Onder de grote encyclieken en andere Pauselijke documenten over de missies zal de nieuwe missieencycliek H. Paus Johannes XXIII - Encycliek
Princeps Pastorum
De Opperherder - over de missionerende taak van de Kerk bij de 40e verjaardag van de Apostolische Brief Maximum Illud van Paus Benedictus XV (28 november 1959) van Paus Joannes XXIII van 28 November 1959 zeker een eervolle plaats innemen en waarschijnlijk verstrekkende gevolgen hebben voor het missiewerk.
De aanleiding tot deze encycliek H. Paus Johannes XXIII - Encycliek
Princeps Pastorum
De Opperherder - over de missionerende taak van de Kerk bij de 40e verjaardag van de Apostolische Brief Maximum Illud van Paus Benedictus XV (28 november 1959) was de veertigste verjaardag van het verschijnen van de apostolische brief Paus Benedictus XV - Apostolische Brief
Maximum Illud
Over de verkondiging van het geloof over de gehele wereld
(30 november 1919) van Benedictus XV op 30 November 1919, waarin normen gegeven worden voor de oversten en onderdanen van de missieinstituten. Zonder overdrijving kan gezegd worden, dat met dit Pauselijk document Paus Benedictus XV - Apostolische Brief
Maximum Illud
Over de verkondiging van het geloof over de gehele wereld
(30 november 1919) de grote missie-opbloei begint in de twintigste eeuw, een periode, die zo juist getypeerd is als de tijd van "de opmars van de Kerk in de twintigste eeuw"," Deze nieuwe tijd wordt op de eerste plaats gekenmerkt door het feit, dat de Pausen nu zelf meer persoonlijk ingrijpen door richtlijnen en aansporingen in grote encyclieken en andere documenten. Eigenlijk was Paus Leo XIII reeds daarmee begonnen in zijn brief Paus Leo XIII - Brief
Catholicae Ecclesiae
Aan de Bisschoppen van de Kerk, over de Afrikaanse missies (2 november 1890) van 2 November 1890 aan de bisschoppen van de Kerk, over de Afrikaanse missies, in zijn encycliek Paus Leo XIII - Encycliek
Ad extremas orientis
Over de vorming van inlandse geestelijkheid in de beide Indiën (24 juni 1893) van 24 Juni 1893, over de vorming van inlandse geestelijkheid in de beide Indiën en in zijn encycliek Paus Leo XIII - Encycliek
Christi nomen
Over de verkondiging van het geloof en de Oosterse Kerken (24 december 1894) van 24 December 1894, over het werk tot voortplanting van het geloof," Deze documenten echter van Leo XIII waren nog zeer beperkt van omvang en hadden slechts beperkte gebieden op het oog. Toch waren de argumenten reeds van meer algemene strekking. Vooral de encycliek Paus Leo XIII - Encycliek
Ad extremas orientis
Over de vorming van inlandse geestelijkheid in de beide Indiën (24 juni 1893) kan men in dit opzicht de waardige voorloper noemen van de grote documenten van Benedictus XV, Pius XI en Pius XII.
De eerste wereldoorlog had enorm veel kwaad berokkend aan de missies, vooral in de vroegere Duitse kolonies. Maar daarna begint de grote bloei, ingezet door de apostolische brief Paus Benedictus XV - Apostolische Brief
Maximum Illud
Over de verkondiging van het geloof over de gehele wereld
(30 november 1919) van Benedictus XV van 30 November 1919 met richtlijnen voor hen, die aan het hoofd staan van de missies, voor de missionarissen zelf en voor alle gelovigen. Wat dit laatste betreft, wijst de Paus er op, dat voor allen een missieplicht bestaat. Paus Benedictus XV - Apostolische Brief
Maximum Illud
Over de verkondiging van het geloof over de gehele wereld
(30 november 1919) wordt vaak de missie-encycliek van Benedictus XV genoemd, ofschoon het document de naam draagt van Epistola apostolica. Het mag als bekend verondersteld worden, dat bij de voorbereiding van deze belangrijke brief kardinaal van Rossum C.ss.R., toen prefect van de Propaganda, een groot aandeel heeft gehad.
