Samen leren om samen Kerk te zijn.

(kerknet.be - gewijzigd) - Dinsdag publiceerde het Vaticaan het Bisschoppensynodes
Voorbereidingsdocument Voor een synodale Kerk: gemeenschap, participatie en missie - Bisschoppensynode 2021 - 2023 (7 september 2021). Dat dient als basis voor gesprekken, in het kader van de voorbereidingen op de Bisschoppensynode 2023, die eerst op regionaal niveau plaatsvinden (met al wie zich deel voelt van ‘het Volk van God’) en nadien in bijgewerkte vorm op niveau van de verzamelde kerkleiding in Rome.

Op 9 en 10 oktober a.s. wordt officieel het startschot gegeven voor gesprekken aan de basis. In 4 punten wordt alvast een idee van de inhoud van het document gegeven. 

#1 Samen op weg

Het eerste hoofdstuk van het Bisschoppensynodes
Voorbereidingsdocument Voor een synodale Kerk: gemeenschap, participatie en missie - Bisschoppensynode 2021 - 2023 (7 september 2021) is een reflectie over wat het betekent om als Kerk samen op weg te gaan, oftewel een synodale Kerk te worden. De schrijvers van het document wijzen zelf al op een welbepaalde hindernis:

De hele Kerk moet komaf maken met de cultuur van klerikalisme en bijbehorende vormen van gezagsuitoefening die allerlei misbruik mogelijk maakten.

Samen leren om samen kerk te zijn dus.

#2 Geworteld in traditie en Bijbel

In het tweede en derde hoofdstuk staat het document stil bij de wortels van het concept 'synodale Kerk'. Dat is geen uitvinding van progressieve kerkleiders, integendeel.

'Kerk en Synode zijn synoniemen', zo klinkt het met een citaat van kerkvader Johannes Chrysostomus.

Van de bisschoppen tot de laatste leek, iedereen heeft een bijdrage te leveren aan het leven van de Kerk. En het is de Geest die elk van ons daarbij naar de waarheid leidt.

Die dimensie van de Kerk werd herontdekt op het Tweede Vaticaans Concilie in de jaren 1960. Om die gaandeweg vorm te geven, werd de bisschoppensynode opgericht. Door de jaren heen werden meerdere synodes gehouden.

#3 Fundamentele vraag

In het vierde hoofdstuk verschuift de aandacht naar het concrete leven en wordt een hele resem vragen geformuleerd waarop in de eerste fase van de synode in lokale groepen zal worden nagedacht. Aan de basis van alle vragen ligt een fundamentele:

Waar zie je vandaag al een synodaal proces in jouw lokale Kerk en hoe denk jij dat de Heilige Geest ons daarin wil laten groeien?

Dit ‘samen op weg gaan’ wordt overigens niet alleen als een binnenkerkelijke opdracht gezien, maar evenzeer als een opdracht naar buiten toe: als Kerk samen op weg leren gaan met andere gelovigen, niet-gelovigen, met mensen die uit de boot vallen enzoverder.

#4 Vragen in 10 bundels

Het document eindigt met 10 bundels van vragen voor het concrete denkwerk dat van start kan gaan in parochies en groepen allerhande:

1. Reisgenoten •  Als wij spreken over ‘onze Kerk, wie bedoelen we daar dan mee? Met wie gaan we op weg en met wie laten we aan de kant?
2. Luisteren • Hoe wordt er in mijn ervaring geluisterd naar leken, vooral naar jongeren en vrouwen? Welke plaats bekleden Godgewijde mannen en vrouwen in mijn lokale Kerkgemeenschap? Zijn er vooroordelen en stereotypen die ons luisteren belemmeren? Hoe luisteren we naar de sociale en culturele context waarin we leven?
3. Je gedacht zeggen • Hoe bevorderen we een vrije en authentieke stijl van communiceren binnen de gemeenschap en haar organisaties? Wie spreekt er namens de christelijke gemeenschap, en hoe worden zij gekozen? Hoe is onze omgang met de media?
4. Vieren • Hoe bevorderen we de actieve deelname van alle gelovigen aan de liturgie en de uitoefening van de heiligende functie?
5. Zending • Hoe ondersteunt de gemeenschap haar leden die zich inzetten voor de samenleving? Hoe help je hen om hun engagement als een christelijke zending te beleven?
6. Dialoog in Kerk en samenleving • Hoe worden verschillen in visie, conflicten en moeilijkheden aangepakt? Hoe bevorderen we samenwerking met andere bisdommen of de samenleving? Wat leren we uit ervaringen van dialoog en gedeelde inzet met andersdenkenden?
7. Andere christelijke denominaties • Welke betrekkingen onderhouden wij met de broeders en zusters van andere christelijke denominaties? Welke vruchten en moeilijkheden ondervinden we?
8. Gezag en participatie • Met welke praktijken van teamwerk en medeverantwoordelijkheid hebben we al ervaring? Hoe worden lekenambten en het nemen van verantwoordelijkheid door de gelovigen bevorderd?
9. Onderscheiden en beslissen • Volgens welke procedures en methodes onderscheiden wij ons samen en nemen wij besluiten? Hoe bevorderen wij transparantie en verantwoordingsplicht?
10. Synodaliteit leren • Hoe vormen wij mensen, vooral degenen die binnen de christelijke gemeenschap verantwoordelijke functies bekleden, zodat zij beter in staat zijn om de dialoog aan te gaan? Welke vorming bieden wij aan voor het onderscheidingsvermogen en de uitoefening van gezag?

Publicatiedatum: 9 september 2021
Laatst bewerkt: 9 september 2021