• Database vol kerkelijke documenten
  • Geloofsverdieping
  • Volledig in het Nederlands
  • Beheerd door vrijwilligers

Zoeken in kerkelijke documenten en berichten

x
Daaruit is het te begrijpen, dat de grootste geleerden vooral in vroeger eeuwen, roemruchte meesters in godgeleerdheid en wijsbegeerte, met ongelooflijke toeleg de onsterfelijke werken van Thomas bijeenverzamelden en zich wierpen op zijn engelachtige wijsheid, niet zozeer tot voltooiing van hun vorming, doch om er zich geheel van te laten doordringen.
Bijna alle stichters en wetgevers van religieuze orden hebben, zoals bekend, hun volgelingen opgelegd, zich op de leer van de H. Thomas toe te leggen en er met grote nauwgezetheid aan vast te houden. Zij hebben maatregelen getroffen, dat niemand hunner volgelingen straffeloos uit het voetspoor van deze grote man ook maar het minst zou wijken. Wij behoeven hier de Dominicanerorde niet te noemen; zij immers eist deze grootste van de leraars met recht als een glorie voor zich op. De statuten van Benedictijnen, Carmelieten, Augustijnen, Jezuïeten en vele andere kloosterorden getuigen, dat hun leden hiertoe verplicht zijn.
Hier overziet onze geest met grote bevrediging als in vogelvlucht die beroemde universiteiten en hogescholen, die weleer in Europa bloeiden, die van Parijs, van Salamanca, van Alcalà, van Douai en Toulouse, van Leuven, Padua, Bologna, Napels, Coïmbra en zoovele andere. Het is overbekend, hoe de naam van die universiteiten als het ware steeg met haar ouderdom, en dat de uitspraken van haar gevraagd in gewichtige zaken, overal ter wereld een zeer grote invloed hadden. Welnu, het is een vaststaand feit, dat in deze verheven woonsteden van de menselijke wijsheid Thomas ten troon zat als een vorst in zijn eigen rijk. De geest van allen, leraren en toehoorders, legde zich met wonderbare eenstemmigheid neer enkel bij de leer en het gezag van de engelachtige leraar.
Maar van hoger waarde nog zijn de unieke lofprijzingen en wijdse aanbevelingen, waarmede onze voorgangers de wijsheid van Thomas van Aquino hebben overladen. Clemens VI Paus Clemens VI, Bul, In ordine (6 feb 1344). Bullarium Ordinis Praedicatorum. Romae 1729-1740. t. II. p. 226. toch, Nicolaus V Paus Nicolaas V, Breve, Cum et plantare. . Rom. edit. Taur. t. VII. (1862) p. 564., Benedictus XIII Paus Benedictus XIII, Bul, Pretiosus en anderen getuigen, dat door zijn bewonderenswaardige leer geheel de Kerk wordt verlicht; de H. Pius V H. Paus Pius V, Bul, Mirabilis Deus (11 apr 1567) voorts erkent, dat door diezelfde leer de ketterijen worden beschaamd, ontmaskerd en als donkere nevels uiteengejaagd, en dat geheel de wereld door haar iedere dag aan onheilbrengende dwalingen ontkomt. Anderen verzekerden met Clemens XII Paus Clemens XII, Bul, Verbo Dei. Bullar. Rom. edit. Taur. XXIII. (1872) p. 527., dat uit zijn geschriften een stroom van weldaden over geheel de Kerk is gevloeid, en dat wij hem even hoog moeten vereren als de grootste van de kerkleraars, Gregorius, Augustinus en Ambrosius. Nog anderen onder hen stelden de H. Thomas zonder aarzeling aan universiteiten en hogescholen tot toonbeeld en leermeester, in wiens voetspoor men veilig kan treden. Geheel bijzondere vermelding verdienen onder dit opzicht de woorden van de zalige Urbanus V, gericht tot de universiteit van Toulouse: „Het is onze wil en wij leggen het u door dit ons schrijven op, dat gij de leer van de zalige Thomas als waar en katholiek volgt en u er op toelegt, haar met alle kracht te verbreiden.” Z. Paus Urbanus V, Constitutio. 5a dat. die 31 Augusti 1368 ad Cancell. Univ. Tolos. Laudabilis Deus. Bullar. Ord. Praed. t. II, p. 259. Dat voorbeeld van Urbanus werd nagevolgd door Innocentius XII Paus Innocentius XII, Breve, Tradidit mensibus elapsis. Bullar. Ord. Praed. t. VII. P. 498 ten opzichte van de universiteit van Leuven en door Benedictus XIV Paus Benedictus XIV, Breve, Saluberrimam. Benedicti XIV Acta. t. II. Neapoli 1894. p. 110 tegenover het Dionysiaanse college te Granada. Doch deze pauselijke uitspraken over Thomas van Aquino worden alle overtroffen door de navolgende woorden van paus Innocentius VI: „Zijn leer bezit boven alle andere, met uitzondering slechts van de kerkelijke uitspraken, juistheid in het woordgebruik, soberheid in de opzet en waarheid in haar opvattingen, zodat wie zich aan haar hield, nooit van de weg van de waarheid bleek afgeweken, en wie haar bestreed, steeds de verdenking beliep in dwaling te zijn.” Paus Innocentius VI, Sermo de S. Thoma

Ook de algemene Concilies, waar de bloem van de wijsheid, uit heel de wereld bijeengelezen, schittert, beijverden zich steeds een zeer bijzondere verering voor Thomas van Aquino aan den dag te leggen. Men zou kunnen zeggen, dat Thomas tegenwoordig was en welhaast de leiding had bij de besprekingen en besluiten van de vaders in de Concilies van Lyon, Vienne, Florence, en van het Vaticaan, om met onontkoombare bewijskracht en allergelukkigste uitslag de dwalingen van de Grieken, de ketters en de rationalisten te bestrijden. Maar de hoogste lof, die aan Thomas alléén toekomt, en die hij met geen enkele van de katholieke godgeleerden deelt, is, dat de vaders van het Concilie van Trente verlangden, dat in het midden van de vergaderzaal, naast de boeken van de H. Schrift en de beslissingen van de pausen, de H. Thomas van Aquino
Summa Theologiae ()
van Thomas van Aquino op het altaar open zou liggen, om daaruit voorlichting, bewijsvoeringen of uitspraken te putten.

Document

Naam: AETERNI PATRIS
Ter herstel van de christelijke wijsbegeerte naar de geest van Sint-Thomas van Aquino in de katholieke scholen
Soort: Paus Leo XIII - Encycliek
Auteur: Paus Leo XIII
Datum: 4 augustus 1879
Copyrights: © 1941, Ecclesia Docens, Uitg. Gooi & Sticht, Hilversum 0128-3141
Vert.: Dr. H. Boelaars C.ss.R.
Bewerkt: 14 juni 2020

Opties

Internetadres
Print deze pagina
Dit document bestellen
Startpagina van dit document
Inhoudsopgave van dit document
Referenties naar dit document
Referenties vanuit dit document
RK Documenten wordt mogelijk gemaakt door donaties van gebruikers.
© 1999 - 2025, Stg. InterKerk, Schiedam, test