Het zou te ver voeren om een uiteenzetting te geven van al het werk dat verricht is: de toegewijde en ernstige studie, om dit volledig in overeenstemming te brengen met de waarheid van de Heilige Schrift en met de authentieke traditie van de Kerk; het werk, om de juiste betekenis en de fundamentele waarheid te ontdekken over het constitutieve recht van de Kerk om te weten, wat in deze constitutie onveranderlijk en zeker is en wat langs natuurlijke en authentieke evolutie uit de princiepen kan worden afgeleid; de ijver tenslotte, om ieder aspekt van het mysterie der Kerk in een duidelijk licht te plaatsen, zodat aan ieder deel, aan iedere functie, aan iedere doelstelling van het leven van het Mystiek Lichaam van Christus een overeenkomstige waarde wordt toegekend.

Het moeilijkste punt echter, dat aan deze geestesarbeid herinnert, is de leer over het episcopaat; alleen over dit punt willen wij in enige woorden onze gedachten uiteenzetten.

Wij willen slechts één ding zeggen, namelijk dat wij er zeer tevreden over zijn dat deze leer uitvoerig genoeg in een aantal studies en discussies is behandeld en met een grote duidelijkheid in de conclusies aan het licht is gekomen. Het was noodzakelijk om het Eerste Oecumenisch Vaticaans Concilie aan te vullen. Het was nu het juiste ogenblik, gezien de hoge vlucht, die in onze tijd de studie der theologie heeft genomen, gezien ook de verbreiding van de katholieke Kerk over de wereld, de problemen die het bestuur van de Kerk ontmoet in de dagelijkse ervaring van de pastorale aktiviteit en tenslotte wegens de wensen van talrijke bisschoppen, die op een verklaring wachtten van de leer, die hen betreft. Het was tenslotte ook de juiste manier om dit zo te doen. Daarom, rekening houdend met de verklaringen welke gegeven zijn voor de interpretatie van de gebruikte terminologie en voor de theologische kwalificatie die het Concilie aan de behandelde leer wil verlenen, aarzelen wij niet met Gods hulp deze 2e Vaticaans Concilie - Constitutie
Lumen Gentium
Over de Kerk
(21 november 1964) uit te vaardigen.

Het beste commentaar, dat men op deze uitvaardiging kan geven, is te kunnen zeggen dat zij op geen enkele wijze de traditionele leer verandert. Wat Christus heeft gewild, willen wij ook. Wat was, blijft. Wat de Kerk in de loop der eeuwen heeft geleerd, leren wij ook. Alleen wat vroeger eenvoudig beleefd werd, wordt nu in een duidelijke leer uitgedrukt; wat tot nu toe het onderwerp was van beschouwing, bespreking en deels van controverse, is nu in een veilige leerstellige formulering opgesteld. Wij kunnen wel zeggen, dat ten gevolge van het raadsbesluit van de goddelijke Voorzienigheid voor ons een uur van licht is aangebroken: gisteren kwam het ons langzaam naderbij, vandaag weerkaatst het zijn glans en morgen zal zijn heilzame kracht het leven van de Kerk zeker verrijken door een nieuwe ontwikkeling van de leer, door een vermeerdering van energie en door een verbetering van de kerkelijke instellingen.