
Msgr. John P. Foley - 22 februari 1992
AETATIS NOVAE Pastorale instructie, twintig jaar na Communio et Progressio |
|||
► | Inleiding - een revolutie in menselijke communicatie |
Bij de dageraad van een nieuw tijdperk oefent een geweldige uitbreiding van menselijke communicatie overal grote invloed uit op de cultuur. Revolutionaire technologische veranderingen zijn slechts een deel van wat er zich afspeelt. Tegenwoordig worden mensen overal ter wereld geraakt door de sterke invloed van de media op godsdienstige en morele houdingen, politieke en sociale systemen en onderwijs.
Het is bijvoorbeeld onmogelijk, te ontkennen dat geografische en politieke grenzen heel weinig te betekenen hadden, gezien de rol die de communicatiemiddelen speelden tijdens de "radicale veranderingen" van 1989 en 1990 en hun historische betekenis waarover de Paus zijn gedachten weergeeft in H. Paus Johannes Paulus II, Encycliek, Ter gelegenheid van de honderdste verjaardag van de encycliek Rerum Novarum, Centesimus Annus (1 mei 1991), 12-23.
Het wordt eveneens overduidelijk: "De eerste areopagus van de moderne tijd is de wereld van de communicatie die de mensheid tot een eenheid maakt en de wereld tot een dorp, zoals men pleegt te zeggen. De sociale communicatiemiddelen zijn zo belangrijk geworden dat zij voor velen het voornaamste instrument van informatie en vorming zijn, dat het gedrag van enkelingen, gezinnen en maatschappijen leidt en inspireert." H. Paus Johannes Paulus II, Encycliek, Over de blijvende geldigheid van de missie-opdracht, Redemptoris Missio (7 dec 1990), 37
Meer dan een kwart eeuw na de promulgatie van het decreet van Vaticanum II over sociale communicatie, 2e Vaticaans Concilie - Decreet
Inter Mirifica
Over de publiciteitsmedia
(4 december 1963), en twintig jaar na de pastorale instructie Pauselijke Commissie voor de Sociale Communicatiemiddelen
Communio et Progressio
Pastorale Instructie, in opdracht van het Tweede Vaticaans Concilie, over de middelen van sociale communicatie
(23 mei 1971) wil de Pauselijke Raad voor Sociale Communicatiemiddelen nadenken over de pastorale implicaties van deze situatie. Wij doen dit in de geest die wordt uitgedrukt door de slotwoorden van Pauselijke Commissie voor de Sociale Communicatiemiddelen
Communio et Progressio
Pastorale Instructie, in opdracht van het Tweede Vaticaans Concilie, over de middelen van sociale communicatie
(23 mei 1971): "Op zijn weg door de menselijke geschiedenis beziet het volk van God, dat zowel communicatie geeft als ontvangt, de toekomst met vertrouwen en optimisme; het ontwaart reeds de contouren van een nieuw tijdperk: dat van de sociale communicatie." Pauselijke Commissie voor de Sociale Communicatiemiddelen, Pastorale Instructie, in opdracht van het Tweede Vaticaans Concilie, over de middelen van sociale communicatie, Communio et Progressio (23 mei 1971), 187
Uitgaande van de voortgaande geldigheid van de beginselen en inzichten van deze documenten van het Concilie en uit de tijd daarna willen wij die toepassen op nieuwe, opkomende realiteiten. We hebben niet de pretentie het definitieve woord te spreken over een ingewikkelde, vloeiende, snel veranderende situatie, maar willen simpelweg een stuk gereedschap verschaffen en een zekere bemoediging voor hen die staan voor de vraag van de pastorale implicaties van de nieuwe werkelijkheden.
De laatste tientallen jaren zijn wij ook getuige geweest van opmerkelijke ontwikkelingen in de technologie van de communicatie. Deze omvatten zowel de snelle evolutie van eerder bestaande technologieën en ook de opkomst van nieuwe telecommunicatie en mediatechnologieën: satellieten, kabeltelevisie, glasvezeldraad, videocassettes, compact disks, vervaardiging van beelden door middel van een computer en andere computer- en digitale technologie, en heel veel meer. Het gebruiken van de nieuwe media doet ontstaan wat sommigen 'nieuwe talen' noemen en heeft nieuwe mogelijkheden geschapen voor de zending van de Kerk alsook nieuwe pastorale problemen.
"Verre van te suggereren dat de Kerk zich verre moest houden of moest trachten zich te isoleren van de belangrijkste ontwikkelingen binnen deze gebeurtenissen zagen de Concilievaders de Kerk als staande precies in het midden van de menselijke vooruitgang, delend in de ervaringen van de rest van de mensheid, trachtend ze te begrijpen en te interpreteren in het licht van het geloof. Het was aan Gods gelovige volk om een creatief gebruik te maken van de nieuwe ontdekkingen en technologieën ten bate van de mensheid en de vervulling van Gods plan voor de wereld ... het potentieel van het 'computertijdperk' ten volle te benutten om de mensheid en de transcendente roeping van iedere persoon te dienen en zo eer te brengen aan de Vader van wie alle goeds voortkomt." H. Paus Johannes Paulus II, Boodschap, Wereld Communicatiedag 1990, De christelijke boodschap in de computercultuur (24 jan 1990)
Wij spreken onze dankbaarheid uit aan hen die verantwoordelijk zijn voor het creatieve communicatiewerk dat overal in de Kerk onderweg is. Ondanks moeilijkheden - voortvloeiend uit gebrek aan middelen, hindernissen die de toegang van de Kerk tot de media soms belemmeren, en uit een constante omvorming van cultuur, waarden en houdingen die veroorzaakt wordt door de indringende aanwezigheid van de media - is er veel gedaan en wordt er nog steeds veel gedaan. De toegewijde bisschoppen, geestelijken, kloosterlingen en leken die zich bezig houden met dit uiterst belangrijke apostolaat verdienen de dank van allen.
Waardering verdienen ook die positieve ondernemingen in oecumenische samenwerking op mediagebied waarbij katholieken en hun broeders en zusters van andere Kerken en Kerkelijke gemeenschappen betrokken zijn, alsook interreligieuze samenwerking met mensen van de andere wereldgodsdiensten. Het is niet alleen passend maar "noodzakelijk voor christenen om effectiever samen te werken in hun communicatiewerk en op te treden in meer directe samenwerking met andere godsdiensten om een verenigde godsdienstige aanwezigheid in het hart van de massacommunicatie zeker te stellen. Pauselijke Raad voor de Sociale Communicatiemiddelen, Criteria voor oecumenische en interreligieuze samenwerking op het gebied van communicatie (4 okt 1989), 1