Vanaf de eerste gemeente te Jeruzalem tot aan de parousie, vieren de Kerken van God, trouw aan het geloof van de apostelen, overal hetzelfde Paasmysterie. Het mysterie dat in de liturgie gevierd wordt is één, maar de viering ervan kan verschillende vormen aannemen.

De rijkdom van het Christusmysterie is zo onpeilbaar dat geen enkele liturgische traditie deze uitputtend kan weergeven. De geschiedenis van het ontstaan en van de ontwikkeling van deze riten laat zien hoe zij elkaar op verbazingwekkende wijze aanvullen. Telkens wanneer de Kerken deze liturgische tradities eensgezind in het geloof en in de Sacramenten van het geloof beleefden, verrijkten zij elkaar en groeiden zij in trouw aan de Overlevering en aan de gemeenschappelijke zending van heel de Kerk. Vgl. H. Paus Paulus VI, Postsynodale Apostolische Exhortatie, Over de Evangelisatie in de Moderne Wereld, Evangelii Nuntiandi (8 dec 1975), 63-64

De verschillende liturgische tradities zijn juist ontstaan uit hoofde van de zending van de Kerk. De kerken van eenzelfde geografisch en cultureel gebied zijn het Christusmysterie gaan vieren door middel van specifieke uitdrukkingsvormen, getekend door hun cultuur: deze betreffen de overlevering van de "geloofsschat" (2 Tim. 1, 14), de liturgische symboliek, de organisatie van de broederlijke gemeenschap, het theologisch inzicht in de mysteries en de typen van heiligheid. Op deze wijze wordt Christus, licht en heil van alle volken, door het liturgisch leven van een bepaalde Kerk geopenbaard aan het volk en aan de cultuur waarnaar deze Kerk gezonden is en waarin zij heeft wortel geschoten. De Kerk is katholiek: elke echte rijkdom van een cultuur kan zij, na zuivering, opnemen in haar eenheid. Vgl. 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de Kerk, Lumen Gentium (21 nov 1964), 23 Vgl. 2e Vaticaans Concilie, Decreet, Over de oecumene, Unitatis Redintegratio (21 nov 1964), 4

De verschillende liturgische tradities of ritussen die de Kerk tegenwoordig kent, zijn de Latijnse ritus (voornamelijk de Romeinse ritus, maar ook de ritussen van bepaalde particuliere Kerken, zoals de Ambrosiaanse ritus, of die van bepaalde religieuze ordes) en de Byzantijnse, Alexandrijnse of Koptische, Syrische, Armeense, Maronitische en Chaldeeuwse ritus. "In trouw aan de traditie verklaart het heilig Concilie dat de heilige moeder de Kerk alle wettig erkende riten als gelijkgerechtigd en als even eerbiedwaardig beschouwt en dat zij voor de toekomst wil dat deze behouden en in alle opzichten bevorderd worden". 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de heilige liturgie, Sacrosanctum Concilium (4 dec 1963), 4. vert. uit Lat.

De viering van de liturgie moet dus beantwoorden aan de aard en cultuur van de verschillende volken. 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de heilige liturgie, Sacrosanctum Concilium (4 dec 1963), 37-40 Opdat het Christusmysterie wordt "meegedeeld aan alle heidenvolken om hen te brengen tot de gehoorzaamheid van het geloof" (Rom. 16, 26), moet het verkondigd, gevierd en beleefd worden in alle culturen, zodat deze niet vernietigd, maar door dit mysterie verlost en tot voltooiing gebracht worden. Vgl. H. Paus Johannes Paulus II, Postsynodale Apostolische Exhortatie, Catechese geven in onze tijd, Catechesi Tradendae (16 okt 1979), 53 Vanuit en door hun eigen menselijke cultuur, opgenomen en omgevormd door Christus, hebben de vele kinderen van God toegang tot de Vader, om Hem te verheerlijken, in één Geest.

"In de liturgie, met name in de liturgie van de Sacramenten, is er een onveranderlijk gedeelte dat - omdat het van goddelijke instelling is - aan de Kerk ter bewaring is toevertrouwd en zijn er veranderlijke delen die door de Kerk kunnen en soms moeten worden aangepast aan de culturen van de pas bekeerde volkeren Vgl. 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de heilige liturgie, Sacrosanctum Concilium (4 dec 1963), 21". H. Paus Johannes Paulus II, Apostolische Brief, 25e Verjaardag van de promulgatie van het Conciliedocument Sacrosanctum Concilium over de heilige liturgie, Vicesimus Quintus Annus (4 dec 1988), 16. vert. ontleend aan 1-2-1.4

"Liturgische verscheidenheid kan een bron van verrijking betekenen, maar ook oorzaak worden van geschillen, wederzijds onbegrip en zelfs afscheidingen. Het is duidelijk dat verscheidenheid op dit punt niet ten koste van de eenheid mag gaan en alleen maar tot uitdrukking kan komen in trouw aan het gemeenschappelijk geloof, aan de sacramentele tekens die de Kerk van Christus ontvangen heeft, en aan de hiërarchische gemeenschap. Aanpassing aan culturen vereist een bekering van het hart en zo nodig ook een breuk met voorvaderlijke gewoonten die onverenigbaar zijn met het katholieke geloof". H. Paus Johannes Paulus II, Apostolische Brief, 25e Verjaardag van de promulgatie van het Conciliedocument Sacrosanctum Concilium over de heilige liturgie, Vicesimus Quintus Annus (4 dec 1988), 16. vert. ontleend aan 1-2-1.4