• Database vol kerkelijke documenten
  • Geloofsverdieping
  • Volledig in het Nederlands
  • Beheerd door vrijwilligers

Zoeken in kerkelijke documenten en berichten

x
CATECHISMUS VAN DE KATHOLIEKE KERK
DEEL 2  -  DE VIERING VAN HET CHRISTUSMYSTERIE

DEEL 2 - De viering van het Christusmysterie

Waarom liturgie?

In het symbolum van het geloof belijdt de Kerk het mysterie van de heilige Drie-Eenheid en haar "geheim raadsbesluit" ten aanzien van de hele schepping: de Vader brengt het "raadsbesluit van zijn wil" (Ef. 1, 9) tot vervulling, door zijn welbeminde Zoon en zijn Heilige Geest te schenken tot heil van de wereld en ter verheerlijking van zijn naam. Dat is het Christusmysterie, Vgl. Ef. 3, 4 dat geopenbaard en verwezenlijkt is in de geschiedenis volgens een plan, een met wijsheid ontworpen "beschikking", die Paulus "de volvoering van het geheim" (Ef. 3, 9) noemt en die de patristische traditie "de economie van het mensgeworden Woord", de "heilseconomie" of de "heilsgeschiedenis" zal noemen.

"Dit werk van de verlossing van de mensen en de volmaakte verheerlijking van God, waarvan de wondere daden van God onder het volk van het Oude Verbond het voorspel waren geweest, heeft Christus de Heer volbracht, vooral in het Paasmysterie van zijn zalig lijden, van zijn verrijzenis uit de doden en van zijn glorievolle Hemelvaart. Daarin heeft Hij door te sterven onze dood tenietgedaan en door te verrijzen ons leven hersteld. Want toen Christus was ingeslapen op het kruis, is uit zijn zijde het wonderbare sacrament dat de hele Kerk is, voortgekomen." 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de heilige liturgie, Sacrosanctum Concilium (4 dec 1963), 5. vert. Getijdenboek. Lect. 11,3,17 Daarom viert de Kerk in de liturgie hoofdzakelijk het Paasmysterie waardoor Christus het werk van ons heil heeft volbracht.
Juist dit Christusmysterie verkondigt en viert de Kerk in haar liturgie, opdat de gelovigen eruit leven en ervan getuigen in de wereld:
De liturgie, waardoor - vooral in het goddelijk offer van de Eucharistie - "het werk van onze verlossing" wordt voltrokken, draagt in allerhoogste mate ertoe bij dat de gelovigen door hun leven het Christusmysterie en het eigenlijke wezen van de ware kerk tot uitdrukking brengen en het aan anderen tonen. 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de heilige liturgie, Sacrosanctum Concilium (4 dec 1963), 2. vert. uit Lat.
Wat betekent het woord liturgie?
Oorspronkelijk betekent het woord "liturgie" een "publiek werk", een "dienst uit naam van/ten gunste van het volk". In de christelijke traditie wil het aangeven dat het Volk van God deelneemt aan het "werk van God". Vgl. Joh. 17, 4 Christus, onze Verlosser en Hogepriester, zet door de liturgie het werk van onze verlossing in zijn Kerk voort, samen met haar en door haar.
Het woord "liturgie" wordt in het Nieuwe Testament niet alleen gebruikt om de viering van de goddelijke eredienst aan te duiden. Vgl. Hand. 13, 2 Vgl. Lc. 1, 23 Men duidt er ook de verkondiging van het Evangelie Vgl. Rom. 15, 16 Vgl. Fil. 2, 14-17 Vgl. Fil. 2, 30 en de daadwerkelijke naastenliefde Vgl. Rom. 15, 27 Vgl. 2 Kor. 9, 12 Vgl. Fil. 2, 25 mee aan. In al deze omstandigheden gaat het om een dienst aan God en de mensen. In de viering van de liturgie is de kerk dienstbaar, naar het beeld van haar Heer, de enige "Liturg", Vgl. Heb. 8, 2.6 terwijl zij deelneemt aan zijn priesterlijk (eredienst), profetisch (verkondiging) en koninklijk (liefdebetoon) ambt:
Terecht wordt de liturgie dus beschouwd als de uitoefening van het priesterlijk ambt van Jezus Christus. De heiliging van de mens wordt er 'in waarneembare tekens aangeduid en, op de wijze die aan elk afzonderlijk teken eigen is, tot stand gebracht. De openbare eredienst wordt in zijn geheel voltrokken door het mystieke lichaam van Christus, dat wil zeggen: door hoofd en ledematen. Zo is elke liturgische viering, omdat ze het werk is van Christus, de Priester, en van zijn lichaam, de Kerk, een bij uitstek heilige handeling die door geen enkel ander handelen van de Kerk op gelijke titel en in gelijke mate in krachtdadigheid wordt geëvenaard. 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de heilige liturgie, Sacrosanctum Concilium (4 dec 1963), 7. vert. Getijdenboek Lect. II,4,77
