Om te voldoen aan de verzoeken van de vaders van het Concilie van Trente die zich inzetten voor de hervorming van de Kerk van hun tijd, heeft de heilige Pius V gezorgd voor de herziening van de liturgische boeken, vooral van het brevier en missaal. Dit zelfde doel hebben in de loop van de tijd de pausen nagestreefd toen zij riten en liturgische boeken aan de nieuwe tijden aanpasten of invoerden en vervolgens, vanaf het begin van deze eeuw, een uitgebreider herziening zijn begonnen.

De heilige Pius X stelde een speciale commissie in voor deze hervorming. Hij was van mening dat hiervoor vele jaren nodig zouden zijn, maar hij legde in ieder geval de eerste steen van dit gebouw door de vernieuwing zowel van de liturgische viering van de zondag als van het Romeins brevier. H. Paus Pius X, Apostolische Constitutie, Over de herziening van het Romeins Brevier, Divino Afflatu (1 nov 1911) "Inderdaad vereist dit alles", zei hij, "naar het verstandig oordeel van deskundigen zowel intense als langdurige arbeid; om deze reden zal het noodzakelijk vele jaren duren alvorens het gebouw van de liturgie (...) opnieuw in de luister van zijn waardigheid en harmonie, ontdaan van al wat het door veroudering ontsiert, zal verschijnen". H. Paus Pius X, Motu Proprio, Abhinc duos annos (23 okt 1913) Door Pius XII werd vervolgens het grote werk van liturgievernieuwing weer ter hand genomen in zijn encycliek Mediator Dei Paus Pius XII, Encycliek, Over de Heilige Liturgie, Mediator Dei et hominum (20 nov 1947) en tevens door de oprichting van een nieuwe commissie. Heilige Congregatie voor de Riten, Sectie 'Geschiedenis' n. 71, Memoria sulla riforma liturgica - 1946 Eveneens nam hij op verschillende belangrijke punten welkome besluiten, zoals met name een nieuwe vertaling van de Psalmen, waardoor het Psalmgebed beter begrepen kon worden, Paus Pius XII, Motu Proprio, Over het gebruik van de nieuwe Latijnse psalmvertaling bij het bidden van het heilig Officie, In Cotidianis Precibus (24 mrt 1945) en een mildere regeling van het eucharistisch vasten, waardoor men gemakkelijker te Communie kon gaan, het gebruik van de volkstaal in het rituaal en vooral tot het herstel van de paaswaken Congregatie voor de Riten, Decreet over de liturgische vernieuwing van het Hoogfeest van Pasen en de gehele Goede Week, Dominicae Resurrectionis (9 feb 1951) en van geheel de Goede Week. Congregatie voor de Riten, Decreet over de liturgische vernieuwing van het Hoogfeest van Pasen en de gehele Goede Week, Maxima redemptionis nostrae mysteria (16 nov 1955)

In de inleiding van het H. Paus Johannes XXIII - Apostolische Constitutie
Missale Romanum ex auctoritate Joanne XXIII, P.P. (23 juni 1962) van 1962 staat de verklaring van Paus Johannes XXIII: "de grondbeginselen van de algemene herziening van de liturgie moeten voorgelegd worden aan de vaders op het komende oecumenische Concilie". H. Paus Johannes XXIII, Motu Proprio, Waardoor de nieuwe rubrieken van het Romeins Brevier en Missaal in hun geheel worden goedgekeurd, Rubricarum Instructum (25 juli 1960). AAS 52 (1960) 594

Een dergelijke vernieuwing van de gehele liturgie beantwoordde aan de algemene verwachting van de Kerk. Meer en meer immers had de zin voor de liturgie de Kerk in al haar geleidingen en in alle landstreken doordrongen, en wel samen met het verlangen "op actieve wijze aan de heilige mysteries en aan het openbare en plechtige gebed van de Kerk deel te nemen" H. Paus Pius X, Motu Proprio, Instructie over de gewijde muziek, Tra le sollecitudini - Inter sollicitudines (20 nov 1903) en met een even groot verlangen het woord van God in rijkere mate te horen. Overeenstemmend en samengaand met het Bijbels réveil en de oecumenische beweging, met de missiologie en de studie van de ecclesiologie moest de hernieuwing van de liturgie wel leiden tot de totale vernieuwing van geheel de Kerk. Dit hebben wij in onze brief H. Paus Johannes Paulus II - Brief
Dominicae Cenae
Het Mysterie en de Eredienst van de Heilige Eucharistie - Brief aan de Bisschoppen bij gelegenheid van Witte Donderdag 1980
(24 februari 1980) vermeld: "Er bestaat inderdaad een zeer nauwe en organische verbondenheid tussen de vernieuwing van de liturgie en het herstel van heel het leven van de Kerk. De Kerk handelt niet enkel, maar drukt zich zelf ook uit in de liturgie, zij leeft uit de liturgie en uit de liturgie put zij de kracht die zij nodig heeft om te leven". H. Paus Johannes Paulus II, Brief, Het Mysterie en de Eredienst van de Heilige Eucharistie - Brief aan de Bisschoppen bij gelegenheid van Witte Donderdag 1980, Dominicae Cenae (24 feb 1980), 13

Onmiddellijk na de afkondiging van de constitutie 2e Vaticaans Concilie - Constitutie
Sacrosanctum Concilium
Over de heilige liturgie
(4 december 1963) is en begonnen met de hervorming van de riten en de liturgische boeken en deze is enkele jaren daarna voltooid, dank zij de inspanning van een groot aantal onbaatzuchtige deskundigen en herders uit alle delen van de wereld. Vgl. 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de heilige liturgie, Sacrosanctum Concilium (4 dec 1963), 25

Geleid door een conciliair beginsel, namelijk trouw aan de traditie en tegelijk openheid voor een gewettigde vooruitgang, is dit werk tot stand gekomen Vgl. 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de heilige liturgie, Sacrosanctum Concilium (4 dec 1963), 23; daarom kan men terecht zeggen dat de liturgische hervorming volstrekt traditiegebonden is, "overeenkomstig de norm van de heilige vaders". Vgl. 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de heilige liturgie, Sacrosanctum Concilium (4 dec 1963), 50 Vgl. Congregatie voor de Goddelijke Eredienst, Algemene Inleiding op het Romeins Missaal, Institutio Generalis Missalis Romani (26 mrt 1970). Inleiding, 6