Benedictus' opvolger, Pius XI, organiseerde reeds enkele maanden na zijn Pauskeuze de missiesteun in zijn motu proprio Paus Pius XI - Motu Proprio
Romanorum Pontificum (3 mei 1922) van 2 Mei 1922, waardoor de drie grote missie-liefdewerken werden verheven tot Pauselijke missiegenootschappen." Maar de eigenlijke grote missie-encycliek van deze Paus, de Magna Charta van de moderne missiebeweging, verscheen op 28 Februari 1926: de encycliek Paus Pius XI - Encycliek
Rerum Ecclesiae
Over de Katholieke Missie (28 februari 1926), waardoor Pi us XI de eretitel heeft gekregen van "de Paus van de missies'' Bij verschillende gelegenheden heeft Pius XI deze Magna Charta nog aangevuld en uitgewerkt, o.a. door zijn apostolische brief van 15 Juni 1926 aan de missieoversten van China, waarin hij met nadruk waarschuwt tegen een overdreven nationalisme van de missionarissen.
Pius XII heeft de missieactie van zijn voorganger met grote kracht voortgezet. De twee missie-encyclieken van Pius XII zijn: de encycliek Paus Pius XII - Encycliek
Evangelii Praecones
Over de bevordering van de Christelijke missie (2 juni 1951) van 2 Juni 1951 over het bevorderen van het missiewerk, die de Paus uitvaardigde bij de 25e verjaardag van het verschijnen van Paus Pius XI - Encycliek
Rerum Ecclesiae
Over de Katholieke Missie (28 februari 1926), en de encycliek Paus Pius XII - Encycliek
Fidei Donum
Over de toestand van de Afrikaanse missie
(21 april 1957) van 21 April 1957, bij gelegenheid van het eerste lustrum van het verschijnen van Paus Pius XII - Encycliek
Evangelii Praecones
Over de bevordering van de Christelijke missie (2 juni 1951), waarvan Paus Pius XII - Encycliek
Fidei Donum
Over de toestand van de Afrikaanse missie
(21 april 1957) in zekere zin het verlengstuk mag genoemd worden. Was één der aanleidingen tot de uitvaardiging van Paus Pius XII - Encycliek
Evangelii Praecones
Over de bevordering van de Christelijke missie (2 juni 1951) de missiecrisis in het algemeen tengevolge van de tweede wereldoorlog en de moderne stromingen, de encycliek Paus Pius XII - Encycliek
Fidei Donum
Over de toestand van de Afrikaanse missie
(21 april 1957) vindt haar speciale aanleiding in de bijzondere crisis, waarvoor de missie van Afrika zich gesteld zag. In beide encyclieken spreekt de Paus over de medewerking van heel de Kerk en over de drievoudige missieplicht: gebed, liefdadigheid en missieactiviteit. In beide documenten spreekt hij ook uitvoerig over de opleiding van de eigenlandse geestelijkheid en over het lekenapostolaat in de missie. Diezelfde gedachten heeft Pius XII ook verwerkt in andere documenten, met name in de encycliek Paus Pius XII - Encycliek
Saeculo Exeunte Octavo
Bij gelegenheid van de 800e verjaardag van de onafhankelijkheid van Portugal
(13 juni 1940) van 13 Juni 1940 aan het episcopaat van Portugal bij gelegenheid van het achtste eeuwfeest van de stichting van Portugal en het derde eeuwfeest van het herstel van zijn onafhankelljkheid. In deze encycliek dringt hij bijzonder aan op een degelijke vorming van het missiepersoneel. Ook de encycliek Paus Pius XII - Encycliek
Ad Sinarum Gentem
Over de supranationaliteit van de Kerk - Tot Bisschoppen, de gehele clerus en het volk van China (7 oktober 1954) van 7 October 1954 en de radioboodschap Paus Pius XII - Radiotoespraak
Cest dun coeur paternel
Tot de bisschoppen, priesters en alle missionarissen en hun medewerkers over heel de wereld bij gelegenheid van de missiedag (18 oktober 1953) van 18 October 1953 tot de bisschoppen, priesters en alle missionarissen en hun medewerkers over heel de wereld bij gelegenheid van de missiedag moeten in dit verband vermeld worden.
