Gedurende deze Synode konden we onze ogen niet sluiten voor vele andere gemeenschappelijke tragedies. Het is zowel urgent als nodig om in gedachten te houden wat Paus Johannes Paulus II de "structuren van de zonde" noemde, als we nieuwe wegen vooruit willen wijzen voor de wereld. Volgens betrouwbare economische deskundigen, overleeft 80% van de wereldbevolking met slechts 20% van het inkomen en "leven" 1,2 miljard mensen van minder dan een dollar per dag! Een drastische morele verandering is nodig. Vandaag heeft de sociale leer van de Kerk een relevantie die we niet genoeg kunnen benadrukken. Als bisschoppen leggen we ons erop toe deze leer beter bekend te maken in onze lokale kerken.

Sommige inheemse kwaden, wanneer ze te lang genegeerd worden, kunnen wanhoop in hele bevolkingsgroepen veroorzaken. Hoe kunnen we stil blijven wanneer we geconfronteerd worden met het voortdurende drama van de honger en extreme armoede, in een tijd waarin de mensheid, meer dan ooit, de mogelijkheid heeft om de bronnen op een rechtvaardige manier te delen? We moeten ook onze solidariteit uitdrukken met de vloed aan vluchtelingen en immigranten die, vanwege oorlog, politieke onderdrukking of economische discriminatie gedwongen zijn hun thuisland te ontvluchten, op zoek naar werk of in de hoop vrede te vinden. De ravages van malaria, de verspreiding van AIDS, ongeletterdheid, de hopeloze situatie van zoveel kinderen en jeugd, achtergelaten om op straat te leven, de exploitatie van vrouwen, pornografie, intolerantie, het schandalige gebruik van religie voor gewelddadige doelen, drugshandel en wapenhandel.

We kunnen niet stil blijven wanneer we geconfronteerd worden met de wereldproblemen van honger, armoede, vluchtelingen, ziekten, straatkinderen, de exploitatie van vrouwen, pornografie, intolerantie, het schandalige gebruik van religie voor gewelddadige doelen, drugshandel en wapenhandel.. de lijst is niet uitputtend! Toch, in het midden van al deze ellende, vergaart de nederige nieuwe moed. De Heer kijkt naar hen en geeft hen kracht. "Om geweld aan de nederigen is het, het is om het klagen der armen dat Ik thans Mij verhef, spreekt de Heer" (Ps. 12,6).

Wat ons als herders het meest ontzet is de minachting voor het menselijk leven, van conceptie tot dood, en ook de afbraak van de familie. Het "Nee" van de Kerk wat betreft abortus en euthanasie is een "Ja" tegen het leven, een "Ja" tegen de fundamentele goedheid van de schepping, een "Ja" dat iedere persoon in de diepte van zijn geweten kan bewegen, een "Ja" tegen de familie, de meest fundamentele gemeenschap van hoop die God zo welgevallig is dat hij haar roept om een "huiskerk" te worden.