18 maart 2002
De vernieuwing van het Congregatie voor de Eredienst en de Sacramenten
Missale Romanum
Editio typica tertio emendata 2002/2008 (6 oktober 2008), die volgens de norm van de decreten van het Tweede Vaticaans Oecumenisch Concilie in onze tijd tot stand gebracht is, heeft er met aandrang voor gezorgd dat alle gelovigen in de viering van de Eucharistie tot die volledige, bewuste en actieve deelname kunnen komen die gevraagd wordt door de aard van de liturgie zelf en waartoe de gelovigen zelf krachtens hun staat het recht en de plicht hebben. Vgl. 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de heilige liturgie, Sacrosanctum Concilium (4 dec 1963), 14
De diocesane bisschop, die beschouwd moet worden als de hogepriester van zijn kudde en van wie het leven van zijn gelovigen in Christus als het ware afkomstig en afhankelijk is, Vgl. 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de heilige liturgie, Sacrosanctum Concilium (4 dec 1963), 41 moet in zijn bisdom het liturgisch leven bevorderen, leiden en bewaken. In dit statuut wordt aan hem toevertrouwd: de regeling van de concelebratie (vgl. nrs. 202 en 374), het vaststellen van de normen betreffende de taak om de priester te dienen aan het altaar (vgl. nr. 107), betreffende het uitreiken van de heilige Communie onder beide gedaanten (vgl. nr. 283), betreffende het oprichten en inrichten van kerkgebouwen (vgl. nr. 291). Allereerst is het echter zijn taak de geest van de heilige liturgie bij de priesters, diakens en gelovigen te voeden.
De hierna volgende aanpassingen, die vragen om een bredere coördinatie, dienen volgens de norm van het recht in de bisschoppenconferentie vastgesteld te worden.
Het is allereerst de taak van de bisschoppenconferenties de uitgave van dit Congregatie voor de Eredienst en de Sacramenten
Missale Romanum
Editio typica tertio emendata 2002/2008 (6 oktober 2008) in de toegestane volkstalen voor te bereiden en goed te keuren, zodat het na goedkeuring van de vastgestelde tekst door de Apostolische Stoel in de betreffende gebieden gebruikt kan worden. Vgl. Wetboek, Codex van het Canonieke recht, Codex Iuris Canonici (25 jan 1983), 838. §3
Het Congregatie voor de Eredienst en de Sacramenten
Missale Romanum
Editio typica tertio emendata 2002/2008 (6 oktober 2008) dient volledig uitgegeven te worden hetzij in de Latijnse taal, hetzij in de wettig goedgekeurde vertalingen in de volkstalen.
Het is de taak van de bisschoppenconferenties aanpassingen vast te stellen die in dit algemeen statuut en in de ordening van de Mis worden aangegeven, en deze - na de goedkeuring van de beslissingen door de Apostolische Stoel - in het missaal zelf in te voegen. Dit betreft:
Directoria of pastorale instructies die de bisschoppenconferenties als nuttig beoordelen, kunnen na voorafgaande goedkeuring van de Apostolische Stoel op een geschikte plaats in het Congregatie voor de Eredienst en de Sacramenten
Missale Romanum
Editio typica tertio emendata 2002/2008 (6 oktober 2008) ingevoegd worden.
Het is de taak van dezelfde conferenties bijzondere zorg te besteden aan de teksten van de Bijbelvertalingen, die in de Mis gebruikt worden. Uit de heilige Schrift worden immers de lezingen gelezen en uitgelegd in de homilie, de Psalmen gezongen en uit haar inspiratie en geest zijn de smeekbeden, gebeden en liturgische gezangen voortgekomen, zoals de handelingen en tekenen daaraan hun betekenis ontlenen. Vgl. 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de heilige liturgie, Sacrosanctum Concilium (4 dec 1963), 24
De taal die gebruikt wordt, dient te beantwoorden aan het bevattingsvermogen van de gelovigen en geschikt te zijn voor de openbare verkondiging, met behoud evenwel van de kenmerken die eigen zijn aan de verschillende wijzen van spreken die in de Bijbelboeken gebruikt zijn.
