15 augustus 1997
Door het Doopsel verkrijgt de dopeling de genade gereinigd te worden van alle zonden. De Christen moet echter de strijd tegen de begeerlijkheid van het vlees en tegen andere ongeordende begeerten voortzetten. Met Gods genade kan hij dit bereiken:
Ik dacht, dat onthouding iets was dat men op eigen krachten kan en van de mijne was ik niet zeker; mijn domheid was namelijk zo groot, dat ik niet wist dat niemand, zoals geschreven staat, zich kan onthouden, indien Gij het niet geeft. En Gij zoudt het mij zeker gegeven hebben, wanneer ik met innerlijk verzuchten aan uw oren had geklopt en met onwrikbaar geloof mijn zorg op u geworpen had. H. Augustinus, Belijdenissen, Confessiones. 6.11,20: PL 32, 729-730; (vert.: Wijdeveld)
Kuisheid veronderstelt schaamte. Kuisheid maakt een integrerend deel uit van de matigheid. De schaamte beschermt de intimiteit van de persoon. Zij betekent een weigering om te ontsluieren wat bedekt moet blijven. De schaamte is afgestemd op de kuisheid, waarvan zij de fijngevoeligheid bewijst. De schaamte leidt de blikken en gebaren op een wijze die overeenstemt met de waardigheid van de personen en van hun eenwording.
De schaamte beschermt het mysterie van de menselijke personen en van hun liefde. Zij nodigt uit tot geduld en matiging in de liefdesverhouding; zij vraagt dat men de omstandigheden schept waarin man en vrouw zich aan elkaar kunnen geven en wel in een definitieve verbintenis. Schaamte is een vorm van bescheidenheid. Zij speelt mee bij de keuze van kleding. Zij zal met stilzwijgen of voorbehoud reageren waar het risico van ongezonde nieuwsgierigheid zich voordoet. Schaamte wordt zo discretie.
Er bestaat een kiesheid van gevoelens zoals er een lichamelijke schaamte bestaat. Deze kiesheid verzet zich bijvoorbeeld tegen de "voyeuristische" exploitatie van het menselijk lichaam in sommige reclames of ook tegen pogingen van bepaalde media, die te ver gaan in het onthullen van bepaalde intieme vertrouwelijkheden. De schaamte schept een levensstijl die weerstand kan bieden aan de verlokkingen van de mode en aan de druk van de heersende stromingen.
De uitdrukkingsvormen van de schaamte verschillen van cultuur tot cultuur. Overal echter wordt zij gedragen door het vermoeden van een geestelijke waardigheid die de mens eigen is. Schaamte ontstaat bij het ontwaken van het geweten in de mens. Kinderen en jongeren schaamte bijbrengen is eerbied opwekken voor de menselijke persoon.
De christelijke zuiverheid vraagt om zuivering van het sociaal klimaat. Dit vereist van de sociale communicatiemiddelen dat ze in hun informatie respect en terughoudendheid betrachten. De zuiverheid van hart verlost de mens van de wijdverbreide erotisering van het leven en houdt hem verwijderd van vormen van amusement die voyeurisme en het vluchten in een droomwereld bevorderen.
Wat men de permissiviteit van de zeden noemt, berust op een verkeerde opvatting van de menselijke vrijheid; om opgebouwd te kunnen worden, moet de vrijheid eerst door de zedenwet worden gevormd. Aan de verantwoordelijken voor de opvoeding moet men vragen dat ze de jeugd een onderricht aanreiken dat eerbied toont voor de waarheid, voor de waarden van het hart en voor de morele en geestelijke waardigheid van de mens.
"De blijde boodschap van Christus vernieuwt voortdurend het leven en de cultuur van de gevallen mens: zij bestrijdt en verwijdert de dwalingen en slechte daden die nog steeds uit de blijvende verlokking van de zonde voortvloeien. De zeden van de volkeren zuivert zij en verheft zij voortdurend. De geestelijke waarden en de gaven van elke natie of elk tijdperk bevrucht zij als het ware van binnenuit met bovenaardse rijkdom. De blijde boodschap versterkt en vervolmaakt die en herstelt ze in Christus". 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de Kerk in de wereld van deze tijd, Gaudium et Spes (7 dec 1965), 58. 4
