Wij moeten, om goed te begrijpen, dat het geweten kan en moet worden gevormd, ons enkele grondbegrippen van de katholieke leer in herinnering roepen.

De goddelijke Zaligmaker heeft aan de onwetende en zwakke mens Zijn waarheid en Zijn genade geschonken; de waarheid, om hem de weg te wijzen naar zijn einddoel; de genade, om hem de kracht te geven dit te kunnen bereiken.

Het volgen van deze weg betekent in de praktijk: de wil en de geboden van Christus aanvaarden en zijn leven daarnaar regelen, d.w.z. alle afzonderlijke daden zowel inwendige als uitwendige, die de vrije menselijke wil kiest en bepaalt. Welnu, is juist het geweten niet het geestelijk vermogen,dat in de afzonderlijke gevallen aan de wil de keuze en de beslissing voorhoudt van de daden, die met de goddelijke wil overeenkomen? Het geweten is dus de getrouwe echo en de klare weerspiegeling van de goddelijke regel voor de menselijke handelingen. Uitdrukkingen als: "het oordeel van het christelijk geweten" of "oordelen volgens het christelijk geweten" betekenen dus, dat de uiteindelijke en persoonlijke beslissing omtrent een morele daad moet geregeld worden volgens het woord en de wil van Christus. Hij is immers de Weg, de Waarheid en het Leven, niet alleen voor alle mensen gezamenlijk maar ook voor ieder afzonderlijk Vgl. Joh. 14, 6 ; Hij is dit voor de volwassenen en ook voor het kind en de jonge mens.

Hieruit volgt, dat de vorming van het christelijk geweten van een kind of jonge mens allereerst hierin bestaat, dat men hun geest verlicht omtrent de wil, de wet en de weg van Christus en verder hierin, dat men hun hart beïnvloedt, voor zover dit van buiten af mogelijk is, om het vrij en standvastig de goddelijke wil te doen volbrengen. Dit is de hoogste taak van de opvoeding.