De ‘sensus fidelium’, de ‘gelovige intuïtie’, wordt vaak ten onrechte aangevoerd om lastige stukjes kerkelijke leer te veranderen. Dat zei Paus Benedictus XVI vrijdag in een Paus Benedictus XVI - Toespraak
Tot de deelnemers aan de algemene jaarvergadering van Internationale Theologische Commissie
Sala dei Papi
(7 december 2012) tot de leden van de Internationale Theologische Commissie . Hij ging daarbij in op kritiek van binnen en van buiten de Kerk.
De Paus prees de commissieleden voor hun inzet om “als het ware de genetische code van de katholieke theologie te presenteren”. Daarnaast ging hij in op twee heersende misvattingen. Op de eerste plaats is dat de idee dat het gevoel van de gelovigen het afwijken van de kerkelijke leer legitimeert en op de tweede plaats de gedachte dat de georganiseerde religie een bron vormt van internationale conflicten.
Ten aanzien van de ‘sensus fidelium’, die vaak wordt gebruikt om het afwijken van de leer te rechtvaardigen, zei de Paus dat deze term verwijst naar "een soort bovennatuurlijke instinct" van de gelovigen. Hij benadrukte het belang van dit aanvoelen, onder verwijzing naar het Conciliedocument Lumen Gentium: "Het gehele lichaam van de gelovigen, gezalfd door de Heilige Geest, kan zich niet vergissen in geloofszaken."
De ‘sensus fidelium’ vooronderstelt echter een diepe gehechtheid aan het geloof en kan niet worden gereduceerd tot een zaak van de heersende publieke opinie. “Het is ondenkbaar om het in te roepen om de leer van het Leergezag in twijfel te trekken. De ‘sensus fidei’ kan alleen authentiek groeien in de gelovige in de mate waarin hij of zij volledig deelneemt aan het leven van de Kerk, en dit vergt een bewuste naleving van haar Leergezag”, aldus de Paus.
Benedictus XVI ging in tegen het idee dat "religies, vooral de monotheïstische godsdiensten, inherent dragers zouden zijn van geweld, vooral als gevolg van de bewering dat zij het bestaan van een universele waarheid claimen". Volgens die logica kan vrede alleen worden gegarandeerd door de discussie over de absolute waarheid af te kappen. Maar in feite, aldus de Paus, leidt een dergelijke stap zelf tot open conflict en geweld.
“Wanneer je mensen de mogelijkheid ontzegt te verwijzen naar een objectieve waarheid, wordt dialoog onmogelijk gemaakt en wordt geweld, al dan niet openlijk of verborgen, de norm binnen menselijke relaties. Zonder openheid voor het transcendente, die ons in staat stelt om antwoorden te vinden op vragen over de zin van het leven en hoe je moreel moet leven, is de mensheid niet in staat te handelen in overeenstemming met gerechtigheid en inzet voor vrede.”
Bron: Katholiek Nieuwsblad
Publicatiedatum: 8 december 2012
Laatst bewerkt: 30 januari 2013