Het is eveneens de taak van de bisschoppenconferenties de vertaling van de andere teksten met een volhardende inzet voor te bereiden, zodat zij met behoud ook van de eigen aard van elke taal volledig en getrouw de betekenis van de oorspronkelijk Latijnse tekst weergeeft. Om dit werk te volbrengen is het passend om aandacht te schenken aan de verschillende literaire genres die in de Mis worden aangewend, zoals presidentiële gebeden, antifonen, acclamaties, antwoorden, smeekbeden bij wijze van litanie, enz.
Men dient voor ogen te houden dat de vertaling van de teksten niet allereerst bedoeld is voor de meditatie, maar veeleer voor de verkondiging of de zang in de liturgische viering.
Men dient gebruik te maken van een aan de gelovigen van het gebied aangepaste taal, die evenwel voornaam is en literaire kwaliteit bezit, waarbij altijd de vaste noodzaak blijft bestaan van een catechese over de Bijbelse en christelijke betekenis van sommige woorden en gedachten.
Het verdient de voorkeur dat men in gebieden die dezelfde taal gebruiken zoveel mogelijk dezelfde vertaling heeft voor de liturgische teksten, vooral voor de Bijbelteksten en voor de ordening van de Mis. Vgl. 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de heilige liturgie, Sacrosanctum Concilium (4 dec 1963), 36. §3
Gelet op de eminente plaats die in de viering wordt ingenomen door de zang als een noodzakelijk of integraal deel van de liturgie, Vgl. 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de heilige liturgie, Sacrosanctum Concilium (4 dec 1963), 112 is het de taak van de bisschoppenconferenties om geschikte melodieën goed te keuren, vooral voor de teksten van het Misordinarium, voor de antwoorden en acclamaties van het volk en voor de bijzondere riten gedurende het liturgisch jaar.
Eveneens is het hun taak om te beoordelen welke muzikale vormen, melodieën en muziekinstrumenten in de goddelijke eredienst toegelaten kunnen worden, zodat zij werkelijk aangepast zijn voor gewijd gebruik of daaraan aangepast kunnen worden.
Ieder bisdom behoort zijn kalender en het eigen (proprium) van missen te hebben. De bisschoppenconferentie stelt echter van haar kant de eigen kalender samen van het land, of samen met andere conferenties de kalender van een groter rechtsgebied, die door de Apostolische Stoel goedgekeurd dient te worden. Vgl. Algemene normen voor het liturgisch jaar en de kalender. nrs. 48-51. zie hierna Missale Romanuni (ed. typ. 2002). blz. 99 Vgl. Congregatie voor de Goddelijke Eredienst, Over de herziening van de particuliere en eigen kalenders voor het Officie en de Mis, De Calendaria Particularia atque Officiorum et Missarum Propriis recognoscendis (24 juni 1970), 4.8
Bij de uitvoering van dit werk dient voor alles de dag des Heren als de oudste en eerste feestdag behouden en beschermd te worden, daarom mogen de andere vieringen, tenzij zij werkelijk van het grootste belang zijn, niet de voorrang krijgen boven deze dag. Vgl. 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de heilige liturgie, Sacrosanctum Concilium (4 dec 1963), 106 Eveneens dient ervoor gezorgd te worden dat het liturgisch jaar, dat volgens het besluit van het Tweede Vaticaans Concilie is herzien, niet door secundaire elementen wordt verduisterd.
Bij het opstellen van de nationale kalender dienen de kruisdagen en de quatertemperdagen aangegeven te worden (vgl. nr. 373) en ook de vormen en de teksten om deze te vieren. Congregatie voor de Riten, Algemene normen voor het liturgisch jaar en de algemene Romeinse kalender, Normae universalis de Anno liturgico et de Calendarium Romanum (21 mrt 1969), 46. zie hierna Missale Romanum (ed. typ. 2002), blz. 98 Vgl. Congregatie voor de Goddelijke Eredienst, Over de herziening van de particuliere en eigen kalenders voor het Officie en de Mis, De Calendaria Particularia atque Officiorum et Missarum Propriis recognoscendis (24 juni 1970), 38 en dienen andere bijzondere bepalingen voor ogen gehouden te worden.
