren te laten gaan, en daarvoor de nodige documentatie bijeenbrengen. En dat zal zeker een duidelijk oecumenisch karakter hebben. Misschien is de meest overtuigende vorm van oecumene die van de heiligen, de martelaren. De stem van de communio sanctorum klinkt luider dan die van alles wat verdeeldheid veroorzaakt. Het martyrologium van de eerste eeuwen ligt ten grondslag aan de heiligenverering. Door de heiligheid van haar zonen en dochters te verkondigen en te vereren bewees de kerk aan God zelf de hoogste eer; in de martelaren vereerde zij Christus die de oorsprong van hun martelaarschap en heiligheid was. Later is de praktijk ontstaan van de heiligverklaring, een praktijk die nog steeds bestaat in de katholieke kerk en in de orthodoxe kerken. Het aantal heilig- en zaligverklaringen is in de laatste jaren gegroeid. Ze bewijzen de vitaliteit van de plaatselijke kerken, die thans veel groter in aantal zijn dan in de eerste eeuwen en in het eerste millennium. Geen groter eerbewijs zullen alle kerken aan de vooravond van het derde millennium aan Christus kunnen geven, dan de alvermogende aanwezigheid te laten zien van de Verlosser door de vruchten van geloof, hoop en liefde bij mannen en vrouwen uit allerlei talen en rassen die Christus hebben gevolgd in de verschillende vormen van de christelijke roeping.

De Apostolische Stoel zal tot taak hebben om, met het oog op het derde millennium, de martyrologia bij te werken voor de universele kerk, en daarbij veel aandacht te besteden aan de heiligheid van hen die ook in onze tijd de volle waarheid van Christus hebben beleefd. Heel speciaal zal men ervoor moeten zorgen dat de heldhaftige deugden erkend worden van mannen en vrouwen die hun christelijke roeping in het huwelijk hebben beleefd: omdat wij overtuigd van de overvloedige vruchten van heiligheid ook in deze levensstaat, voelen we ons gedrongen, naar de meest geschikte wegen te zoeken om die in helder daglicht te stellen en om ze aan de hele kerk voor te houden als voorbeeld en prikkel voor andere christelijke echtparen.