Het eerste kenmerk van de moderne missiebeweging in de twintigste eeuw is dus het meer direct ingrijpen van de Pausen door encyclieken en andere documenten over de missie. In deze lijn moet ook de nieuwe missie-encycliek H. Paus Johannes XXIII - Encycliek
Princeps Pastorum
De Opperherder - over de missionerende taak van de Kerk bij de 40e verjaardag van de Apostolische Brief Maximum Illud van Paus Benedictus XV (28 november 1959) van Johannes XXIII gezien worden.
Het tweede kenmerk van de missiebeweging in de twintigste eeuw is het meer universele besef, dat de missieactie een plicht is van de gehele Kerk, bisschoppen, priesters en leken, en niet slechts een luxe voor een bepaalde élitegroep. Dit besef is een vrucht van bovengenoemde Pauselijke documenten, maar ook zeker van de encycliek Paus Pius XII - Encycliek
Mystici Corporis Christi
Over het mystieke lichaam van Christus en over de vereniging die wij daarin bezitten met Christus
(29 juni 1943) van Pius XII van 29 Juni 1943. Want uit de bezinning op en het zich dieper bewust worden van de Kerk als mystiek Lichaam van Christus moesten als vanzelf voortvloeien een sterkere gemeenschapszin en een algemener verantwoordelijkheidsbesef voor het rijk van Christus, doordat men zich verbonden weet in Christus met de andere ledematen in één mystiek Lichaam, niet op de laatste plaats met de missionarissen, die dat mystieke Lichaam willen uitbreiden.
Dit universeler verantwoordelijkheidsgevoel ten opzichte van de missies toont zich gelukkig ook in daadwerkelijke belangstelling, De bisschoppen spreken vaker in hun herderlijke brieven over dit onderwerp. De priesters, die volgens de wens van Paus Benedictus XV - Apostolische Brief
Maximum Illud
Over de verkondiging van het geloof over de gehele wereld
(30 november 1919) lid zijn van de Priestermissiebond, spreken niet slechts op Missiezondag over de missieplicht, maar ook bij andere gelegenheden. De gelovigen tonen hun belangstelling door gebed, door missieclubs en door verhoogde geldelijke steun. Ook de nieuwe encycliek H. Paus Johannes XXIII - Encycliek
Princeps Pastorum
De Opperherder - over de missionerende taak van de Kerk bij de 40e verjaardag van de Apostolische Brief Maximum Illud van Paus Benedictus XV (28 november 1959) van Paus Joannes XXIII benadrukt met zeer ernstige woorden nogeens die missieplicht, als hij zegt: "Zonder levendige en sterke apostolaatsijver is de belijdenis van het christelijk geloof zelfs niet denkbaar" H. Paus Johannes XXIII - Encycliek
Princeps Pastorum
De Opperherder - over de missionerende taak van de Kerk bij de 40e verjaardag van de Apostolische Brief Maximum Illud van Paus Benedictus XV (28 november 1959) "Nooit kunnen wij genoeg doen om het verlangen van onze goddelijke Verlosser op dit punt te verwezenlijken" H. Paus Johannes XXIII - Encycliek
Princeps Pastorum
De Opperherder - over de missionerende taak van de Kerk bij de 40e verjaardag van de Apostolische Brief Maximum Illud van Paus Benedictus XV (28 november 1959)
Het derde kenmerk van de moderne missiebeweging is de meer centrale organisatie van de missiesteun, waarover wij boven spraken. H. Paus Johannes XXIII - Encycliek
Princeps Pastorum
De Opperherder - over de missionerende taak van de Kerk bij de 40e verjaardag van de Apostolische Brief Maximum Illud van Paus Benedictus XV (28 november 1959) dringt ook er op aan, deze centrale organisatie te blijven steunen H. Paus Johannes XXIII - Encycliek
Princeps Pastorum
De Opperherder - over de missionerende taak van de Kerk bij de 40e verjaardag van de Apostolische Brief Maximum Illud van Paus Benedictus XV (28 november 1959).
