DIRECTORIUM OVER VOLKSVROOMHEID EN LITURGIE. PRINCIPES EN RICHTLIJNEN
(Soort document: Congregatie voor de Eredienst en de Sacramenten)
9 april 2002
In het tijdsverloop van de vespers van Kerstmis tot de nachtmis, kent de volksvroomheid de traditie om de Kerstliederen te zingen, die een van de machtigste middelen vormen voor het overbrengen van de boodschap van vreugde en vrede. Daarmee verbonden biedt zij enkele, van land tot land verschillende, vormen van gebed. Het is nuttig daarvan gebruik te maken en deze, zo nodig, af te stemmen op de liturgievieringen zelf, zoals bijvoorbeeld:
- het opstellen van ’levende Kerststallen’ en de zegening van het Kerststalletje thuis, waardoor een moment van gebed van het hele gezin mogelijk gemaakt wordt. Het gebed daarbij dient het lezen van het verhaal van Lucas over de geboorte van Jezus te bevatten, waarbij de typische Kerstliederen weerklinken en smeekbeden en lofprijzingen opstijgen, vooral van de kinderen, die de hoofdrolspelers zijn in deze samenkomst van het gezin;
- de zegening van de Kerstboom. Dit is geschikt om een dergelijk moment van gebed van het gezin in te voeren. Immers, afgezien van zijn historische oorsprong is de Kerstboom tegenwoordig een sterk evocatief en in christelijke kringen zeer verbreid symbool. De Kerstboom doet denken aan zowel de levensboom, geplant midden in de hof van Eden Vgl. Gen. 2, 9
, als aan de kuisboom en krijgt dus een christologische betekenis: Christus is de ware levensboom, geboren uit ons geslacht, uit de maagdelijke, heilige aarde die Maria is, de altijd groene boom, rijk aan vruchten. De christelijke versiering van de boom bestaat volgens degenen die de noordelijke landen evangeliseren, uit appels en hosties die aan de takken opgehangen worden. Men kan ’geschenken’ toevoegen: tussen de geschenken die onder de Kerstboom gelegd worden, mag niet de gave voor de armen ontbreken. Deze Kerstgeschenken hebben een plaats in ieder christelijk gezin;
- het Kerstmaal. Het christelijk gezin dat iedere dag overeenkomstig de traditie de tafel zegent en de Heer dankt voor de gave van het voedsel, zal dit gebaar met meer intensiteit en aandacht maken bij het Kerstmaal, waarbij de hechtheid en de vreugde van de familiebanden zich in al hun kracht openbaren.

© 2003, Beleidssector liturgie van de Nederlandse Bisschoppenconferentie / Nationale Raad voor Liturgie
Liturgische Documentatie, dl. 2, p. 13-198