De pelgrimstocht van de godsdiensten voor vrede en gerechtigheid, die morgen 27 oktober in Assisi plaatsheeft, is niet in tegenstelling met de voorgaande ontmoetingen van 1986 en 2002. De oecumenische beweging waarvan de zichtbare eenheid onder de Christenen het doel is, is een “onomkeerbare” weg. En de pelgrimstocht naar Assisi is ook een ontmoeting met de andere godsdiensten, zonder enig “syncretisme”! De directeur van L’Osservatore Romano, Giovanni Maria Vian, heeft het over deze thema’s in een interview met ZENIT, waarin hij meer bepaald benadrukt “dat er geen tegenstelling is tussen 1986 en 2011”: het gaat eerder om verschillende “interpretaties”. Hij doet opmerken dat ook ongelovigen uitgenodigd werden om aan deze 25e verjaardag van “de geest van Assisi” deel te nemen.
“Indien sommigen uit de gebedsdag van 1986 willen besluiten dat alle godsdiensten gelijk zijn, dat het soort van geloof weinig belang heeft, en dat de christelijke keuze één onder de andere is, is dat zeker niet de zin van het initiatief van Johannes Paulus II”, aldus G.M. Vian. Hij herinnert eraan dat volgens christelijke denkers uit de eerste eeuwen, “de waarheid in de Logos ligt, in Jezus Christus, en dat zij mysterieus aanwezig is in elk deel van het heelal: dat is de theorie van de ‘zaadjes van de Logos’ , voortgekomen uit de stoïcijns denkwereld. Eenvoudig gezegd, “fragmenten van de ene waarheid zijn overal uitgezaaid”. Dat heeft het voor de jezuïeten van de 17e eeuw, zoals Roberto De Nobili, Alessandro Valignano en Matteo Ricci, mogelijk gemaakt om als missionaris in Indië, Japan, China, “ook deeltjes van de waarheid te vinden in zeer oude godsdienstige tradities die Christus nooit gekend hebben”. En het is ook op deze basis dat een theoloog als Karl Rahner in de 20e eeuw gesproken heeft over ‘anonieme Christenen’.”
Vian benadrukt dat “er vele wegen naar het heil kunnen zijn omdat niemand Gods plannen kent, maar de traditionele leer van de Katholieke Kerk blijft”, een leer “bevestigd door Vaticanum II, waaruit de verklaring ‘Congregatie voor de Geloofsleer
Dominus Iesus
Verklaring over de uniciteit en heilbrengende universaliteit van Jezus Christus en de Kerk
(6 augustus 2000)’ is voortgekomen, gepubliceerd in het jaar 2000”. Dat document is “een verzameling van uitspraken van het Tweede Vaticaans Concilie over de uniciteit van het heil dat Christus, de enige Redder van de wereld, gebracht heeft”. Vian is duidelijk: “Dat is wat Benedictus XVI zonder ophouden, coherent aan heel de Katholieke, ononderbroken en levende traditie herhaalt”.
Dat ieders keuze tijdens de ontmoeting in Assisi moet gerespecteerd worden, ieders eigen identiteit, zodanig dat ieder gevaar van syncretisme vermeden wordt, daarover heeft Vian geen enkele twijfel: “Dat is werkelijk de bedoeling van de Paus”. Assisi beschouwen als een syncretische ontmoeting, is dus onjuist: “Men moet de culturele vorming, de leer van Johannes Paulus II als bisschop en daarna als Paus een beetje kennen! Zonder te vergeten dat hij vanaf 1981 een zekere Joseph Ratzinger aan zijn zijde geroepen had als prefect van de Congregatie voor de Geloofsleer, en hem op die post hield ondanks de herhaalde verzoeken van de kardinaal om terug te keren naar de studie in Beieren. Als men met al die elementen rekening houdt, lijkt het werkelijk onmogelijk in de bedoelingen van Johannes Paulus II om de ontmoeting in Assisi van 1986 bijeen te roepen, syncretisme te zien”.
Vian merkt op dat Assisi een gelegenheid is om “zich met andere godsdiensten te confronteren” – zonder dat syncretisme “dat alles zonder onderscheid vermengt” – en dat het dus “niet alleen een oecumenische ontmoeting” is. Doch, oecumene is een “onomkeerbare weg”, zoals Paulus VI, Johannes Paulus II en Benedictus XVI reeds zeiden”. Het is “op de golf van een beweging aan het einde van de 19e eeuw, dat de christelijke belijdenissen een weg naar de eenheid zijn opgegaan” en zonder “ommekeer”! Hij is van mening dat deze eenheid zich zou kunnen manifesteren “op relatief korte termijn tussen de katholieke Kerk, de oude oosterse Kerken, de orthodoxe Kerken, in het perspectief van een gemeenschappelijke weg die ook anglicanen en protestanten impliceert”.
Over het recente motu proprio “Paus Benedictus XVI - Motu Proprio
Porta Fidei
Over het uitroepen van het Jaar van het Geloof
(11 oktober 2011)” – “De poort van het geloof” – van 17 oktober, merkt Vian op dat “het initiatief van Benedictus XVI om een Jaar van het Geloof af te kondigen, laat blijken wat hem aan het hart ligt: de Christenen zijn vandaag met vele dingen druk in de weer maar zij lopen het gevaar de essentie uit het oog te verliezen”. Dat is van het grootste belang: “Tijdens zijn recente reis in zijn vaderland, heeft de Paus het heel duidelijk gezegd. Hij weet goed dat de Kerk in Duitsland buitengewoon gestructureerd is, hij weet dat zij vele locale Kerken in de wereld helpt, maar hij wou hoger mikken”. Trouwens, wat op het spel staat is heel ernstig, zoals de Paus schreef op 10 maart 2009: “De vlam van het geloof dreigt te doven zelfs in landen waar de christelijke traditie diep ingeworteld is”. Paus Benedictus XVI, Brief, Aan de Bisschoppen van de Katholieke Kerk, La remissione - Over het opheffen van de excommunicatie van vier Bisschoppen gewijd door Mgr. Lefebvre (10 mrt 2009), 5 Geloof dat “geen een ideologie, zelfs geen moraal” is, zoals Benedictus XVI schreef in zijn encycliek “Paus Benedictus XVI - Encycliek
Deus Caritas Est
God is Liefde
(25 december 2005)” en zoals hij het nu opnieuw zegt in zijn Paus Benedictus XVI - Motu Proprio
Porta Fidei
Over het uitroepen van het Jaar van het Geloof
(11 oktober 2011).
Vert.: Sorores Christi
Bron: Zenit.org
Publicatiedatum: 26 oktober 2011
Laatst bewerkt: 2 november 2011