Het vierde kenmerk van de moderne missiebeweging, tevens een duidelijk bewijs van de vernieuwde belangstelling, is de ontwikkeling en systematische beoefening van de missiewetenschap door de stichting van missiologische leerstoelen en instituten aan meerdere universiteiten, de oprichting van verschillende missiewetenschappelijke tijdschriften en reeksen, het verschijnen van missiehandboeken en het houden van missiecongressen. Wij noemen hier slechts voor Nederland het tijdschrift Het Missiewerk (1919).
Dankbaar erkent Paus Johannes in H. Paus Johannes XXIII - Encycliek
Princeps Pastorum
De Opperherder - over de missionerende taak van de Kerk bij de 40e verjaardag van de Apostolische Brief Maximum Illud van Paus Benedictus XV (28 november 1959) wat er in de twintigste eeuw gepresteerd werd op misslologisch-wetenschappelijk gebied, waar hij de studie van de missiologie aanbeveelt: "Want onze voorganger Benedictus XV heeft ook het onderwijs in deze wetenschap voorgeschreven aan het Athenaeum Urbanianum van de Propaganda Fide; en onze onmiddellijke voorganger Plus XII vermeldde met voldoening de oprichting van een missie-instituut aan genoemd Athenaeum en van verschillende missiologische faculteiten en leerstoelen voor missiologie in Rome en elders" H. Paus Johannes XXIII, Encycliek, De Opperherder - over de missionerende taak van de Kerk bij de 40e verjaardag van de Apostolische Brief Maximum Illud van Paus Benedictus XV, Princeps Pastorum (28 nov 1959), 16. (n. 16). Prof. A. Mulders geeft in zijn Missiegeschiedenis een gedetailleerde opgave van hetgeen de Paus hier met algemene woorden constateert: "Missiologische leerstoelen werden achtereenvolgens opgericht te Münster (1911), München (1919), Rome (bij de Propaganda 1919), Nijmegen (1930), Ottawa (1932), Wenen (1933), Fribourg (1940), terwijl aan het Institut Catholique te Parijs sinds 1923 en aan de universiteit van Leuven sinds 1927 jaarlijks enige conferenties worden gegeven over missievraagstukken; te Leuven werden deze later vervangen door een wekelijks college over missiegeschiedenis door een der historici van de universiteit. In 1932 werden te Rome twee missiologische faculteiten (aan de Propaganda en aan de Gregoriana) opgericht, terwijl te Fribourg (1944), Nijmegen (1948) en Ottawa (1948) missiologische instituten tot stand kwamen."
Het doel van de encycliek, die vooral betrekking heeft op de missies in Afrika en Azie, geeft de Paus zelf aan in H. Paus Johannes XXIII - Encycliek
Princeps Pastorum
De Opperherder - over de missionerende taak van de Kerk bij de 40e verjaardag van de Apostolische Brief Maximum Illud van Paus Benedictus XV (28 november 1959) van de inleiding: Hij wil een woord van lof, aansporing en liefde spreken en tevens richtlijnen, voorschriften en vermaningen geven. Johannes XXIII houdt er van, zijn encyclieken te beginnen met persoonlijke herinneringen uit zijn eigen leven, waardoor zijn documenten direct een persoonlijk en dringend karakter krijgen. Dit zagen wij reeds in zijn eerste drie encyclieken: H. Paus Johannes XXIII - Encycliek
Ad Petri Cathedram
Over waarheid, eenheid en vrede in de geest van liefde
(29 juni 1959), H. Paus Johannes XXIII - Encycliek
Sacerdotii Nostri primordia
Bij gelegenheid van de 100e sterfdag van de H. Pastoor van Ars
(1 augustus 1959) en H. Paus Johannes XXIII - Encycliek
Grata Recordatio
Over de Rozenkrans: het gebed voor de Kerk, de missies, internationale en sociale problemen
(26 september 1959). Ditzelfde constateren wij ook in H. Paus Johannes XXIII - Encycliek
Princeps Pastorum
De Opperherder - over de missionerende taak van de Kerk bij de 40e verjaardag van de Apostolische Brief Maximum Illud van Paus Benedictus XV (28 november 1959) van de inleiding van H. Paus Johannes XXIII - Encycliek
Princeps Pastorum
De Opperherder - over de missionerende taak van de Kerk bij de 40e verjaardag van de Apostolische Brief Maximum Illud van Paus Benedictus XV (28 november 1959).