In het uit te geven missaal behoren de vieringen die eigen zijn aan heel het land of het rechtsgebied ingevoegd te worden op hun plaats tussen de vieringen van de algemene kalender; die voor een gebied of bisdom dienen echter in een eigen Aanhangsel een plaats te krijgen.
Wanneer tenslotte de deelname van de gelovigen en hun geestelijk welzijn variaties en verder gaande aanpassingen vereisen, zodat de heilige viering beantwoordt aan de aard en de tradities van de verschillende volkeren, kunnen de bisschoppenconferenties die volgens de norm van 2e Vaticaans Concilie - Constitutie
Sacrosanctum Concilium
Over de heilige liturgie
(4 december 1963) van de 2e Vaticaans Concilie - Constitutie
Sacrosanctum Concilium
Over de heilige liturgie
(4 december 1963) voorleggen aan de Apostolische Stoel om deze met diens instemming in te voeren, vooral voor volkeren waaraan het Evangelie in de laatste tijd verkondigd is. Vgl. 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de heilige liturgie, Sacrosanctum Concilium (4 dec 1963), 37-40 Met aandacht dienen de bijzondere normen in acht genomen te worden die in de instructie Congregatie voor de Eredienst en de Sacramenten
Varietates legitimae
De Romeinse liturgie en de inculturatieVierde instructie voor de juiste toepassing van de Constitutie over de Liturgie van het Tweede Vaticaans Concilie (nrs. 37-40)
(25 maart 1994) zijn gegeven. Vgl. Congregatie voor de Eredienst en de Sacramenten, De Romeinse liturgie en de inculturatie
Vierde instructie voor de juiste toepassing van de Constitutie over de Liturgie van het Tweede Vaticaans Concilie (nrs. 37-40), Varietates legitimae (25 mrt 1994), 54
Voor de procedure in deze zaak dient het volgende in acht genomen te worden:
Vooreerst dient in een voorafgaand voorstel op gedetailleerde wijze aan de Apostolische Stoel uiteengezet te worden, hoe men na het verkrijgen van de nodige toestemming te werk gaat bij de realisatie van de verschillende aanpassingen.
Nadat deze voorstellen door de Apostolische Stoel officieel zijn goedgekeurd, zullen de experimenten voor de vastgestelde perioden en plaatsen worden uitgevoerd. Indien nodig, zal de bisschoppenconferentie na het verstrijken van de tijd van het experiment een voortzetting van de aanpassingen voorstellen en een weloverwogen verslag van de zaak voorleggen ter beoordeling van de Apostolische Stoel. Vgl. Congregatie voor de Eredienst en de Sacramenten, De Romeinse liturgie en de inculturatie
Vierde instructie voor de juiste toepassing van de Constitutie over de Liturgie van het Tweede Vaticaans Concilie (nrs. 37-40), Varietates legitimae (25 mrt 1994), 66-68
Voordat men echter overgaat tot nieuwe en vooral verdergaande aanpassingen, dient er zorgvuldig voor gezorgd te worden dat op een verstandige en geregelde manier het nodige onderricht van geestelijkheid en gelovigen wordt bevorderd, de reeds voorziene toestemmingen ten uitvoer worden gebracht en de pastorale normen die aan de geest van de viering beantwoorden, volledig worden toegepast.
Ook dient het uitgangspunt bewaard te blijven volgens welk elke particuliere Kerk moet overeenstemmen met de universele Kerk niet alleen wat betreft de geloofsleer en de sacramentele tekenen, maar ook wat betreft de algemeen door de apostolische en ononderbroken overlevering aanvaarde gebruiken, die bewaard dienen te blijven niet alleen om dwalingen te vermijden, maar ook om het geloof ongeschonden over te leveren, want de regel van het gebed (lex orandi) van de Kerk beantwoordt aan de regel van haar geloof (lex eredendi). Vgl. Congregatie voor de Eredienst en de Sacramenten, De Romeinse liturgie en de inculturatie
Vierde instructie voor de juiste toepassing van de Constitutie over de Liturgie van het Tweede Vaticaans Concilie (nrs. 37-40), Varietates legitimae (25 mrt 1994), 26-27
De Romeinse ritus maakt een opvallend en kostbaar deel uit van de liturgische schat en het erfgoed van de Katholieke Kerk waarvan de rijkdom bijdraagt aan het welzijn van de gehele Kerk, zodat het verlies ervan haar ernstig zou schaden.
