Paus Franciscus - 4 oktober 2020
FRATELLI TUTTI Alle mensen - Over broederschap en sociale vriendschap |
|||
► | Een open wereld bedenken en ontwikkelen (87-127) | ||
► | De sociale functie van eigendom opnieuw bekijken (118-127) |
De wereld is er voor iedereen, omdat we allemaal met dezelfde waardigheid op deze aarde geboren zijn. Verschillen in kleur, religie, talent, geboorteplaats, woonplaats en nog zoveel meer kunnen niet opgeëist of gebruikt worden om te rechtvaardigen dat de privileges van sommigen boven de rechten van iedereen geplaatst worden. Als gemeenschap hebben we de plicht ervoor te zorgen dat ieder mens waardig kan leven en voldoende mogelijkheden heeft om zich integraal te ontwikkelen.
In de eerste eeuwen van het christendom reflecteerden verschillende denkers over de gemeenschappelijke bestemming van de wereldse goederen Vgl. H. Basilius van Caesarea, Homiliae. Homilia 21. Quod rebus mundanis adhaerendum non sit, 3.5: PG 31, col. 545-549 Vgl. H. Basilius van Caesarea, Kleine Regels, Regulae fusius tractatae - Regulae Brevius Tractatae. tractatae, 92: PG 31, col. 1145-1148 Vgl. H. Petrus Chrysologus, Sermones. Sermo 123: PL 52, col. 536-540 Vgl. H. Ambrosius van Milaan, Over Nabot, De Nabuthae. 27.52: PL 14, col. 738s Vgl. H. Augustinus, In Iohannis Evangelium Tractatus. 6,25: PL 35, col. 1436s., wat leidde tot het universele inzicht dat als iemand niet heeft wat nodig is om waardig te leven, dat komt omdat een andere iemand daarvan berooft. Sint-Johannes Chrysostomos vat het zo samen:
"Je eigen goederen niet delen met de armen, is hen bestelen en het leven ontnemen. De goederen die we bezitten zijn niet van ons, maar van hen." H. Johannes Chrysostomos, Reflectie over de arme Lazarus, De Lazaro Concio. 2, 6: PG 48, col. 992D
Of in de woorden van Gregorius de Grote:
"Als we de armen geven wat ze nodig hebben, geven we niet zozeer iets van onszelf, maar geven we hen terug wat van hen is." H. Paus Gregorius de Grote, Herderlijke Regel, Regula pastoralis. 3, 2: PL 77, p. 87.
Ik wil nogmaals een uitspraak van de Heilige Joannes Paulus II herhalen, waarvan de kracht allicht onvoldoende erkend is:
"God heeft de aarde aan de hele mensheid gegeven om alle leden ervan te onderhouden zonder iemand uit te sluiten of te bevoorrechten." H. Paus Johannes Paulus II, Encycliek, Ter gelegenheid van de honderdste verjaardag van de encycliek Rerum Novarum, Centesimus Annus (1 mei 1991), 31
Ik van mijn kant zou willen opmerken
"dat de christelijke traditie nooit het absolute en onaantastbare recht op privé-eigendom heeft erkend en dat ze de sociale functie van elke vorm van privébezit altijd heeft onderlijnd." Paus Franciscus, Encycliek, 'Wees geprezen' - over de zorg voor het gemeenschappelijke huis, Laudato Si' (24 mei 2015), 93
Het principe van het gemeenschappelijke gebruik van de gecreëerde goederen is het
"eerste principe van de gehele ethische-sociale orde." H. Paus Johannes Paulus II, Encycliek, Op de negentigste verjaardag van de encycliek Rerum Novarum, Laborem Exercens (14 sept 1981), 19
Het is een natuurlijk, oorspronkelijk en prioritair recht. Vgl. Pauselijke Raad "Justitia et Pax", Compendium van de Sociale Leer van de Kerk (26 okt 2004), 172 Alle andere rechten met betrekking tot goederen die nodig zijn voor de integrale ontwikkeling van personen, met inbegrip van recht op privé-eigendom of elk ander recht,
"mogen [dit recht] niet belemmeren, maar moeten de uitvoering ervan vergemakkelijken," H. Paus Paulus VI, Encycliek, Over de ontwikkeling van de volken, Populorum Progressio (26 mrt 1967), 22
zoals de Heilige Paulus VI het benadrukte. Het recht op privé-eigendom kan alleen beschouwd worden als een secundair natuurlijk recht dat afgeleid is van het beginsel van de universele bestemming van de gecreëerde goederen. Dit heeft concrete gevolgen die in het functioneren van de samenleving weerspiegeld moeten worden. Toch gebeurt het vaak dat secundaire rechten boven de primaire en oorspronkelijke rechten geplaatst worden, waardoor die in de praktijk hun relevantie verliezen.