Zoeken in kerkelijke documenten en berichten

Deze opvatting van vrijheid leidt tot een ernstige misvorming van het leven in de maatschappij. Als de ontwikkeling van het eigen ik begrepen wordt in termen van absolute autonomie, komen mensen onvermijdelijk tot de afwijzing van elkaar. Ieder ander wordt beschouwd als vijand tegen wie men zich moet verdedigen. Zo wordt de samenleving tot een massa individuen die naast elkaar staan, maar zonder enige onderlinge band. Iedereen wil zichzelf onafhankelijk van de ander laten gelden en neigt er in feite toe zijn eigen belangen te laten prevaleren. Toch moet er, met het oog op de analoge belangen van andere mensen enigerlei compromis gevonden worden, als men een samenleving wil waarin de maximaal mogelijke vrijheid gegarandeerd wordt voor iedere enkeling. Aldus raakt iedere verwijzing naar gemeenschappelijke waarden en naar een waarheid die voor iedereen absoluut bindend is, zoek, en het sociale leven waagt zich in het drijfzand van een compleet relativisme. Op dat punt is alles bespreekbaar en alles onderhandelbaar: zelfs het eerste van de grondrechten, het recht op leven.

Dit gebeurt dan ook inderdaad op politiek en regeringsniveau: het oorspronkelijke, onvervreemdbare recht op leven wordt ter discussie gesteld of ontkend op basis van een parlementaire uitspraak of van de wil van een deel van het volk - zelfs als het de meerderheid is. Dit is het sinistere resultaat van een relativisme dat zonder oppositie regeert: het 'recht' houdt op recht te zijn, omdat het niet meer stevig stoelt op de onaantastbare waardigheid van de persoon, maar onderworpen is aan de wil van het sterkste deel. Op deze wijze gaat de democratie, in weerwil van haar eigen beginselen, op weg naar een wezenlijk totalitarisme. De staat is niet langer het 'gemeenschappelijke huis' waar allen samen kunnen leven op basis van beginselen van fundamentele gelijkheid, maar wordt omgevormd tot een tirannieke staat die zich het recht aanmatigt om te beschikken over het leven van de zwaksten en meest weerlozen, van het ongeboren kind tot de oudere, in naam van een algemeen belang dat feitelijk niets anders is dan het belang van enkelen. Uiterlijk wordt het respect voor de wettigheid zeer strikt gehandhaafd, tenminste wanneer de wetten die abortus en euthanasie toestaan het resultaat zijn van een stemming overeenkomstig hetgeen algemeen beschouwd wordt als de regels van de democratie. Wat we hier zien is in werkelijkheid slechts de tragische karikatuur van wettigheid: het democratisch ideaal, dat alleen werkelijk zo is wanneer het de waardigheid van iedere menselijke persoon erkent en beschermt, wordt verraden in haar eigen grondslagen: 'Hoe is het nog mogelijk om te spreken van de waardigheid van iedere menselijke persoon wanneer het doden van de zwaksten en onschuldigsten wordt toegestaan? In de naam van welk recht wordt de meest onrechtvaardige van alle discriminaties bedreven: sommige enkelingen verklaart men het waard om verdedigd te worden en andere wordt die waardigheid ontzegd?' H. Paus Johannes Paulus II, Toespraak, Toespraak tot de deelnemers aan de Studieconferentie, "Het recht op leven en Europa" (18 dec 1987). Wanneer dit gebeurt, is het proces dat leidt tot de ineenstorting van een echt menselijk samenleven en tot het uiteenvallen van de staat zelf al begonnen.

Het recht op abortus, kinderdoding en euthanasie opeisen, en dat recht erkennen bij wet, betekent dat men aan de menselijke vrijheid een perverse en kwade betekenis geeft: die van een absolute macht over anderen en tegen anderen. Maar dit is de dood van de ware vrijheid: 'Voorwaar, voorwaar, Ik zeg u: ieder die zonde bedrijft is slaaf van de zonde' (Joh. 8, 34).