
Paus Franciscus - 4 oktober 2020
Sommige leden van onze menselijke familie lijken opgeofferd te mogen worden ten voordele van anderen, die wel waardig worden bevonden om te genieten van een zorgeloos bestaan. Uiteindelijk
"worden mensen niet langer gezien als een hogere waarde waarvoor gezorgd moet worden en die gerespecteerd moet worden, vooral dan wanneer ze arm en gehandicapt zijn, ‘nog niet nuttig’ – zoals de ongeborene - of ‘niet langer nuttig’ – zoals de bejaarde. We zijn ongevoelig geworden voor alle soorten van verspilling, te beginnen met voedselverspilling, die extreem betreurenswaardig is.". Paus Franciscus, Toespraak, Tijdens de traditionele uitwisseling van de goede wensen - Sala Regia, Vaticaan, Tot het bij de Heilige Stoel geaccrediteerde Corps Diplomatique, Nieuwjaar 2016 (11 jan 2016)
Een dalend geboortecijfer, dat zorgt voor de vergrijzing van de bevolking, samen met de ‘deportatie’ van de ouderen naar een triest en eenzaam bestaan, is een subtiele manier om te beweren dat het allemaal draait om onszelf, dat onze individuele bekommernissen het enige is wat echt telt. En wel zo
"dat datgene wat wordt weggegooid niet alleen voedsel en overbodige spullen zijn, maar vaak mensen zelf". Paus Franciscus, Toespraak, Tot het Corps Diplomatique geaccrediteerd bij de H. Stoel - Sala Regia, De vrede moet dag na dag opgebouwd worden (13 jan 2014), 10
Wij hebben gezien wat er gebeurd is met oudere mensen op bepaalde plaatsen van de wereld als gevolg van de coronapandemie. Zij hoefden niet op die manier te sterven. Maar in feite was iets gelijkaardigs al eerder voorgevallen tijdens hittegolven en in andere situaties: oudere mensen werden op een wreedaardige manier aan hun lot overgelaten. We realiseren ons niet dat wij, door onze oudere mensen te isoleren en over te laten aan de zorg van anderen zonder de nabijheid en zorgzaamheid van familieleden, de familie zelf verminken en verarmen. Het zal ermee eindigen dat wij jonge mensen zullen beroven van de noodzakelijke band met hun wortels en van een wijsheid die ze nooit op eigen houtje kunnen verwerven.
Deze manier om andere mensen te dumpen, kan uiteenlopende vormen aannemen, zoals een obsessie om de loonkosten te verminderen zonder rekening te houden met de zware gevolgen ervan; de werkloosheid die daarvan het rechtstreekse gevolg is, leidt immers tot meer armoede. Vgl. Paus Franciscus, Toespraak, "Sala Clementina, Tot leden van de Stichting "Centesimus Annus pro Pontifice (25 mei 2013) Bovendien komt die bereidheid tot dumpen van mensen ook tot uiting in verwerpelijke attitudes waarvan we dachten dat ze al lang tot het verleden behoorden, zoals racisme, dat ondergronds blijft sluimeren om telkens opnieuw de kop op te steken. Opstoten van racisme blijven ons te schande maken, omdat ze bewijzen dat onze zogeheten sociale vooruitgang helemaal niet zo echt en verworven is als we denken.
Sommige economische regels hebben dan wel bewezen dat ze resulteren in groei, tot integrale menselijke ontwikkeling hebben ze niet geleid. Vgl. H. Paus Paulus VI, Encycliek, Over de ontwikkeling van de volken, Populorum Progressio (26 mrt 1967), 14 De welvaart is toegenomen, maar de ongelijkheid net zo goed, met als resultaat dat
"nieuwe vormen van armoede ontstaan". Paus Benedictus XVI, Encycliek, Liefde in Waarheid - Over de integrale ontwikkeling van de mens in liefde en waarheid, Caritas in Veritate (29 juni 2009), 22
De bewering dat de moderne wereld de armoede teruggedrongen heeft, is gebaseerd op het meten van armoede op basis van criteria uit het verleden die niet meer van deze tijd zijn. Vroeger werd bijvoorbeeld geen toegang hebben tot elektriciteit niet beschouwd als een teken van armoede en het was toen ook geen bron van ontbering. Armoede moet altijd worden begrepen en afgemeten tegen de achtergrond van de actuele mogelijkheden die in elke concrete historische periode gelden.