Paus Benedictus XVI - 12 april 2006
Dierbare broeders en zusters,
Morgen begint het Triduum Paschale, het hoogtepunt van het gehele liturgische jaar. Met behulp van de heilige riten van Witte Donderdag, Goede Vrijdag en de viering van de Paasnacht zullen we de geheimen van het lijden, de dood en de Verrijzenis van de Heer opnieuw beleven. Het zijn deze dagen die geschikt zijn om in ons het verlangen, Christus na te volgen en Hem van harte te volgen, opnieuw op te wekken - in het bewustzijn dat Hij ons tot in het offer van de dood lief heeft.
Wat zijn dan deze gebeurtenissen, die het Heilig Triduum ons voor ogen stelt, anders dan het hoogste bewijs van de liefde van God voor de mens? Bereiden we ons daarom erop voor om het Triduum Paschale te vieren en nemen we de vermaning van de heilige Augustinus ons ter harte: "Kijken we nu zorgvuldig naar de heilige dagen van de kruisiging, de begrafenis en de Verrijzenis van de Heer. Van deze drie mysteries voltooien we in het huidige leven dat waarvoor het kruis het symbool is, terwijl we in geloof en hoop voltooien waarvoor de begrafenis en de Verrijzenis symbool staat." H. Augustinus, Brieven, Epistulae. 55, 14, 24
Het Triduum Paschale begint morgen, op Witte Donderdag met de Mis in de avond "in Cena Domini", ook wanneer normaal gesproken in de morgen een andere belangrijke liturgische viering plaatsvind, namelijk de Chrisma-mis, waarbij alle priesters van een diocees verzameld zijn rond de Bisschop, de priesterlijke geloften vernieuwen en aan de zegening van de oliën voor de catechumenen, de zieken en het Chrisma deelnemen. Zo zal het hier morgen in de St. Pieter ook zijn.
Naast de instelling van het priesterschap wordt op deze heilige dag de totale wegschenking voor de mensen herdacht, die Christus in het Sacrament van de Eucharistie voltrokken heeft. In dezelfde nacht, waarin Hij verraden wordt, heeft Hij ons, zoals de Heilige Schrift het vastlegt, het "nieuwe gebod" - "mandatum novum" - van de broederlijke liefde achtergelaten en het gebaar van de voetenwassing voltrokken, die aan de nederige slavendienst herinnert en ons ten zeerste raakt. Deze bijzondere dag, die een grote Mysteries tot leven brengt, sluit aan bij de herdenking van de doodsangst van de Heer in de Hof van Getsemane als de eucharistische aanbidding. Vol grote angst, zo heet het in het Evangelie, bad Jezus voor de Zijnen, met wie Hij in gebed verenigd was: "Blijft hier en waakt met Mij" (Mt. 26, 38). Maar de leerlingen vielen in slaap. Ook nu zegt de Heer nog steeds tot ons: Blijft hier en waakt met Mij". En we zien dat wij, de leerlingen van deze tijd, vaak slapen. Dat uur was voor Jezus het uur van de verlatenheid en eenzaamheid, waarop in het holst van de nacht de gevangenneming en het begin van de smadelijke tocht naar de Calvarieberg zou volgen.
Op het Mysterie van het lijden concentreert zich Goede Vrijdag, een dag van vasten en boete, die geheel gericht is op de beschouwing van Christus op het kruis. In de kerken zal het passieverhaal verkondigd worden en de woorden van de profeet Zacharias zullen weer klinken: "Ze zullen naar Hem opzien die zij doorboord hebben:" (Joh. 19, 37)
Op Goede Vrijdag willen we ook de blik werkelijk richten op het doorboorde hart van de Verlosser, waarin - zoals de Heilige Paulus schrijft: "alle schatten van waarheid en kennis verborgen liggen" (Kol. 2, 3), ja meer nog: waarin alleen de werkelijke omvang van God woont Vgl. Kol. 2, 9 .
