Het doel van deze Paus Pius XII - Apostolische Constitutie
Sacramentum ordinis
Over de heilige wijdingen van diaconaat, priesterschap en episcopaat
(30 november 1947) is, eens en voor goed vast te leggen, wat voor de geldigheid van de drie genoemde wijdingen wordt vereist. Dit om een eind te maken aan alle bestaande meningsverschillen en om twijfels en gewetensangsten te voorkomen, die in bepaalde gevallen omtrent de geldigheid van een toegediende wijding konden ontstaan. Het was namelijk een aloud theologisch twistpunt, waarin precies het
wezen van de drie genoemde heilige wijdingen beo stond: in de handoplegging, in de overreiking van de instrumenten (zoals evangelieboek, kelk, pateen) of in beide. Deze vraag werd in de loop van de eeuwen door de theologen zeer verschillend beantwoord.
In het inleidend of motiverend gedeelte van de Paus Pius XII - Apostolische Constitutie
Sacramentum ordinis
Over de heilige wijdingen van diaconaat, priesterschap en episcopaat
(30 november 1947) stelt de paus vast, dat de eigen uitwerking van de wijdingen van diaconaat, priesterschap en episcopaat, namelijk de mededeling van macht en genade, in alle riten van de gehele Kerk voldoende wordt betekend door de handoplegging en de woorden, die haar nader bepalen. Feitelijk zijn ook de wijdingen, volgens de Griekse ritus toegediend, d.i. zonder overreiking van de instrumenten, door de Kerk van Rome altijd als geldig beschouwd, een opvatting, die het concilie van Florence praktisch tot de zijne heeft gemaakt. Hieruit volgt, aldus de paus, dat ook volgens de mening van dit concilie het overreiken van de instrumenten niet krachtens de wil van Christus zelf voor het wezen en de geldigheid van dit sacrament wordt vereist. Mocht het ooit krachtens de wil van de Kerk voor de geldigheid vereist zijn geweest, dan is het duidelijk, dat de Kerk deze door haar zelf gemaakte verordening ook weer kan opheffen.
In het beschikkend of wetgevend gedeelte van de constitutie verklaart dan de paus krachtens zijn hoogste apostolisch gezag: de materia van de heilige wijdingen van diaconaat, priesterschap en episcopaat bestaat in de handoplegging en daarin alleen; de forma bestaat, en ook weer alleen, in de woorden, die de handoplegging nader bepalen, de woorden, waardoor eenzinnig wordt betekend, wat dit sacrament uitwerkt, namelijk de wijdingsmacht en de genade van de Heilige Geest. Het overreiken van de instrumenten is daarom, althans in de toekomst, niet noodzakelijk voor de geldigheid van de drie genoemde heilige wijdingen. De paus bepaalt dan nader, waarin precies bij elk van deze wijdingen de materia en de forma bestaan. Tot slot wordt nog gehandeld over de wijze van handoplegging, over het onderhouden van de overige bij de wijding voorgeschreven riten en over de draagwijdte van de constitutie.
Publicatiedatum: 30 november 1947
Laatst bewerkt: 17 juli 2013
