Zoeken in kerkelijke documenten en berichten

Om het mysterie van de Kerk te doorgronden moet men allereerst nadenken over haar oorsprong in het heilsplan van de heiligste Drie-eenheid en over haar geleidelijke verwezenlijking in de geschiedenis.

"De eeuwige Vader heeft door de absoluut vrije en mysterieuze beschikking van zijn wijsheid en goedheid heel de wereld geschapen; Hij heeft besloten de mensen te verheffen tot deelname aan zijn goddelijk leven", waartoe Hij alle mensen in zijn Zoon oproept: "Allen die in Christus geloven, heeft de Vader willen roepen om de heilige Kerk te vormen". Deze "familie van God" vormt en verwezenlijkt zich geleidelijk in de verschillende fases van de menselijke geschiedenis overeenkomstig de beschikkingen van de Vader: immers, de Kerk is "voorafgebeeld vanaf de oorsprong van de wereld; zij is op wonderbaarlijke wijze voorbereid in de geschiedenis van het volk van Israël en in het Oude Verbond; zij is ingesteld in de eindtijd; zij werd openbaar gemaakt dankzij de uitstorting van de heilige Geest en op het einde der eeuwen zal zij voltooid worden in heerlijkheid". 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de Kerk, Lumen Gentium (21 nov 1964), 2. vert. uit Lat.

"De wereld werd met het oog op de Kerk geschapen", zeiden de christenen uit de eerste tijden. Apostolische Vader, De Herder van Hermas, Hermae Pastor. Vis. 2,4,1 Aristides, Apologeticum. 16,6 H. Justinus, Apologia Secunda. 2,7 God heeft de wereld geschapen met het oog op de deelname aan zijn goddelijk leven, een deelname die verwezenlijkt wordt door het "bijeenroepen" van de mensen in Christus en dit "bijeenroepen" is de Kerk. De Kerk is het doel van alles Vgl. H. Epiphanius van Salamis, Panarion haereticorum. 1,1,5 en zelfs de smartelijke wederwaardigheden, zoals de val van de engelen en de zonde van de mens, werden door God slechts toegelaten als gelegenheid en middel om heel de kracht van zijn arm te ontplooien, om de volle maat van zijn liefde die Hij de wereld wilde schenken, te ontvouwen.

Evenals de wil van God een handeling is en deze wereld heet, zo is zijn bedoeling het heil van de mensen en deze heet Kerk. H. Clemens van Alexandrië, De pedagoog, Paedagogos. 1,6, vert. uit Gr.

Het verzamelen van het volk van God begint op het ogenblik dat de zonde een einde maakt aan de gemeenschap van de mensen met God en hun gemeenschap onderling. Het verzamelen van de Kerk is, om zo te zeggen, de reactie van God op de door de zonde veroorzaakte chaos. Deze hereniging komt op verborgen wijze te midden van alle volken tot stand: "Ieder, uit welk volk ook, die God vreest en het goede doet, is Hem welgevallig" (Hand. 10, 35). Vgl. 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de Kerk, Lumen Gentium (21 nov 1964), 9.13.16

De verwijderde voorbereiding van het verzamelen van Gods volk begint met de roeping van Abraham, aan wie God belooft dat hij de vader van een groot volk zal worden. Vgl. Gen. 12, 2 Vgl. Gen. 15, 5-6 De directe voorbereiding begint met de uitverkiezing van Israël als het volk van God. Vgl. Ex. 19, 5-6 Vgl. Deut. 7, 6 Door zijn uitverkiezing moet Israël het teken zijn van de toekomstige verzameling van alle volken. Vgl. Jes. 2, 2-5 Vgl. Mi. 4, 1-4 Maar reeds de profeten beschuldigen Israël ervan dat het het verbond verbroken heeft en zich als een ontuchtige vrouw gedraagt. Vgl. Hos. 1. enz. Zij kondigen een nieuw en eeuwig Verbond aan. Vgl. Jer. 31, 31-34 Vgl. Jes. 55, 3 "Dat Nieuwe Verbond heeft Christus ingesteld". 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de Kerk, Lumen Gentium (21 nov 1964), 9

