Als vergadering van bisschoppen uit de universele kerk onder voorzitterschap van de opvolger van Petrus, was de synode een providentiële gelegenheid om op positieve wijze na te gaan welke de plaats en de rol van Afrika is in de universele kerk en in de wereldgemeenschap. Daar we leven in een wereld met groeiende onderlinge afhankelijkheid zijn het lot en de vraagstukken van de verschillende gebieden met elkaar verbonden. Als ‘familie van God op aarde’ zou de kerk het levende teken en het doeltreffend instrument moeten zijn van de solidariteit onder alle mensen om een wereldwijde gemeenschap op te bouwen van gerechtigheid en vrede. Een betere wereld zal alleen tot stand komen wanneer ze wordt gevestigd op de vaste fundamenten van gezonde ethische en geestelijke beginselen. In de huidige wereldsituatie behoren de landen in Afrika tot de minst bedeelden. De rijke landen moeten gaan beseffen dat zij de plicht hebben deze landen te steunen bij hun moeizame strijd om hun armoede en ellende te boven te komen. Overigens hebben de rijke naties er belang bij, de weg van de solidariteit te kiezen, want alleen langs deze weg kan duurzame vrede en harmonie voor de mensheid tot stand komen. De kerk in de ontwikkelde landen mag zich van haar kant niet onttrekken aan haar bijkomende verantwoordelijkheid die voortspruit uit de verplichting van de christen zich in te zetten voor gerechtigheid en liefde. Omdat alle mensen in zich het beeld van God dragen en geroepen zijn deel uit te maken van dezelfde, door Christus’ bloed verloste familie, dient voor allen een rechtvaardige toegang gewaarborgd te zijn tot de rijkdommen der aarde die God aan allen ter beschikking heeft gesteld. Vgl. H. Paus Paulus VI, Encycliek, Over de ontwikkeling van de volken, Populorum Progressio (26 mrt 1967) Vgl. H. Paus Johannes Paulus II, Encycliek, De ontwikkeling van de mens en de samenleving
Twintig jaar na Populorum Progressio van Paus Paulus VI, Sollicitudo Rei Socialis (30 dec 1987) Vgl. H. Paus Johannes Paulus II, Encycliek, Ter gelegenheid van de honderdste verjaardag van de encycliek Rerum Novarum, Centesimus Annus (1 mei 1991) Vgl. Bisschoppensynodes, Propositiones van de 1e Bijzondere Bisschoppensynode over Afrika (7 mei 1994), 52

Dit heeft talrijke praktische consequenties. Allereerst moet gewerkt worden aan betere sociale en politieke betrekkingen tussen de landen, waardoor er meer rechtvaardigheid en waardigheid zal komen voor die landen die kortgeleden onafhankelijk zijn geworden en daarmee zijn toegetreden tot de internationale gemeenschap. Ook moet men met een warm hart luisteren naar de noodkreten van de arme landen die om hulp roepen op bijzonder belangrijke terreinen: de ondervoeding, de algemene daling van het levenspeil, het gebrek aan voldoende middelen voor de opvoeding van de jeugd, de schaarste aan elementaire voorzieningen op het gebied van gezondheid en maatschappelijk leven met het voortduren van inheemse ziekten als gevolg, de verschrikkelijke aids-epidemie, de zware en soms niet te dragen schuldenlast, de afgrijselijke, door gewetenloze wapenhandel aangestookte broederoorlogen, het schandelijk en jammerlijk schouwspel van vluchtelingen en uit huis en hof verjaagden. Op al deze gebieden is onmiddellijk ingrijpen noodzakelijk: het dient te gebeuren zelfs als het in vergelijking met de omvang van de problemen ontoereikend schijnt.