Oecumenische gedachtenis van de getuigen van het geloof in de twintigste eeuw

Op zondag 7 mei is in het Colosseum één van de grotere vieringen gehouden van dit Heilig Jaar. Daarin werden de getuigen van het geloof in de twintigste eeuw op een bijzondere wijze herdacht. Dit op uitdrukkelijk verzoek van de Paus, gedaan in zijn bul "H. Paus Johannes Paulus II - Apostolische Brief
Incarnationis mysterium
Bul ter afkondiging van het Grote Jubileumjaar 2000
(30 november 1998)". De beweegredenen zijn:

• in het belang van alle kerken en kerkelijke gemeenschappen, inclusief die nog niet in volle eenheid zijn met de RK Kerk, dat zij mogen erkennen de oecumenische dimensie in het offeren van het eigen leven voor Christus;
• in het belang van alle christenen, dat zij mogen beseffen dat er een effectieve aanwezigheid is van Christus en de Heilige Geest, zelfs temidden van vervolging en geweld;
• in het belang van de huidige en toekomstige generaties, dat zij het voorbeeld van hun broeders en zusters niet vergeten, die getuige zijn geweest van Christus tijdens de vervolging en het lijden en toch vergeving hebben aangeboden aan hun vervolgers.

Deze gedachtenis is ontstaan uit de opmerking van de Heilige Vader in zijn Apostolische Encycliek 'H. Paus Johannes Paulus II - Apostolische Brief
Tertio millennio adveniente
Nu het derde millennium van de nieuwe tijd nadert
(10 november 1994)':

"In onze eeuw zijn de martelaren weer teruggekeerd; vaak onbekend als 'de onbekende soldaten' van de grote zaak Gods. Tot elke prijs moet voorkomen worden dat hun getuigenis in de kerk verloren gaat. Zoals bij het Consistorie werd aangegeven, moeten de plaatselijke kerken doen wat in hun vermogen ligt om de herinnering aan hen die het martelaarschap hebben ondergaan niet verloren te laten gaan...En dat zal zeker een duidelijk oecumenisch karakter hebben. Misschien is de meest overtuigende vorm van oecumene die van de heiligen, de martelaren. De stem van de communio sanctorum klinkt luider dan die van alles wat verdeeldheid veroorzaakt. H. Paus Johannes Paulus II, Apostolische Brief, Nu het derde millennium van de nieuwe tijd nadert, Tertio millennio adveniente (10 nov 1994), 37

In zijn bul H. Paus Johannes Paulus II - Apostolische Brief
Incarnationis mysterium
Bul ter afkondiging van het Grote Jubileumjaar 2000
(30 november 1998) heeft de Paus tal van situaties geschilderd waarin de bloem van het martelaarschap is open gegaan, niet alleen onder de christenen, maar ook van diverse andere kerken en kerkelijke gemeenschappen.

"Deze eeuw (20e eeuw) heeft veel situaties gekend van martelaarschap, vooral door toedoen van het nazisme, communisme of conflicten tussen rassen en stammen. Mensen van alle lagen van de bevolking hebben geleden om hun geloof, hebben betaald met hun bloed voor hun innige verbinding met Christus en de Kerk, of hebben jarenlang gevangenis en lijden moeten doorstaan H. Paus Johannes Paulus II, Apostolische Brief, Bul ter afkondiging van het Grote Jubileumjaar 2000, Incarnationis mysterium (30 nov 1998), 13

Het oecumenische aspect van de Gedachtenis aan de Getuigen van het Geloof in de Twintigste Eeuw vindt onder andere plaats door een expliciet noemen van niet alleen leden van de Katholieke Kerk, maar ook van christenen van andere kerken en kerkelijke gemeenschappen. Ook de 6 miljoen Joden, omgekomen in de Holocaust, werden genoemd. Diverse vertegenwoordigers daarvan zullen ook actief deelnemen aan de viering, zowel in gebaren, het lezen van teksten en het geven van getuigenissen.

Ter voorbereiding hebben bijna alle bisschoppenconferenties en comités de afgelopen jaren lijsten samengesteld van dergelijke martelaren van onze tijd. In Nederland is pas kort geleden gestart met het opzetten van een dergelijk martyrologium.
Tijdens de viering worden de getuigen voor het geloof niet bij name genoemd, maar collectief, ingedeeld in diverse groepen, zoals de continenten, de kerken en kerkelijke gemeenschappen en als slachtoffers van bepaalde regimes of ideologieën van de twintigste eeuw.

Hoewel de getuigen voor het geloof in de gebeden niet expliciet worden genoemd, zijn er enkelen die aandacht krijgen, omdat ze auteur zijn van getuigenissen die voorgelezen worden of onderwerp daarvan zijn. De geografische, historische en oecumenische dimensie van deze gebeurtenis zal ook aandacht krijgen.

De oecumenische viering vindt plaats als Avondgebed op de Derde Zondag van Pasen, de periode waarin de Kerk de verlossing van zonde en dood viert op bijzondere wijze viert. De plaats van het Colosseum, dicht ook bij het Circus Maximus, geeft aan dat de viering ook in verbinding staat met alle martelaren van alle tijden, vanaf de eerste martelaren van de Kerk van Rome.

Publicatiedatum: 4 mei 2000
Laatst bewerkt: 2 december 2024