• Database vol kerkelijke documenten
  • Geloofsverdieping
  • Volledig in het Nederlands
  • Beheerd door vrijwilligers

Zoeken in kerkelijke documenten en berichten

x
De jongste uitvindingen ter bevordering van de menselijke betrekkingen sluiten de mensen van onze tijd in een steeds nauwere kring en dagen hen uit tot een dialoog die op broederschap en samenwerking staat gericht. Deze middelen doen immers overal ter wereld ontelbare malen de woorden weerklinken die de afzonderlijke mensen dag in dag uit spreken; zo verwekken en verspreiden zij over heel de wereld een publieke dialoog van heel de samenleving. De overvloed aan nieuws en opvattingen die worden verspreid, maakt dat heel de wereld deelt in de plannen en problemen van elk van de mensen zoals in die van heel de mensheid; tegelijk worden hierdoor de voorwaarden vervuld die voor wederzijds begrip, onderlinge welwillendheid en aller welzijn nodig zijn.
De communicatiemiddelen schrijden met zulke reuzenstappen voort dat ze de hinderpalen omverwerpen die de mensen op bepaalde tijden en plaatsen hebben gesteld. Ze blijken een factor van groter en duurzamer toenadering te zijn; dank zij hen gaat de voorlichting onmiddellijk heel de wereld rond en maakt zij het de mensen mogelijk veel actiever aan het leven en de gebeurtenissen van de huidige wereld deel te nemen. Het onderwijs heeft hun nut al ervaren: zij leveren een belangrijke bijdrage aan de strijd tegen het analfabetisme en bevorderen instelling en voortzetting van het onderwijs. Evenzo dragen zij in belangrijke mate bij tot de ontwikkeling en werkelijke bevrijding van de mensen, met name in de ontwikkelingslanden. Zij brengen tot een toenemende gelijkheid tussen de mensen en beschermen deze in die zin dat alle categorieën van de samenleving voortaan zonder onderscheid van de cultuur en de vrije tijd kunnen genieten. Zij verrijken de geest door hem via geluid en beeld met de concrete, waarneembare werkelijkheid in contact te brengen, en dat tot in de verst verwijderde streken en de oudste tijden. In de landen waar het onderwijs nog weinig is ontwikkeld, worden de burgers er snel toe gebracht de waarden en de levensstijl van de huidige wereld te aanvaarden, ook al moeten ze daarbij hun eigen cultuur en gebruiken niet geringschatten
Beziet men al deze gevolgen, dan kan het niet anders of men dient de sociale communicatiemiddelen wel als uiterst waardevolle elementen te beschouwen voor de menselijke ontwikkeling en voor de overwinning van de moeilijkheden die deze meebrengt. Zowel de producenten als de verbruikers dienen zich te beraden op de oplossing van deze talrijke moeilijkheden. Hoe zal men bijvoorbeeld kunnen bereiken dat het nieuws, dat in overvloed en onophoudelijk, vaak verward en meestal zeer snel wordt geleverd, op zijn juiste waarde wordt geschat en goed wordt verwerkt? Gezien hun aard richten de sociale communicatiemiddelen zich tot een zo groot mogelijk aantal mensen tegelijk en neigen zij, om niemand voor het hoofd te stoten, vaak tot een zekere neutraliteit; maar hoe zal men in een pluralistische samenleving dan waar en onwaar, eerlijk en verdorven kunnen onderscheiden?

Hoe zal men kunnen verhinderen dat men door het spel van de vrije concurrentie de gunst van het publiek probeert te werven door op egoïstische of minder edele instincten van de menselijke natuur te spelen? Hoe kan men beletten dat de concentratie van de media in de handen van een kleine groep de dialoog in de samenleving onmogelijk maakt? Wat dient er te worden gedaan opdat de kunstmatige, onrechtstreekse communicatie, in hoofdzaak via het beeld, geen schade toebrengt aan het onmiddellijk menselijk contact? Gezien het feit dat de sociale communicatiemiddelen de mens vaak tot vlucht en droom verleiden, dient men zich af te vragen hoe men kan bereiken dat zij hem niet van het concrete, huidige leven afwenden. Hoe kan men de passiviteit en een zekere wezenloosheid tegengaan? Hoe kan tenslotte worden verhinderd dat de voortdurende prikkeling van het gevoelsleven schade toebrengt aan het gebruik van het verstand?

De vermindering van de zedelijkheid, die in meerdere sectoren van het huidige leven wordt waargenomen, verontrust alle mensen van goede wil; de tekenen van deze achteruitgang kan men zonder moeite in alle sociale communicatiemiddelen ontdekken. In hoeverre zij daar zelf schuld aan hebben valt te betwisten. Meerderen stellen dat de communicatiemiddelen slechts reeds in de samenleving heersende zeden in het licht stellen; anderen menen daarentegen dat zij deze tendensen wijd en zijd propageren en dat ze, door ze als normaal bestanddeel van het menselijk leven te presenteren, er langzamerhand toe brengen dat ze ook werkelijk gemeengoed worden; een derde groep schuift alle schuld op de communicatiemiddelen. Hoe het ook zij, de samenleving lijdt ontegenzeglijk aan dit kwaad, en wil men het verhelpen dan is het nodig tot samenwerking te komen tussen ouders, docenten, pastores en allen die voor het algemeen welzijn arbeiden. Daarbij spelen de communicatiemiddelen zelf een belangrijke rol, ook al is het niet mogelijk ze van de levensgewoonten van het volk los te maken.
Om beter in te zien welke weldaden de sociale communicatie aan de samenleving verschaft, om het haar mogelijk te maken hiervan werkelijk te profiteren, en om met groter zekerheid de hindernissen ervan te overwinnen, is het van belang om nauwkeurig de verschillende aspecten te onderzoeken van de rol die deze technieken in de menselijke betrekkingen spelen.

Document

Naam: COMMUNIO ET PROGRESSIO
Pastorale Instructie, in opdracht van het Tweede Vaticaans Concilie, over de middelen van sociale communicatie
Soort: Pauselijke Commissie voor de Sociale Communicatiemiddelen
Auteur: Msgr. Martin J. O'Connor
Datum: 23 mei 1971
Copyrights: © 1971, Archief van Kerken, 26e jrg, pag. 720-761
Notenapparaat volgt nog
Bewerkt: 6 juli 2020

Opties

Internetadres
Startpagina van dit document
Inhoudsopgave van dit document
Referenties naar dit document
Referenties vanuit dit document
RK Documenten wordt mogelijk gemaakt door donaties van gebruikers.
© 1999 - 2024, Stg. InterKerk, Schiedam, test