Toen het Tweede Vaticaans Concilie de voorschriften afkondigde voor het vaststellen van de ordening van de mis, heeft het o.m. bepaald dat sommige riten zouden worden hersteld 'overeenkomstig de voormalige norm van de heilige Vaders'." Het Concilie heeft dezelfde woorden gebruikt als de heilige Pius V in zijn Apostolische Constitutie 'H. Paus Pius V - Bul
Quo Primum
Promulgatie van de Tridentijnse Liturgie
(14 juli 1570)' waarmee in het jaar 1570 het missaal van Trente werd gepromulgeerd. Uit deze woordelijke overeenkomst kan men opmaken hoezeer beide Romeinse missalen ondanks een tijdsverschil van vier eeuwen één en dezelfde traditie omvatten. Als men nu nauwkeurig de bestanddelen van deze traditie beziet, begrijpt men tevens hoe voortreffelijk en gelukkig het eerste door het tweede vervolmaakt wordt.

In de zeer moeilijke tijden waarin het katholieke geloof inzake het offerkarakter van de mis, het ambtelijk priesterschap en de werkelijke en blijvende tegenwoordigheid van Christus onder de eucharistische gedaanten bestreden werd, was het de eerste zorg van de heilige Pius V om de vrij recente traditie, die ten onrechte was aangevallen, te handhaven met invoering van slechts zeer geringe wijzigingen in de heilige ritus. Inderdaad verschilt het missaal van 1570 zeer weinig van het oudste gedrukte missaal van 1474, dat op zijn beurt een trouwe weergave is van het missaal uit de tijd van paus Innocentius III. Daarbij komt dat de handschriften van de Vaticaanse Bibliotheek, ook al hebben zij aanleiding gegeven tot enkele tekstverbeteringen, toch niet de mogelijkheid hebben geboden om bij dit onderzoek van 'oude en beproefde schrijvers' meer te vinden dan in de liturgische commentaren van de middeleeuwen.

Thans echter is bovengenoemde 'norm van de heilige Vaders', welke men bij de verbetering van het missaal ten tijde van de heilige Pius V volgde, veel omvangrijker gebleken ten gevolge van ontelbare wetenschappelijke publicaties. Nadat immers in het jaar 1571 het zogenaamde Sacramentarium Gregorianum als eerste uitgegeven was, zijn de oude Romeinse en Ambrosiaanse sacramentaria herhaaldelijk in kritische uitgave verspreid, evenals de oudste Spaanse en Gallicaanse liturgische boeken. Daardoor zijn verscheidene gebeden van niet geringe geestelijke betekenis, die tot dan toe onbekend waren, aan het licht gebracht.

Eveneens kent men thans tradities van de eerste eeuwen, voordat de oosterse en westerse riten een vaste vorm kregen, des te beter, doordat zoveel liturgische documenten zijn teruggevonden.

Bovendien heeft de voortgezette bestudering van de heilige Vaders de theologie over het mysterie van de eucharistie ten zeerste verhelderd door de leer van de voortreffelijke Vaders uit de christelijke oudheid, zoals de heilige Ireneüs, de heilige Ambrosius, de heilige Cyrillus van Jeruzalem en de heilige Johannes Chrysostomus.

Daarom vereist de 'norm van de heilige Vaders' niet alleen dat gehandhaafd blijft wat onze onmiddellijke voorvaderen hebben overgeleverd, maar ook dat men tot een beter begrip en dieper inzicht komt van het gehele verleden van de Kerk en van de universele wijzen waarop haar ene geloof zich heeft uitgedrukt in de onderling zo verschillende cultuurvormen van mensen en staten, zoals die van kracht waren in de Semitische, Griekse en Latijnse gebieden. Een dergelijk uitgebreider overzicht laat ons zien hoe de heilige Geest het volk Gods een wonderbaarlijke trouw schenkt om het geloofsgoed (depositum fidei) onveranderlijk te bewaren, ook al bestaat er een grote verscheidenheid in gebeden en riten.