
15 augustus 1997
De sociale leer van de Kerk is in de 19e eeuw tot ontwikkeling gekomen, toen het Evangelie in aanraking kwam met de moderne industriële samenleving en in verband daarmee ook met de nieuwe structuren voor de productie van verbruiksgoederen, met de nieuwe opvattingen over de maatschappij, de staat en het gezag, en met de nieuwe vormen van arbeid en eigendom. De ontwikkeling van de kerkelijke leer op economisch en sociaal vlak, bewijst de blijvende waarde van het kerkelijk onderricht en eveneens de ware betekenis van haar steeds levende en actieve Overlevering. Vgl. H. Paus Johannes Paulus II, Encycliek, Ter gelegenheid van de honderdste verjaardag van de encycliek Rerum Novarum, Centesimus Annus (1 mei 1991), 3
Elk systeem waarin de sociale verhoudingen volledig zouden worden bepaald door economische factoren, is in strijd met de natuur van de menselijke persoon en haar daden. Vgl. H. Paus Johannes Paulus II, Encycliek, Ter gelegenheid van de honderdste verjaardag van de encycliek Rerum Novarum, Centesimus Annus (1 mei 1991), 24
Een theorie die van de winst de exclusieve norm en het uiteindelijk doel van de economische activiteit zou maken, is moreel onaanvaardbaar. De ongebreidelde geldzucht zal ongetwijfeld leiden tot rampzalige gevolgen. Het is een van de bronnen van de talrijke conflicten, die de sociale orde verstoren. Vgl. 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de Kerk in de wereld van deze tijd, Gaudium et Spes (7 dec 1965), 63. § 3 Vgl. H. Paus Johannes Paulus II, Encycliek, Op de negentigste verjaardag van de encycliek Rerum Novarum, Laborem Exercens (14 sept 1981), 7 Vgl. H. Paus Johannes Paulus II, Encycliek, Ter gelegenheid van de honderdste verjaardag van de encycliek Rerum Novarum, Centesimus Annus (1 mei 1991), 35Een systeem "dat de fundamentele rechten van de menselijke persoon en van groepen opoffert," is in strijd met de waardigheid van de mens. 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de Kerk in de wereld van deze tijd, Gaudium et Spes (7 dec 1965), 65. § 2 Elke aan de georganiseerde collectieve productie handelwijze die de personen herleidt tot pure middelen in dienst van de opbrengst, maakt de mens tot slaaf, leidt tot verafgoding van het geld en draagt bij tot de verspreiding van het atheïsme.
"Gij kunt niet God dienen en de mammon" (Mt. 6, 24)(Lc. 16, 13).
De Kerk heeft de totalitaire en atheïstische ideologieën afgewezen die in de nieuwe tijd met het "communisme" of het "socialisme" verbonden waren. Overigens heeft ze ook in de praktijk het "kapitalisme", het individualisme en de absolute voorrang van de vrije markteconomie op de arbeid, afgewezen. Vgl. H. Paus Johannes Paulus II, Encycliek, Ter gelegenheid van de honderdste verjaardag van de encycliek Rerum Novarum, Centesimus Annus (1 mei 1991), 10.13.44 Wanneer men het economisch leven uitsluitend regelt volgens een gecentraliseerd plan, verstoort men ten diepste de maatschappelijke verhoudingen; wanneer men het uitsluitend regelt op basis van de vrije markt schiet men tekort in de sociale rechtvaardigheid, "want er zijn vele menselijke behoeften die niet door de vrije markt bevredigd kunnen worden" H. Paus Johannes Paulus II, Encycliek, Ter gelegenheid van de honderdste verjaardag van de encycliek Rerum Novarum, Centesimus Annus (1 mei 1991), 34 Men moet een verantwoorde regeling van de markteconomie en van de economische initiatieven aanbevelen volgens een juiste hiërarchie van waarden en met het oog op het algemeen welzijn.