De groeiende praktijk om uitzonderingen op de gewone viering van de liturgie tot regel te maken was de aanleiding voor de Nederland
De viering van het Paastriduum: Enkele aspecten van de liturgie van het lijden, sterven en verrijzen van de Heer
(22 februari 2012); daarin werd bepaald dat vanaf 2013 de belangrijkste vieringen van het paastriduum enkel nog mogen plaatsvinden onder leiding van een priester. Dat schrijft mgr. dr. J. Liesen, de bisschop-referent voor liturgie, in een zojuist verschenen brochure met een toelichting bij de brief van de bisschoppen.
Deze brief heeft volgens mgr. J. Liesen niet tot doel “van bovenaf” regels op te leggen die het leven van de locale gemeenschap bemoeilijken, maar “van binnenuit” ervoor te zorgen, dat het geloof bewaard wordt en iedere locale gemeenschap, hoe klein of afgelegen ze ook is, met Christus verbonden blijft zoals een rank aan de wijnstok. Daarom kan aan tot op zekere hoogte begrijpelijke wensen van een locale gemeenschap niet worden tegemoetgekomen ten koste van het geloof van de Kerk: het baart zorgen dat in de gegroeide praktijk van de voorbije decennia vaak werd afgezien van de gewone viering van het geloof.
De eenheid van deze liturgische driedaagse is volgend mgr. Liesen fundamenteel verankerd in de handelende persoon van Christus. Uiterlijk krijgt dit vorm, doordat de verschillende onderdelen van de driedaagse één aaneensluitend geheel zijn. De viering van de eucharistie op Witte Donderdag wordt daarom niet afgesloten met de zegen; de herdenking van het lijden en sterven des Heren op Goede Vrijdag begint noch sluit met de gebruikelijke riten. Pas aan het einde van de eucharistie van de paaswake wordt het geheel afgesloten met de zegen.
In de jaren na het Tweede Vaticaans Concilie is men vaak voor de viering van de dag des Heren overgegaan op vormen van liturgie “bij afwezigheid van een priester”. Deze ontwikkeling heeft echter onvoldoende recht gedaan aan het fundamentele verschil tussen de viering van de Eucharistie en de niet-sacramentele viering o.l.v. van een leek. “Zolang het bij de zondagse viering onder leiding van een leek om een uitzondering gaat, is voor iedereen duidelijk dat de viering van de eucharistie bron en hoogtepunt is. Wanneer echter de uitzondering de gewone situatie wordt, dreigt uit het oog verloren te worden wat de essentie van Rooms-katholieke liturgie is en komt ook het geloof in het geding”, aldus de bisschop-referent voor liturgie, die een beroep op het groeiend “priestertekort” relativeert: “Als men bijvoorbeeld rekening houdt met de nog sterkere daling van het aantal kerkgangers is er nauwelijks sprake van een priestertekort. Houdt men daarentegen vast aan vieringen in alle afzonderlijke kerken en kapellen, dan is er een nijpend tekort.”
Mgr. Liesen roept in herinnering, dat de gedachtenisviering van Witte Donderdagavond, de plechtige herdenking van het lijden van Christus op Goede Vrijdag en de eucharistie van de Paaswake steeds onder leiding van een priester moeten staan; geen andere vorm van liturgie ter vervanging daarvan is toestaan . In de praktijk dient men wegen te zoeken voor de deelname van zoveel mogelijk gelovigen aan die hoofdvieringen van het Paastriduum.
Mgr. J. Liesen schrijft dit in de brochure “Liturgisch aspecten van het Paastriduum” met de tekst van een in verschillende bisdommen gehouden voordracht van de secretaris van de Nationale Raad voor Liturgie, J. Hermans, over de brief van de Nederlandse Bisschoppenconferentie.
Bron: www.rkkerk.nl
Publicatiedatum: 14 maart 2013
Laatst bewerkt: 14 maart 2013
