
15 april 1993
Over het algemeen vergroot de sociologische
benadering het inzicht in het exegetisch werk, en heeft zij veel positieve
kanten. Bij het hanteren van historische kritiek is het absoluut noodzakelijk
dat men op de hoogte is van de sociologische gegevens die inzicht geven
in het economisch, cultureel en religieus functioneren van de Bijbelse
wereld. De exegese heeft tot taak het geloofsgetuigenis van de Kerk
van de apostelen te verstaan. Deze taak kan zij alleen maar werkelijk
goed vervullen door wetenschappelijk onderzoek te doen naar de nauwe
betrekkingen tussen de teksten van het Nieuwe Testament en het ‘gewone,
dagelijkse’ leven van de jonge Kerk. Door modellen uit de sociologische
wetenschap te gebruiken kan het historisch onderzoek naar de Bijbelse
tijden in aanzienlijke mate vernieuwd worden. Natuurlijk moeten de modellen
toepasselijk gemaakt worden op de bestudeerde werkelijkheid. Er
moet wel op worden gewezen dat de sociologische benadering ook enige
risico’s voor de exegese met zich meebrengt. Sociologie is immers
de bestudering van een bepaalde bestaande maatschappij, en dus zijn
er moeilijkheden te verwachten als men de methodes ervan wil toepassen
op historische leefsituaties uit een ver verleden. Vanuit de teksten
van de Bijbel en daarbuiten is men niet per se voldoende gedocumenteerd
om een totaalbeeld te krijgen van de maatschappij in een bepaalde tijd.
Daar komt bij dat de sociologische methode in het algemeen meer aandacht
besteedt aan de economische en institutionele dan aan de persoonlijke
en religieuze aspecten van het menselijk bestaan.