Het eigenlijke corpus van deze encycliek wordt verdeeld in vier grote stukken.
Deel I handelt over de plaatselijke hiërarchie en geestelijkheid. Dit gedeelte bevat een zeer dringende bevestiging en vernieuwing van de vroegere voorschriften omtrent de vorming van een hiërarchie en geestelijkheid uit het eigen volk. Er is in dit opzicht sinds de apostolische brief Paus Benedictus XV - Apostolische Brief
Maximum Illud
Over de verkondiging van het geloof over de gehele wereld
(30 november 1919) reeds veel bereikt. De eerste Aziatische bisschop werd gewijd in 1923 en de eerste apostolische vicarissen van Afrikaanse afkomst werden in 1939 benoemd. Thans in 1959 heeft de Kerk 68 Aziatische en 25 Afrikaanse bisschoppen. Het aantal Aziatische priesters steeg in de jaren 1918-1957 van 919 tot 5553, het aantal Afrikaanse priesters nam in de jaren 1918-1957 toe van 90 tot 1811 H. Paus Johannes XXIII, Encycliek, De Opperherder - over de missionerende taak van de Kerk bij de 40e verjaardag van de Apostolische Brief Maximum Illud van Paus Benedictus XV, Princeps Pastorum (28 nov 1959), 9. Ook in de andere gedeelten van deze encycliek komt de Paus nog herhaaldelijk terug op de vorming van een hiërarchie en geestelijkheid uit het eigen volk Vgl. H. Paus Johannes XXIII, Encycliek, De Opperherder - over de missionerende taak van de Kerk bij de 40e verjaardag van de Apostolische Brief Maximum Illud van Paus Benedictus XV, Princeps Pastorum (28 nov 1959), 15. Maar tevens wijst hij er op, dat er altijd een harmonieuze samenwerking moet blijven bestaan tussen de autochthone clerus en de buitenlandse missionarissen. In verband met de sterke benadrukking van de eigen hiërarchie zal het zeker wel geen toeval zijn, dat de H. Vader, tegelijk met deze encycliek, in hetzelfde nummer van L'Osservatore Romano van 29 November 1959 ook de vestiging van een eigen hiërarchie afkondigt voor Belgisch Congo en Roeanda-Boeroendi, waardoor deze gebieden ophouden missiegebieden te zijn. In het licht van de huidige Congolese crisis krijgt de oprichting van de hiërarchie nog meer reliëf. Door de invoering van de hiërarchie wordt een geheel nieuwe indeling van de kerkelijke ordinariaten tot stand gebracht. Voortaan bestaan in deze gebieden 8 Kerkprovincies met 8 metropolitaanzetels: Leopoldstad, Elisabethstad (Katanga) , Kabgai, Kitega, Coquihatville, Stanleystad, Bukavu en Luluaburg. Dit waren tot nog toe apostolische vicariaten. De overige 29 vicariaten worden verheven tot suffragaan-bisdommen, terwijl er nog 6 apostolische prefecten en één administrator apostolicus overblijven. Van de nieuwe bisschoppen zijn 4 Afrikanen.
