Paus Franciscus - 4 oktober 2020
Deze liefde, die het spirituele hart van de politiek vormt, is altijd een voorkeursliefde voor diegenen die het meest hulpbehoevend zijn; zij vormt de basis van alles wat wij voor hen doen. Vgl. H. Paus Johannes Paulus II, Encycliek, De ontwikkeling van de mens en de samenleving
Twintig jaar na Populorum Progressio van Paus Paulus VI, Sollicitudo Rei Socialis (30 dec 1987), 42 Vgl. H. Paus Johannes Paulus II, Encycliek, Over de waarde en de onaantastbaarheid van het menselijk leven, Evangelium Vitae (25 mrt 1995), 11 Alleen een door de naastenliefde verruimde blik kan de waardigheid van anderen erkennen en zo is het ook mogelijk om de armen in hun waardigheid te erkennen en te waarderen, hen in hun identiteit en cultuur te respecteren, en hen zo daadwerkelijk in de samenleving te integreren. Die blik is de kern van de authentieke geest van de politiek. De wegen die zich van daaruit openen, zijn niet die van een zielloos pragmatisme. Het doet ons beseffen dat
"het schandaal van de armoede niet kan aangepakt worden door het uitstippelen van controlestrategieën die de armen alleen maar kalmeren en tam en ongevaarlijk maken. Hoe triest is het om te zien dat onder de dekmantel van de zogenaamde altruïstische werken, de ander gereduceerd wordt tot passiviteit!" Paus Franciscus, Toespraak, Oude Synodeaula - Vaticaan, Tot een delegatie van de Internationale ontmoeting van volks bewegingen (28 okt 2014)
Nieuwe wegen van zelfexpressie en maatschappelijke participatie zijn meer dan nodig. Gepaste vorming moet die ondersteunen zodat iedere mens zijn of haar eigen toekomst vorm kan geven. Ook hier zien we het belang van het subsidiariteitsbeginsel dat onlosmakelijk met het solidariteitsbeginsel verbonden is.
Deze overwegingen helpen om te erkennen dat het dringend noodzakelijk is om alles wat de fundamentele mensenrechten bedreigt of schendt, te bestrijden. Politici worden opgeroepen om
"zorg te dragen voor het kwetsbare van volkeren en individuen. Om aandacht te hebben voor mensen in nood zijn kracht en tederheid, strijd en edelmoedigheid nodig te midden een functionalistisch en geprivatiseerd model dat onvermijdelijk tot een ‘wegwerpcultuur’ leidt. [… Het] betekent dat men zich bekommert om mensen in de meest marginale en schrijnende situaties, om hen met waardigheid te kunnen zalven." Paus Franciscus, Toespraak, Tot het Europees Parlement - Straatsburg, Waardigheid van de mens en het belang van samenwerking in Europa (25 nov 2014), 11
Zo brengen we een intense dynamiek op gang, want
"we moeten alles eraan doen […] om de status en de waardigheid van de menselijke persoon te beschermen." Paus Franciscus, Toespraak, Bangui (Centraal-Afrikaanse Republiek), Tot de leidende klasse en het Corps Diplomatique Korps (29 nov 2015)
Politici zijn praktisch ingestelde mensen, ontwerpers met grote ambities, met een brede, realistische en pragmatische visie die de eigen landsgrenzen overstijgt. Ze zouden niet zozeer bezorgd moeten zijn over dalende cijfers in peilingen, maar over het uitblijven van effectieve oplossingen voor
"het fenomeen van sociale en economische uitsluiting, met zijn trieste gevolgen van mensenhandel, handel in menselijke organen en weefsels, seksuele uitbuiting van kinderen, slavenarbeid – met inbegrip van prostitutie - drugs- en wapenhandel, terrorisme en internationaal georganiseerde misdaad. De omvang van die situaties en van hun tol aan onschuldige slachtoffers is zo groot dat we elke verleiding om te vervallen in loze verklaringen die ons geweten in slaap sussen, moeten vermijden. We moeten ervoor zorgen dat onze instellingen werkelijk doeltreffend zijn in de strijd tegen al die plagen." Paus Franciscus, Toespraak, New York (USA), Toespraak tot de 70e Algemene Vergadering van de Verenigde Naties (25 sept 2015)
Dat gebeurt door verstandig gebruik te maken van de waardevolle middelen die de technologische vooruitgang biedt.
We zijn nog ver verwijderd van een globalisering van de meest fundamentele mensenrechten. Daarom moet de wereldpolitiek de effectieve uitroeiing van honger tot een van haar belangrijkste en urgentste doelen maken. Inderdaad,
"wanneer financiële speculatie de prijs van het voedsel manipuleert, door het te behandelen als elke andere grondstof, lijden en sterven miljoenen mensen van honger. Tegelijkertijd gooit men tonnen voedsel weg. Dit is een echte schande. Anderen laten verhongeren is een misdaad; voedsel is een onvervreemdbaar recht." Paus Franciscus, Toespraak, Oude Synodeaula - Vaticaan, Tot een delegatie van de Internationale ontmoeting van volks bewegingen (28 okt 2014)
Terwijl we ons onderdompelen in semantische of ideologische discussies, tolereren we vaak dat onze broeders en zusters sterven van honger of dorst, zonder een dak boven hun hoofd of toegang tot de gezondheidszorg. Naast die onvervulde basisbehoeften is mensenhandel een andere blamage voor de mensheid. De internationale politiek mag dat niet langer tolereren, ze moet meer zijn dan mooie toespraken en goede bedoelingen. Dit is het absolute minimum.