Paus Benedictus XVI - 27 april 2006
Aan Professor Mary Ann Glendon
President van de Pauselijke Academie voor de Sociale Wetenschappen,
Uw onderzoek en discussie over de vergrijzing draagt niet alleen bij aan de kennisvermeerdering, maar zal ook de Kerk helpen in haar missie om te getuigen van een authentiek humanisme dat gefundeerd is in waarheid en geleid wordt door het licht van het evangelie.
Bepaalde demografische indicatoren wijzen duidelijk op de acute noodzaak tot kritisch nadenken op dit gebied. Terwijl de statistische gegevens over de bevolkingsgroei open staan voor diverse interpretaties, is er een algemene overeenstemming dat we op wereldniveau, en in de ontwikkelde landen in het bijzonder, twee significante en onderling verbonden trends waarnemen. Aan de ene kant is er een groeiende levensverwachting en aan de andere kant een dalend geboortecijfer.
Terwijl samenlevingen ouder worden, ontbreekt het vele naties en groepen landen aan voldoende jonge mensen om hun bevolking te vervangen.
Deze situatie is het resultaat van vele en complexe factoren - vaak van economische, sociale en culturele aard - wat u ertoe gebracht heeft dit onderwerp voor te stellen. Maar de uiteindelijke wortel is moreel en spiritueel: ze zijn verbonden met een verontrustend gebrek aan geloof, hoop en, inderdaad, liefde. Kinderen ter wereld brengen vraagt om een op zichzelf gecentreerde eros dat vervuld wordt in een creatieve agape dat gestoeld is op een houding van edelmoedigheid en wordt gekenmerkt door vertrouwen en hoop op de toekomst. Van nature kijkt liefde naar het eeuwige Vgl. Paus Benedictus XVI, Encycliek, God is Liefde, Deus Caritas Est (25 dec 2005), 6. Misschien is het gebrek aan zo’n scheppende en vooruitziende liefde de reden waarom zoveel paren vandaag ervoor kiezen niet te trouwen, waarom zoveel huwelijken mislukken en waarom de geboortecijfers zo significant zijn teruggelopen.
Het zijn kinderen en jonge mensen die vaak als eersten de consequenties ondervinden van deze verduistering van liefde en hoop. Vaak, in plaats van te worden bemind en gekoesterd, lijken zij eerder maar net te worden getolereerd. In ‘een turbulent tijdperk’ ontberen zij vaak adequate morele leiding van de wereld van de volwassenen, met ernstige nadelen voor hun intellectuele en geestelijke ontwikkeling. Vele kinderen groeien nu op in een samenleving die vergeetachtig is ten aanzien van God en de onvervreemdbare waardigheid van de menselijke persoon, geschapen naar Gods beeld. In een wereld die wordt gevormd door de steeds snellere processen van globalisering worden zij vaak eenzijdig blootgesteld aan materialistische visies op het universum, het leven en menselijke vervulling.
Toch zijn kinderen en jonge mensen van nature ontvankelijk, edelmoedig, idealistisch en open voor het transcendente. Zij dienen boven alles te worden bemind en moeten zich kunnen ontwikkelen in een gezond menselijk milieu, waar zij tot het bewustzijn kunnen komen dat zij niet in de wereld geroepen zijn door puur toeval, maar door een gave die deel uitmaakt van Gods liefdesplan. Ouders en opvoeders en leiders van gemeenschappen kunnen, wanneer zij trouw zijn aan hun eigen roeping, nooit afzien van hun taak te kiezen voor een levensproject dat gericht is op authentiek geluk, waarbij iemand in staat is te onderscheiden tussen waarheid en onwaarheid, goed en slecht, rechtvaardigheid en onrechtvaardigheid, de werkelijke wereld of de wereld van "virtual reality".
In uw eigen wetenschappelijke benadering van de diverse onderwerpen van uw huidige bijeenkomst, wil ik u bemoedigen op diep in te gaan op deze overkoepelende onderwerpen en, in het bijzonder, de vraag van de menselijke vrijheid, met zijn vergaande implicaties om te komen tot een helder inzicht op de persoon en de gevolgen voor een affectieve volwassenheid binnen een grotere gemeenschap. Waar zulk een vrijheid ontbreekt of in gevaar is, ervaren jonge mensen frustraties en zijn niet in staat om edelmoedig idealen te ontwikkelen die vorm kunnen geven aan hun leven als individu en als leden van de maatschappij. Dit betekent dat ze harteloos worden of rebels, en dat hun immense menselijk potentieel afglijden weg van de spannende mogelijkheden van het leven.
Christenen, die geloven dat het Evangelie licht werpt op ieder aspect van het individuele en sociale leven, ontbreekt het niet aan inzicht in de filosofische en theologische dimensies van deze onderwerpen en dat het nodig is de fundamentele tegenstellingen te overwegen tussen zonde en genade dat ligt over alle andere conflicten die het menselijk hart teisteren: het conflict tussen fout en waarheid, ondeugd en deugd, rebellie en meewerken, oorlog en vrede. Noch ontbreekt het aan hulp door de overtuiging dat geloof, beleeft in de volle barmhartigheid en doorgegeven aan de nieuwe generaties, een essentieel element is in de opbouw van een betere toekomst en waarborg van een solidariteit tussen de generaties, voorzover het verankerd ligt in ieder menselijk streven op een gemeenschap van liefde op te bouwen in de openbaring van God als Schepper, de schepping van man en vrouw naar Zijn beeld en de overwinning van Christus over het boze en de dood.
Dierbare vrienden, wanneer ik mijn dank en steun uitspreek voor uw belangrijk onderzoek, volgens de methoden die overeenkomen met de respectieve wetenschappen, bemoedig ik u nooit de inspiratie en hulp uit het oog te verliezen die uw studies kunnen geven aan jonge mannen en vrouwen van onze tijd in hun pogingen om een productief en zinnig leven te leiden. Over u en uw families en over allen die betrokken zijn bij het werk van de Pauselijke Academie voor Sociale Wetenschappen schenk ik van ganse harte Gods zegen van wijsheid, sterkte en vrede.
Vanuit het Vaticaan, 27 april 2006
Paus Benedictus XVI