Deel II handelt over de vorming van de plaatselijke geestelijkheid. De vorming van de autochthone clerus moet allereerst gericht zijn op eigen heiligheid en moet zoveel mogelijk geschieden door priesters uit het eigen volk. De bisschoppen zullen dus, zo mogelijk, bij voorkeur de seminarie-leiders kiezen uit de autochthone clerus H. Paus Johannes XXIII, Encycliek, De Opperherder - over de missionerende taak van de Kerk bij de 40e verjaardag van de Apostolische Brief Maximum Illud van Paus Benedictus XV, Princeps Pastorum (28 nov 1959), 13. Uiteraard dient deze vorming aangepast te zijn aan de omstandigheden van land en volk, en wel zó, dat de toekomstige priesters later gemakkelijk kunnen omgaan zowel met de mindere man als met de intellectuelen H. Paus Johannes XXIII, Encycliek, De Opperherder - over de missionerende taak van de Kerk bij de 40e verjaardag van de Apostolische Brief Maximum Illud van Paus Benedictus XV, Princeps Pastorum (28 nov 1959), 14.17. Ook hier spreekt de Paus weer over de noodzakelijkheid van eigen bisschoppen: de opvoeding moet gericht zijn op verantwoordelijkheidsbesef en geest van initiatief, zodat de priesters gemakkelijk in staat zijn, geleidelijk aan, maar toch spoedig, ook de hogere functies te vervullen H. Paus Johannes XXIII, Encycliek, De Opperherder - over de missionerende taak van de Kerk bij de 40e verjaardag van de Apostolische Brief Maximum Illud van Paus Benedictus XV, Princeps Pastorum (28 nov 1959), 15. Tot dit doel moet de autochthone geestelijkheid veel werk maken van de studie der missiologie en van de eigen nationale cultuur. In dit verband wijst de Paus op de taak van de missionarissen om het volk tot meer ontwikkeling te brengen. Daarom moet men in de missiegebieden centra stichten voor wetenschap en volksontwikkeling. En aan deze centra moeten weer de autochthone geestelijken evengoed als de buitenlandse hun beste krachten wijden. Vanzelfsprekend moet hierbij gestreefd worden naar meer verspreiding van lectuur en naar het gebruik van de moderne middelen tot onderling contact en tot verbreiding van de ideeën H. Paus Johannes XXIII, Encycliek, De Opperherder - over de missionerende taak van de Kerk bij de 40e verjaardag van de Apostolische Brief Maximum Illud van Paus Benedictus XV, Princeps Pastorum (28 nov 1959), 17. Op het eind van dit tweede gedeelte geeft de Paus twee ernstige vermaningen aan de missionarissen. Vooreerst moeten zij op sociaal gebied niet overdrijven en niet te veel puur materieel werk op zich nemen. Zij mogen alleen zulke werken beginnen, die levensvatbaar zijn, terwijl de leiding van die werken zoveel mogelijk moet toevertrouwd worden aan mannen en vrouwen uit het eigen volk H. Paus Johannes XXIII, Encycliek, De Opperherder - over de missionerende taak van de Kerk bij de 40e verjaardag van de Apostolische Brief Maximum Illud van Paus Benedictus XV, Princeps Pastorum (28 nov 1959), 18, Ten tweede veroordeelt de H. Vader streng het overdreven nationalisme, niet alleen bij de buitenlandse missionarissen, maar ook bij de autochthone clerus, want de Kerk is "katholiek", en zij is dit juist door een universele liefde H. Paus Johannes XXIII, Encycliek, De Opperherder - over de missionerende taak van de Kerk bij de 40e verjaardag van de Apostolische Brief Maximum Illud van Paus Benedictus XV, Princeps Pastorum (28 nov 1959), 21-23.
