“Bereidheid tot dialoog is een houding die de christen binnen zijn gemeenschap evenzeer dient te kenmerken als in zijn relatie met andere gelovigen en mensen van goede wil.” Bisschoppensynodes, Propositiones van de 1e Bijzondere Bisschoppensynode over Afrika (7 mei 1994), 38 De dialoog heeft allereerst plaats binnen de kerk als familie, op alle niveaus: tussen bisschoppen, bisschoppenconferenties of bijeenkomsten van de hiërarchie en de Heilige Stoel, tussen de bisschoppenconferenties of –vergaderingen uit de verschillende landen van een bepaald werelddeel en die uit andere werelddelen en, in iedere particuliere kerk, tussen de bisschop, het presbyterium, de godgewijden, de pastorale werk(st)ers en de lekengelovigen; zo ook tussen de gelovigen van verschillende riten binnen dezelfde kerk. Het SECAM zal zorgen voor “structuren en middelen die het beoefenen van deze dialoog waarborgen”, Bisschoppensynodes, Propositiones van de 1e Bijzondere Bisschoppensynode over Afrika (7 mei 1994), 39 vooral om een organische pastorale solidariteit te bevorderen.

“Met Christus verenigd in hun getuigenis in Afrika worden de katholieken uitgenodigd om een oecumenische dialoog op te bouwen met alle gedoopte broeders en zusters uit de andere christelijke belijdenissen, opdat de eenheid moge komen waarom Christus heeft gebeden, en opdat hun dienst aan de volkeren van het continent het evangelie geloofwaardiger maakt in de ogen van allen die God zoeken.” Bisschoppensynodes, Propositiones van de 1e Bijzondere Bisschoppensynode over Afrika (7 mei 1994), 40 Een dergelijke dialoog kan concrete vorm aannemen in initiatieven als de oecumenische vertaling van de bijbel, theologische bestudering van bepaalde aspecten van het christelijk geloof, of door gezamenlijk evangelisch te getuigen voor gerechtigheid, vrede en eerbied voor de menselijke waardigheid. Daartoe dienen nationale en diocesane commissies voor de oecumene te worden ingesteld. Vgl. Bisschoppensynodes, Propositiones van de 1e Bijzondere Bisschoppensynode over Afrika (7 mei 1994), 40 Op alle christenen gezamenlijk rust de verantwoordelijkheid, op het continent te getuigen van het evangelie. Vooruitgang op oecumenisch gebied dient ook om dat getuigenis doeltreffender te maken.

“Het streven naar dialoog moet ook zich uitstrekken naar de moslims van goede wil. De christenen mogen niet vergeten dat veel moslims het geloof van Abraham willen navolgen en willen leven volgens de eisen van de Tien Geboden.” Bisschoppensynodes, Propositiones van de 1e Bijzondere Bisschoppensynode over Afrika (7 mei 1994), 41 Wat dit betreft benadrukt de Boodschap van de synode dat de levende God, Schepper van hemel en aarde en Heer van de geschiedenis, de Vader is van de grote mensenfamilie waartoe wij allen behoren. Als zodanig wil God dat wij, met eerbiediging van de religieuze waarden en tradities die ieder bezit, van Hem getuigen, terwijl we samen werken aan de menselijke vooruitgang en ontwikkeling op alle gebied.

Het is verre van Hem, degene te willen zijn in wiens naam men andere mensen zou doden: Hij nodigt de mensen juist uit, zich samen in dienst te stellen van leven, gerechtigheid en vrede. Vgl. Bisschoppensynodes, Boodschap van de Synode over Afrika (6 mei 1994), 23 Men zal er dus in het bijzonder op dienen toe te zien dat de dialoog tussen islam en christendom wederzijds de beginselen respecteert van de godsdienstvrijheid met alles wat daarmee samenhangt, zoals met name de uitwendige en publieke uitingen van het geloof. Vgl. Bisschoppensynodes, Propositiones van de 1e Bijzondere Bisschoppensynode over Afrika (7 mei 1994), 41 Het is dus de taak van christenen en moslims om met elkaar een dialoog te voeren die vrij is van alle gevaren van een verkeerd soort irenisme of van strijdbaar fundamentalisme, en te protesteren tegen oneerlijke praktijken en vormen van politiek, en daarnaast ook tegen het met twee maten meten inzake de godsdienstvrijheid. Vgl. Bisschoppensynodes, Propositiones van de 1e Bijzondere Bisschoppensynode over Afrika (7 mei 1994), 41

Met betrekking tot de Afrikaanse traditionele religie zal een rustige en verstandige dialoog enerzijds de katholieken een bescherming kunnen bieden tegen negatieve elementen die de levenswijze van veel katholieken beïnvloeden, en anderzijds bevorderlijk zijn om zich positieve waarden eigen te maken zoals het geloof in een Hoogste Wezen, Eeuwige, Schepper, Voorzienigheid en rechtvaardige Rechter, waarden die goed passen bij de inhoud van het geloof. Ze kunnen worden beschouwd als een voorbereiding op het evangelie, want ze bevatten kostbare semina Verbi die, zoals dat in het verleden al is gebeurd, een groot aantal mensen ertoe kan brengen “zich open te stellen voor de volle Openbaring in Jezus Christus door de verkondiging van het evangelie”. Bisschoppensynodes, Propositiones van de 1e Bijzondere Bisschoppensynode over Afrika (7 mei 1994), 42

De aanhangers van de traditionele religie moeten dan ook met groot respect en hoogachting worden behandeld, en men dient alle misplaatst en oneerbiedig spreken te vermijden. Daarom zullen in de vormingshuizen voor priesters en religieuzen de daartoe nodige colleges over de traditionele religie worden gegeven. Vgl. Bisschoppensynodes, Propositiones van de 1e Bijzondere Bisschoppensynode over Afrika (7 mei 1994), 42