Zoeken in kerkelijke documenten en berichten

Juist daarom leek het hun billijk in zekere mate partij te kiezen in alle conflicten, waardoor de Slavische samenlevingen in die tijd werden bestookt, die naar hun inrichting en organisatie streefden, en maakten de moeilijkheden en problemen tot de hunne die onvermijdelijk waren voor volkeren die hun eigenheid verdedigden tegenover de militaire en culturele druk van het nieuwe Rooms-Duitse rijk en levensvormen probeerden af te wijzen die hun vreemd voorkwamen. Toen begonnen ook de grote onenigheden - die daarna helaas toenamen - tussen de Oosterse en Westerse Christenheid: daarbij werden de twee heilige missionarissen zelf betrokken, maar bewaarden altijd het rechtzinnige geloof geheel ongeschonden en waren voortdurend bedacht op zowel de schat van de traditie als de nieuwe levenswijzen eigen aan de volkeren die tot het licht van het Evangelie waren gebracht. Ofschoon dergelijke conflicten door hun ingewikkeldheid en dubbelzinnigheid niet zelden pijnlijk waren, probeerden Constantinus en Methodius geenszins zich aan de moeilijkheden te onttrekken: onbegrip, openlijke kwade trouwen voor Methodius zelfs boeien die hij om de liefde van Christus aanvaardde, waren niet in staat een van beide van het vaste voornemen af te houden het welzijn van de Slavische volkeren en de eenheid van de universele Kerk te bevorderen en te dienen. Onder deze omstandigheden verbreidden zij het Evangelie, legden zij zich toe op het missiewerk, zochten zij moedig naar nieuwe levensvormen en doeltreffende wegen om de blijde boodschap te brengen aan de Slavische volkeren die zich toen vormden. Zoals in de berichten over hun leven wordt vermeld, namen de heilige broers met het oog op de evangelisatie de moeilijke taak op zich de teksten van de Heilige Schrift, die zij in het Grieks kenden, te vertalen in de taal van de Slavische stam die zich in de streken had gevestigd welke zich tot de grenzen van hun gebied en geboortestad uitstrekten. Terwijl zij gebruik maakten van hun kennis van de Griekse taal en cultuur voor dit moeilijk en immense werk, namen zij zich voor de taal, gewoonten en tradities van de Slavische volkeren te begrijpen en door en door te leren kennen, en de aspiraties en menselijke waarden die erin lagen en erdoor werden aangegeven, trouw te interpreteren.