Deel III bespreekt de leken in de missies. Reeds vanaf het eerste begin van de Kerk zijn de bisschoppen en missionarissen juist door de medewerking van de leken in staat gesteld hun godsdienstig en sociaal missiewerk te verrichten. Dit moet ook in onze tijd gerealiseerd worden en des te meer, omdat tegenwoordig de geestelijke behoeften veel omvangrijker geworden zijn. De leken moeten dus van de priesters een opleiding ontvangen, waardoor zij tot volle geestelijke rijpheid kunnen geraken en die plaatsen kunnen innemen, die hun in de totale organisatie van de Kerk toekomen. Zonder een levendige en sterke apostolaatsijver is de belijdenis van het christelijk geloof zelfs niet denkbaar. Er is geen christelijk leven mogelijk zonder apostolische geest H. Paus Johannes XXIII, Encycliek, De Opperherder - over de missionerende taak van de Kerk bij de 40e verjaardag van de Apostolische Brief Maximum Illud van Paus Benedictus XV, Princeps Pastorum (28 nov 1959), 29-31.37. Het is dus niet voldoende hen te bekeren en hen in groten getale in de Kerk op te nemen of hun alleen de catechismus-formules en de voornaamste punten van de christelijke moraal bij te brengen, waardoor zij gevaar lopen, slechts een inerte kudde te blijven, maar zij moeten opgeleid worden tot het besef van hun apostolaatsplicht en tot liefde voor dit apostolaat. Deze apostolaatsplicht geldt niet alleen voor de christenen als individuele personen, maar ook voor de christengemeenschappen als zodanig, want "het getuigenis van de individuele personen moet bevestigd en als het ware uitgebreid worden door het getuigenis van heel de christengemeenschap" H. Paus Johannes XXIII, Encycliek, De Opperherder - over de missionerende taak van de Kerk bij de 40e verjaardag van de Apostolische Brief Maximum Illud van Paus Benedictus XV, Princeps Pastorum (28 nov 1959), 33. In dit verband wijst de Paus op de gemeenschappelijke viering van de liturgie, die het symbool is van de universele liefde, waaruit de collectieve apostolaatsgeest voortkomt H. Paus Johannes XXIII, Encycliek, De Opperherder - over de missionerende taak van de Kerk bij de 40e verjaardag van de Apostolische Brief Maximum Illud van Paus Benedictus XV, Princeps Pastorum (28 nov 1959), 34. Tenslotte moet men de autochthone Christenen vanaf het begin leren, ook in stoffelijk opzicht de missie te steunen, want zó leggen zij een duidelijk getuigenis af van hun christelijk bewustzijn H. Paus Johannes XXIII, Encycliek, De Opperherder - over de missionerende taak van de Kerk bij de 40e verjaardag van de Apostolische Brief Maximum Illud van Paus Benedictus XV, Princeps Pastorum (28 nov 1959), 35-36.
Deel IV geeft richtlijnen voor het lekenapostolaat in de missies. Allereerst wijst de H. Vader hier op de catechisten en hernieuwt hij de aansporing van Pius XII tot de leken in de missies om in de rijen van de Katholieke Actie met de hiërarchie samen te werken in het apostolaat. Hij waarschuwt echter tegen twee gevaren: zij moeten zich wachten voor overbelasting in het apostolaatswerk en voor een overdreven specialisatie, waardoor hun krachten versnipperd en verlamd zouden kunnen worden H. Paus Johannes XXIII, Encycliek, De Opperherder - over de missionerende taak van de Kerk bij de 40e verjaardag van de Apostolische Brief Maximum Illud van Paus Benedictus XV, Princeps Pastorum (28 nov 1959), 39-40. De lekenleiders moeten een degelijke opleiding ontvangen, waarvoor de christelijke school natuurlijk de aangewezen plaats is. Maar omdat het bestaande schoolprogram moeilijk nog verzwaard kan worden met een vormingscursus voor lekenleiders, zal men aparte apostolaatsscholen moeten oprichten. En waar de jonge mensen hun eigen milieu moeten verlaten om elders de openbare school te bezoeken, daar is de stichting van convicten gewenst, waar