Zoeken in kerkelijke documenten en berichten

In vroeger tijden werden vrij algemeen door de wettelijke overheid wreedaardige praktijken toegepast om de wet en de orde te handhaven, vaak zonder protest van de herders van de kerk. Deze hebben voor hun eigen rechtbanken de voorschriften van het Romeins recht inzake foltering overgenomen. Afgezien van deze betreurenswaardige feiten, heeft de kerk echter steeds de plicht van mildheid en barmhartigheid voorgehouden; aan de clerus legde ze het verbod op om bloed te vergieten. In meer recente tijden is het duidelijk geworden dat deze wreedaardige praktijken niet nodig waren voor de openbare orde en ook niet in overeenstemming waren met de legitieme rechten van de menselijke persoon. Integendeel, deze praktijken leiden tot de ergste vormen van ontaarding. Men moet zich inspannen om ze af te schaffen. Voor de slachtoffers en hun beulen moet men bidden.

Onder voorwaarde dat de identiteit en de verantwoordelijkheid van de schuldige met absolute zekerheid vaststaan, sluit de overgeleverde leer van de Kerk niet uit dat men zijn toevlucht neemt tot de doodstraf, wanneer dit de enig mogelijke manier is om mensenlevens effectief tegen een onrechtvaardige aanvaller te verdedigen.

Wanneer echter onbloedige middelen volstaan om de veiligheid van personen tegen de aanvaller te verdedigen en te beschermen, moeten de gezagsdragers deze middelen toepassen, omdat deze beter aangepast zijn aan de concrete voorwaarden van het algemeen welzijn en ook meer in overeenstemming zijn met de waardigheid van de menselijke persoon.

Vanwege de mogelijkheden die de staat tegenwoordig ter beschikking staan om misdaden effectief te beteugelen door degene die een misdaad begaat onschadelijk te maken, zonder hem definitief de mogelijkheid te ontnemen zijn leven te beteren, komen gevallen waarin het noodzakelijk is de schuldige te executeren 'maar zelden' voor of bestaan ze 'zelfs praktisch niet meer'. H. Paus Johannes Paulus II, Encycliek, Over de waarde en de onaantastbaarheid van het menselijk leven, Evangelium Vitae (25 mrt 1995), 56

Zie ook:

Paus Franciscus bepaalt als tekst voor deze alinea bij Paus Franciscus - Rescript
Rescriptum ex Audientia SS.mi - Nieuwe redactie van nr 2267 van de Catechismus van de Katholieke Kerk over de doodstraf
(2 augustus 2018), ingaande 3 augustus 2018, onderstaand vervangende tekst ter wijziging van de eeuwenlange traditionele leer. De toevoeging van de titel bij deze alinea (onderstreept) is daar een onderdeel van.

Het beroep op de doodstraf, na een eerlijk proces, door een legitieme overheid werd geruime tijd beschouwd als een passend antwoord op de ernst van bepaalde misdaden en een aanvaardbaar, zij het extreem, middel om het algemeen welzijn te beschermen.

Tegenwoordig is er echter een toenemend besef dat de waardigheid van de persoon niet verloren gaat, zelfs na het plegen van zeer ernstige misdaden. Bovendien is er een nieuw begrip ontstaan over strafsancties die door de staat worden opgelegd. Er zijn meer effectieve detentiesystemen ontwikkeld die een passende bescherming van burgers garanderen, maar die de schuldige tegelijkertijd niet definitief de mogelijkheid op verlossing ontzeggen.

Daaruit volgt dat de Kerk leert, in het licht van het Evangelie, dat "de doodstraf ontoelaatbaar is, want het is een aantasting van de onschendbaarheid en waardigheid van de persoon" Paus Franciscus, Toespraak, Tot de deelnemers aan de ontmoeting georganiseerd door de Pauselijke Raad voor de Bevordering van de Nieuwe Evangelisatie, Doodstraf en "ontwikkeling van de geloofsleer" (11 okt 2017), 6 en met vastberadenheid zal zij werken aan de wereldwijde afschaffing ervan. N.v.d.r.: werkvertaling van de nieuwe tekst

Zie tevens de verklaring over de wijziging, geldend vanaf 3 augustus 2018, in de brief Congregatie voor de Geloofsleer
Aan de Bisschoppen betreffende de nieuwe redactie van nr 2267 van de Catechismus van de Katholieke Kerk over de doodstraf
(3 augustus 2018).