De liturgie als levensbron
Als werk van Christus is de liturgie ook een handeling van Zijn Kerk. Ze verwezenlijkt en toont de Kerk als een zichtbaar teken van de gemeenschap tussen God en de mensen door Christus. Ze betrekt de gelovigen in het nieuwe leven van de gemeenschap. Ze houdt een "bewuste, actieve en vruchtbare" deelname van allen in. 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de heilige liturgie, Sacrosanctum Concilium (4 dec 1963), 11. vert. uit Lat.
"De liturgie omvat niet het hele handelen van de Kerk" 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de heilige liturgie, Sacrosanctum Concilium (4 dec 1963), 9. vert. uit Lat.; ze moet worden voorafgegaan door de evangelisatie, het geloof en de bekering; dan kan ze haar vruchten voortbrengen in het leven van de gelovigen: het nieuwe leven volgens de heilige Geest, het deelnemen in de zending van de Kerk en de dienst aan haar eenheid.
Gebed en liturgie
De liturgie is ook een deelname aan het gebed van Christus, dat gericht is tot de Vader in de heilige Geest. In dit gebed van Christus ontspringt en eindigt elk christelijk gebed. Door de liturgie is de innerlijke mens geworteld en gegrondvest Vgl. Ef. 3, 16-17 in "de grote liefde waarmee Hij (de Vader) ons heeft liefgehad" (Ef. 2, 4) in zijn welbeminde Zoon. Het is hetzelfde "goddelijk wonderwerk" dat door elk gebed "bij elke gelegenheid, in de Geest" (Ef. 6, 18) beleefd en verinnerlijkt wordt.
Catechese en liturgie
"De liturgie is het hoogtepunt waarnaar het handelen van de Kerk streeft en tevens de bron waaruit haar hele kracht voortvloeit". 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de heilige liturgie, Sacrosanctum Concilium (4 dec 1963), 10. vert. uit Lat. Ze is dus bij uitstek de plaats voor de catechese van het Volk van God. "De catechese is onlosmakelijk verbonden met elke liturgische en sacramentele handeling, want juist in de Sacramenten, en vooral in de Eucharistie, handelt Christus Jezus in volheid met het oog op de herschepping van de mensen". H. Paus Johannes Paulus II, Postsynodale Apostolische Exhortatie, Catechese geven in onze tijd, Catechesi Tradendae (16 okt 1979), 23
De liturgische catechese beoogt in te leiden in het Christusmysterie (ze is "mystagogie"). Hiertoe maakt ze de overgang van het zichtbare naar het onzichtbare, van het teken naar het betekende, van de "sacramenten" naar de "mysteries". Het verzorgen van een dergelijke catechese behoort tot de taak van de plaatselijke en regionale catechismussen. Deze Catechismus, die bedoeld is voor de hele Kerk in de verscheidenheid van haar riten en culturen, Vgl. 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de heilige liturgie, Sacrosanctum Concilium (4 dec 1963), 3-4 zal uiteenzetten wat voor de hele Kerk fundamenteel en gemeenschappelijk is, ten eerste met betrekking tot de liturgie als mysterie en als viering (eerste sectie) en daarna met betrekking tot de zeven Sacramenten en de sacramentaliën (tweede sectie).

Document

Naam: CATECHISMUS VAN DE KATHOLIEKE KERK
Soort: Catechismus-Compendium
Datum: 15 augustus 1997
Copyrights: © 1997, Libreria Editrice Vaticana
waarin verwerkt niet officiële aanpassing aan de "editio typica"
Bewerkt: 15 december 2021

Opties

Internetadres
Print deze pagina
Dit document bestellen
Startpagina van dit document
Inhoudsopgave van dit document
Referenties naar dit document
Referenties vanuit dit document
Trefwoordenlijst voor dit document
RK Documenten wordt mogelijk gemaakt door donaties van gebruikers.
© 1999 - 2024, Stg. InterKerk, Schiedam, test