zij naast het aanvullend godsdienstonderricht ook een vorming krijgen voor het apostolaat H. Paus Johannes XXIII, Encycliek, De Opperherder - over de missionerende taak van de Kerk bij de 40e verjaardag van de Apostolische Brief Maximum Illud van Paus Benedictus XV, Princeps Pastorum (28 nov 1959), 41-43. Hiermee maakt de encycliek de overgang naar de functies van de leken in de verschillende milieus van het publieke leven. Want "de goede strijd" wordt niet alleen gestreden in het binnenste van de mens, maar ook in het publieke leven, waar zich allerlei problemen voordoen, die men maar al te vaak wil oplossen met princiepen, die ingaan tegen de christelijke wet. Bovendien treden in deze gebieden vaak economische en politieke crises op, waarvan de toekomst zou kunnen afhangen. Het is dus van het grootste belang, dat het publieke leven beheerst wordt door de christelijke beginselen. Welnu, juist het publieke leven vormt bij uitstek het werkterrein van de leken. Daarom moeten in de missies met de grootste spoed mannen opgeleid worden voor publieke functies in het eigen land, waar zij op de terreinen van het schoolwezen, van de sociale actie, van de politiek enz. een leidende taak kunnen en moeten vervullen in christelijke geest H. Paus Johannes XXIII, Encycliek, De Opperherder - over de missionerende taak van de Kerk bij de 40e verjaardag van de Apostolische Brief Maximum Illud van Paus Benedictus XV, Princeps Pastorum (28 nov 1959), 44-46. Tegelijk spoort de Paus ook de katholieke organisaties van heel de wereld aan om het lekenapostolaat in de missielanden te bevorderen. En vooral ziet hij een bijzondere taak op dit gebied weggelegd voor de leden van de seculiere instituten, die de ordinarissen kunnen helpen bij de vorming van de lekenapostelen H. Paus Johannes XXIII, Encycliek, De Opperherder - over de missionerende taak van de Kerk bij de 40e verjaardag van de Apostolische Brief Maximum Illud van Paus Benedictus XV, Princeps Pastorum (28 nov 1959), 47. Bijzonder belangrijk is H. Paus Johannes XXIII - Encycliek
Princeps Pastorum
De Opperherder - over de missionerende taak van de Kerk bij de 40e verjaardag van de Apostolische Brief Maximum Illud van Paus Benedictus XV (28 november 1959), waar Johannes XXIII - voor het eerst in een Pauselijke encycliek een dringende oproep richt tot alle leken, die waar ter wereld ook op de voorgrond treden in het beroepsleven of in het politieke leven, om, zonder hun eigen land te verlaten, door hun raad en ervaring en hun technische hulp de missies te steunen. Aan het eind van dit vierde gedeelte hernieuwt de Paus de aansporing tot de bisschoppen om studenten, die uit de missiegebieden naar het westen komen om zich daar door studie en praktijk voor te bereiden op publieke functies in hun eigen land, zoveel mogelijk te steunen en hen te beschermen tegen de vele gevaren op moreel en intellectueel gebied.
Uit dit korte overzicht blijkt reeds, dat H. Paus Johannes XXIII - Encycliek
Princeps Pastorum
De Opperherder - over de missionerende taak van de Kerk bij de 40e verjaardag van de Apostolische Brief Maximum Illud van Paus Benedictus XV (28 november 1959) een document is van de hoogste actualiteit. Veel van hetgeen de Paus zegt, was reeds door verschillende van zijn voorgangers naar voren gebracht. En Johannes XXIII erkent dit met dankbaarheid, want zelden heeft een encycliek zich zo dikwijls beroepen op Pauselijke uitspraken als H. Paus Johannes XXIII - Encycliek
Princeps Pastorum
De Opperherder - over de missionerende taak van de Kerk bij de 40e verjaardag van de Apostolische Brief Maximum Illud van Paus Benedictus XV (28 november 1959).
Toch willen wij wijzen op verschillende punten, die in deze encycliek bijzonder opvallen:
Publicatiedatum: 28 november 1959
Laatst bewerkt: 13 februari 2021