Daarom zegt de Apostel stellig dat hij van niets anders weten wil dan "van Jezus Christus en wel als gekruisigde" (1 Kor. 2, 2) Het is waar: het Kruis openbaart "de lengte en de breedte, de hoogte en diepte" - de kosmische dimensies zijn hier bedoeld - van een liefde, die iedere ervaring overstijgt. De liefde gaat boven het kenbare uit en vervuld ons met "volheid van God" (Ef. 3, 18-19). In het geheim van de Gekruisigde "voltrekt zich dat ‘zich tegen zichzelf keren’ van God, waarin Hij zichzelf wegschenkt om de mens weer te doen opstaan en hem te redden - liefde in haar meest radicale vorm." Paus Benedictus XVI, Encycliek, God is Liefde, Deus Caritas Est (25 dec 2005), 12.
Het kruis van Christus, zo schrijft de Heilige Paus Leo de Grote in de 5e eeuw, "is de bron van alle zegeningen en oorzaak van alle genaden". H. Paus Leo I de Grote, Discursione. 8 sulla passione del Signore, 6-8; PL 54, 340-342.
Op Stille Zaterdag is de Kerk geestelijk verenigd met Maria en blijft in gebed bij het graf, waar het lichaam van de Zoon van God onbewegelijk ligt, alsof Hij rust na het scheppingswerk van de Verlossing, dat door de dood verwerkelijkt werd Vgl. Heb. 4, 1-13 .
In het naderende uur zal het feest van de Paasnacht gevierd worden. In iedere kerk weerklinkt dan uit de harten van de nieuwgedoopten en van de gehele christelijke gemeenschap van pure blijdschap daarover het jubelende gezang van het Gloria en de Alleluja van Pasen.
Dierbare broeders en zusters, opdat de viering van het Paasfeest vruchtbaar kan zijn, vraagt de Kerk aan de gelovigen in deze dagen te naderen tot het Boetesacrament, dat voor ieder van ons een soort dood en opstanding betekent.
In de antieke christelijke gemeenschap werd op Witte Donderdag de ritus van de verzoening met de boetelingen gehouden, onder voorzitterschap van de Bisschop. De geschiedkundige situatie heeft zich zeker gewijzigd, maar de voorbereiding op het Paasfeest door een goede Biecht blijft belangrijk om het feest echt t vieren. Ze geeft ons namelijk de mogelijkheid ons leven opnieuw te beginnen en in de vreugde van de Opgestane zowel als in de gemeenschap van vergeving die Hij ons geeft.
In het bewustzijn dat we zondaren zijn, maar in vertrouwen op Zijn goddelijke barmhartigheid willen ons door Christus laten verzoenen, om de vreugde intensiever te beleven, die Hij ons door zijn Verrijzenis geschonken heeft. De vergeving, die Christus ons in het Sacrament van de Boete geeft, is bron van de innerlijke en uiterlijke vrede en maakt ons tot apostelen van de vrede in een wereld, die helaas door strijd en lijden alsmede het drama van de ongerechtigheid, haat en geweld, maar ook door het onvermogen zich te verzoenen, om dankzij een oprechte vergeving opnieuw te laten beginnen. Wij weten echter, dat het kwaad niet het laatste woord heeft, omdat Christus, de Gekruisigde en Opgestane zegeviert en zijn triomf in de kracht van de barmhartige liefde tot uitdrukking komt. Zijn Verrijzenis geeft ons de volgende wetenschap: Ondanks alle donkerheid in de wereld heeft het kwaad niet het laatste woord. Gedragen door deze wetenschap zullen wij ons moediger en met meer begeestering ervoor kunnen inzetten, dat er een wereld met meer gerechtigheid gaat ontstaan.
Dat wens ik u allen van harte toe, broeders en zusters. Ik wens u, dat u met geloof en toewijding op het komende Paasfeest voorbereid. Op deze weg moge u de Onze Lieve Vrouw Maria begeleiden, die haar goddelijke Zoon in de uren van Zijn lijden en van het kruis gevolgd is, en dan met Hem de vreugde van de Verrijzenis gedeeld heeft.