Het komt de Zoon toe het heilsplan van zijn Vader in de volheid van de tijd te verwezenlijken; dat is de reden van zijn "zending". Vgl. 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de Kerk, Lumen Gentium (21 nov 1964), 3 Vgl. 2e Vaticaans Concilie, Decreet, Over de missie-activiteit van de Kerk, Ad Gentes Divinitus (7 dec 1965), 3 "De Heer Jezus heeft met zijn Kerk een begin gemaakt door het verkondigen van de blijde boodschap, namelijk de komst van Gods rijk, dat sedert eeuwen in de Schriften was beloofd". 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de Kerk, Lumen Gentium (21 nov 1964), 5. vert. uit Lat. Om de wil van de Vader te volbrengen stond Christus aan het begin van het rijk der hemelen op aarde. De Kerk "is het rijk van Christus dat reeds op mysterievolle wijze aanwezig is". 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de Kerk, Lumen Gentium (21 nov 1964), 3

Dit koninkrijk wordt voor de mensen zichtbaar door het woord, de daden en de tegenwoordigheid van Christus. 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de Kerk, Lumen Gentium (21 nov 1964), 5. vert. uit Lat. Het woord van Jezus ontvangen is "het koninkrijk zelf ontvangen". 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de Kerk, Lumen Gentium (21 nov 1964), 5. vert. uit Lat. De "kleine kudde" (Lc. 12, 32) bestaande uit hen die Jezus rondom zich is komen samenroepen en van wie Hijzelf de herder is, is de kiem van het begin van het koninkrijk. Vgl. Mt. 10, 16 Vgl. Mt. 26, 31 Vgl. Joh. 10, 1-21 Zij vormen de echte familie van Jezus. Vgl. Mt. 12, 49 Aan hen die Hij zo rondom zich heeft verzameld, heeft Hij een nieuwe "manier van handelen", maar ook een eigen manier van bidden geleerd. Vgl. Mt. 5-6

De Heer Jezus heeft zijn gemeenschap een structuur geschonken die zal blijven bestaan tot aan de volledige verwezenlijking van het koninkrijk. Op de eerste plaats is er de keuze van de Twaalf met Petrus als hun hoofd. Vgl. Mc. 3,14-15 De twaalf stammen van Israël vertegenwoordigend Vgl. Mt. 19,28 Vgl. Lc. 22,30 zijn zij de grondstenen van het nieuwe Jeruzalem. Vgl. Openb. 21,12-14 De Twaalf Vgl. Mc. 6,7 en de andere leerlingen Vgl. Lc. 10,1-2 hebben deel aan de zending van Christus, aan zijn ambt, maar zij delen ook in zijn lot. Vgl. Mt. 10,25 Vgl. Joh. 15,20 Door al deze daden bereidt Christus zijn kerk voor en bouwt Hij haar op.

Maar de Kerk is vooral geboren uit het feit dat Christus zich voor ons heil totaal gegeven heeft. Bij de instelling van de Eucharistie wordt op die gave vooruitgelopen en zij wordt verwezenlijkt op het kruis. "Het begin en de groei van de Kerk worden gesymboliseerd door het bloed en het water die uit de geopende zijde van de gekruisigde Jezus vloeien". 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de Kerk, Lumen Gentium (21 nov 1964), 3. vert. uit Lat. "Want toen Christus ingeslapen was op het kruis, is uit zijn zijde het bewonderenswaardig sacrament dat de hele kerk is, voortgekomen". 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de heilige liturgie, Sacrosanctum Concilium (4 dec 1963), 5. vert. uit Lat. Evenals Eva gevormd is uit de rib van de ingeslapen Adam, zo is de kerk geboren uit het doorboorde hart van de op het kruis gestorven Christus. Vgl. H. Ambrosius van Milaan, Expositio Evangelii secundum Lucam. II, 85-89