H. Paus Johannes Paulus II - 6 augustus 1993
Zonder twijfel erkent de christelijke zedenleer in haar eigen bijbelse wortels de bijzondere betekenis van een fundamentele beslissing, die het zedelijk leven kenmerkt en die met de vrijheid tegenover God radicaal rekening houdt. Het gaat om de beslissing van het geloof, om de gehoorzaamheid van het geloof Vgl. Rom. 16, 26 , waarbij de mens zich in zijn geheel in vrijheid aan God toevertrouwt, door zich 'aan de zich openbarende God met verstand en wil volledig te onderwerpen'. 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de Goddelijke openbaring, Dei Verbum (18 nov 1965), 5 Vgl. 1e Vaticaans Concilie, 3e Zitting - Dogmatische Constitutie over het Katholieke Geloof, Dei Filius (24 apr 1870), 10 Dit geloof, dat in de liefde werkzaam is Vgl. Gal. 5, 6 , komt uit het midden van de mens, uit zijn 'hart' Vgl. Rom. 10, 10 en is en is vandaar geroepen, het goede voort de brengen in de werken Vgl. Mt. 12, 33-35 Vgl. Lc. 6, 45 Vgl. Rom. 8, 5-8 Vgl. Gal. 5, 22 . In de Decaloog staat boven de afzonderlijke geboden de fundamentele zin: 'Ik ben Jahwe, uw God..' (Ex. 20, 2), die doordat hij de veelvoudige en verschillende afzonderlijke geboden hun oorspronkelijke betekenis inprent, aan de moraal van het Verbond het karakter van totaliteit, eenheid en diepte verzekert. De fundamentele beslissing van Israël betreft dus het fundamentele gebod Vgl. Joz. 24, 14-25 Vgl. Ex. 19, 3-8 Vgl. Mi. 6, 8 . Ook de moraal van het Nieuwe Verbond wordt beheerst door de fundamentele oproep van Jezus tot 'navolging' van Hem - zo zegt Hij ook tegen de jongeman: 'Wanneer je volmaakt wilt zijn,.. kom en volg Mij!' (Mt. 19, 21) -: Op deze oproep antwoordt de leerling met een radicale beslissing. De evangelische gelijkenissen van de schat in de akker en van de kostbare parel, waarvoor iemand zijn hele bezit verkoopt, zijn welsprekende en effectieve beelden voor het radicale en onvoorwaardelijke karakter van de beslissing, die het Rijk Gods vraagt. De radicaliteit van de beslissing om Jezus na te volgen vindt een prachtige uitdrukking in zijn woorden: 'Wie zijn leven redden wil, zal het verliezen; maar wie zijn leven om mijnentwil en omwille van het evangelie verliest, zal het redden (Mc. 8, 35).
De oproep van Jezus 'kom en volg Mij' betekent de grootst mogelijke lofprijzing van de vrijheid en bevestigt tegelijkertijd de waarheid en verplichting van geloofsdaden en beslissingen, die men fundamentele optie kan noemen. Een soortgelijke hoogachting van de menselijke vrijheid ontmoeten we in de woorden van de H. Paulus: 'Jullie zijn tot vrijheid geroepen, broeders' (Gal. 5, 13). Maar de apostel verbindt daaraan onmiddellijk een ernstige vermaning: 'Alleen, neemt de vrijheid niet tot voorwendsel voor het vlees!' In deze vermaning klinken de woorden die eraan voorafgaan door: 'Christus heeft ons tot vrijheid bevrijd. Blijft dus sterk en laat u niet opnieuw het juk van de knechtschap opleggen!' (Gal. 5, 1). De apostel Paulus roept ons op tot waakzaamheid: de vrijheid wordt voortdurend door de knechtschap bedreigd. En precies dat slaat op een geloofsdaad - in de zin van een fundamentele optie - die, volgens de boven aangeduide tendensen, van de keuze van de afzonderlijke daden gescheiden wordt.
Het tegenover elkaar plaatsen, ja de radicale scheiding van vrijheid en waarheid is gevolg, uiting en voltooiïng van een andere nog ernstiger en schadelijker dichotomie, die het geloof scheidt van de moraal.
Deze scheiding is onderwerp van een van de dringendste pastorale zorgen van de Kerk in het huidige secularisatieproces, waarin veelal te veel mensen denken en leven, "alsof God niet bestaat". We staan tegenover een mentaliteit die vaak op ingrijpende en verregaande manier en tot in de verste uithoeken van de maatschappij de houdingen en manier van handelen zelfs van christenen beïnvloedt, wier geloof daardoor ontkracht wordt en zijn oorspronkelijkheid als zelfstandige maatstaf voor het eigen zelfverstaan en het handelen in het persoonlijke, familie- en het maatschappelijk leven verliest. De door dezelfde gelovigen overgenomen beoordelings- en beslissingscriteria presenteren zich in het kader van een cultuur inderdaad zo, als zouden ze met de criteria van het evangelie niets te maken hebben of zelfs in tegenspraak hiermee zijn.
Het is nu dringend nodig, dat de christenen de nieuwheid van hun geloof en zijn oordeelskracht tegenover de heersende, ja zich opdringende cultuur opnieuw ontdekken: "Want eens waren jullie duisternis - zo leert ons de apostel Paulus -, nu echter zijn jullie door de Heer licht geworden. Leeft als kinderen van het licht ! Het licht brengt louter goedheid, gerechtigheid en waarheid voort. Onderzoekt, wat de Heer bevalt, en hebt niets gemeen met de werken van de duisternis, die geen vrucht brengen, maar legt ze open!.. Let er dus zorgvuldig op, hoe u uw leven leidt, niet dwaas, maar verstandig. Benut de tijd, want deze dagen zijn slecht" (Ef. 5, 8-11.15-16) Vgl. 1 Tess. 5, 4-8 .
Het is dringend nodig, het ware gelaat van het christelijk geloof terug te winnen en weer bekend te maken; dit is immers niet alleen een som van uitspraken, die door het verstand aangenomen worden en bevestigd moeten worden. Het is veel meer een geleefde kennis van Christus, een levende herinnering aan zijn geboden, een waarheid, die geleefd moet worden. Een woord wordt uiteindelijk pas dan werkelijk aangenomen, als het in handelen over gaat, als het in praktijk wordt gebracht. Het geloof is een beslissing, die een beroep doet op de hele existentie. Het is ontmoeting, dialoog, liefdes- en levensgemeenschap van de gelovigen met Jezus Christus die de Weg de Waarheid en het Leven is Vgl. Joh. 14, 6 . Het vraagt een daad van vertrouwen en van zich geven aan Christus en geeft ons een leven, zoals Hij zelf geleefd heeft Vgl. Gal. 2, 20 dat wil zeggen in de grootste liefde tot God en tot zijn broeders.