Deze ritus heeft in de loop van de eeuwen niet alleen de liturgische gebruiken bewaard die hun oorsprong vinden in de stad Rome, maar ook op een diepe, organische en harmonische wijze enkele andere in zich opgenomen die zijn afgeleid van de gewoonten en de aard van verschillende volkeren en van verscheidene particuliere Kerken zowel van het Westen als van het Oosten. Zo heeft zij een zeker bovenregionaal karakter verworven. In onze tijd echter wordt de identiteit en de eenvormige uitdrukking van deze ritus gevonden in de standaarduitgaven van de liturgische boeken, die op gezag van de Paus zijn gepromulgeerd en in de daaraan beantwoordende liturgische boeken die door de bisschoppenconferenties voor hun gebied zijn goedgekeurd en door de Apostolische Stoel zijn erkend. Vgl. H. Paus Johannes Paulus II, Apostolische Brief, 25e Verjaardag van de promulgatie van het Conciliedocument Sacrosanctum Concilium over de heilige liturgie, Vicesimus Quintus Annus (4 dec 1988), 16 Vgl. Congregatie voor de Eredienst en de Sacramenten, De Romeinse liturgie en de inculturatie
Vierde instructie voor de juiste toepassing van de Constitutie over de Liturgie van het Tweede Vaticaans Concilie (nrs. 37-40), Varietates legitimae (25 mrt 1994), 2.36
De norm die door het Tweede Vaticaans Concilie is vastgesteld dat men bij de liturgische vernieuwing niet tot veranderingen moet overgaan, tenzij het ware en zekere belang van de Kerk dit vereist, en dat met inachtneming van de nodige voorzichtigheid nieuwe vormen als het ware organisch groeien uit de bestaande vormen, Vgl. 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de heilige liturgie, Sacrosanctum Concilium (4 dec 1963), 23 moet ook toegepast worden bij het tot stand komen van de inculturatie van de Romeinse ritus zelf. Vgl. Congregatie voor de Eredienst en de Sacramenten, De Romeinse liturgie en de inculturatie
Vierde instructie voor de juiste toepassing van de Constitutie over de Liturgie van het Tweede Vaticaans Concilie (nrs. 37-40), Varietates legitimae (25 mrt 1994), 46 Bovendien vergt inculturatie noodzakelijkerwijs geruime tijd om de authentieke liturgische traditie niet te schenden door haast en onvoorzichtigheid.
Tenslotte beoogt het zoeken naar inculturatie allerminst het scheppen van nieuwe rituele families, maar wil het op een zodanige manier op de vereisten van de gegeven cultuur ingaan dat de ingevoerde aanpassingen die in het missaal of in de andere liturgische boeken zijn opgenomen, niet schadelijk zijn voor de eigen aard van de Romeinse ritus. Vgl. Congregatie voor de Eredienst en de Sacramenten, De Romeinse liturgie en de inculturatie
Vierde instructie voor de juiste toepassing van de Constitutie over de Liturgie van het Tweede Vaticaans Concilie (nrs. 37-40), Varietates legitimae (25 mrt 1994), 36
Derhalve moet het Congregatie voor de Eredienst en de Sacramenten
Missale Romanum
Editio typica tertio emendata 2002/2008 (6 oktober 2008), zij het met een verscheidenheid van talen en een zekere veelzijdigheid van gewoonten. Vgl. Congregatie voor de Eredienst en de Sacramenten, De Romeinse liturgie en de inculturatie
Vierde instructie voor de juiste toepassing van de Constitutie over de Liturgie van het Tweede Vaticaans Concilie (nrs. 37-40), Varietates legitimae (25 mrt 1994), 54 voor de toekomst bewaard blijven als een instrument en een schitterend teken van de integriteit en eenheid van de Romeinse ritus. Vgl. 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de heilige liturgie, Sacrosanctum Concilium (4 dec 1963), 38 Vgl. H. Paus Paulus VI, Apostolische Constitutie, ex Decr. Sacr. Oec. Conc. Vat. II instauratum, auctoritate Pauli PP. VI promulgatum, ed. typica, Missale Romanum (3 apr 1969)
