Hoe zou men, met het oog op deze enorme uitdagingen, niet de rol kunnen erkennen, die de organisatie van de Verenigde Naties toekomt? Vijftig jaar na de oprichting ziet men nog meer hoe noodzakelijk zij is, maar op grond van de opgedane ervaring is ook beter te zien, dat de werking van dit grootste instrument voor de synthese en coördinatie van het internationale leven afhankelijk is van de cultuur en de internationale ethiek, die het ondersteunt en tot uitdrukking brengt. Het is noodzakelijk dat de organisatie van de Verenigde Naties van een kil administratief instituut steeds meer uitgroeit tot een intellectueel centrum, waarin alle naties van de wereld zich thuisvoelen en hun gemeenschappelijk bewustzijn ontplooien, om zogezegd een 'familie der naties' te zijn. Het begrip 'familie' doet onmiddellijk aan iets denken, wat verder gaat dan de puur functionele relaties en het louter overeenkomen van belangen. De familie is van nature een gemeenschap, die is gebaseerd op wederzijds vertrouwen, wederzijdse ondersteuning en wederzijds respect. In een echte familie bestaat geen hegemonie van de sterksten; integendeel, de zwakkere schakels worden - juist vanwege hun zwakte - met dubbel zoveel welwillendheid omgeven en verzorgd.

Deze naar het niveau van de 'familie der naties' vertaalde gevoelens moeten verweven zijn met de betrekkingen tussen de volkeren, nog voorafgaand aan het recht op zich. De VN staat voor de historische, misschien zelfs baanbrekende taak, deze kwaliteitssprong van het internationale leven te bevorderen: niet alleen door te fungeren als centrum van effectieve bemiddeling bij het oplossen van conflicten, maar ook door het stimuleren van die waarden, houdingen en concrete initiatieven van solidariteit, waardoor de betrekkingen tussen de naties van het 'organisatieve' naar het zogezegd 'organische' niveau kunnen worden getild, van het louter en alleen 'leven met' naar het 'klaarstaan voor' de anderen in een vruchtbare uitwisseling van gaven, die vooral de zwakkere naties ten goede komt, maar die uiteindelijk een voorbode is van de welstand voor allen.

Alleen onder deze voorwaarde zullen niet alleen de 'uitgevochten oorlogen', maar ook de 'Koude Oorlogen' worden overwonnen; zal er niet slechts de gelijkheid onder alle volkeren, maar ook hun actieve deelname aan de opbouw van een betere toekomst zijn; zal er niet alleen de achting voor de afzonderlijke culturele groepen, maar het volledig respecteren van hen als gemeenschappelijke rijkdom van het culturele erfgoed van de volkeren zijn. Verwijst het Handvest van de Verenigde Naties niet naar dit ideaal, als zij "het principe van de soevereine gelijkheid van al haar leden" (art. 2,1) het grondbeginsel van haar organisatie noemt of als zij de organisatie ten doel stelt "vriendschappelijke, op het respect voor het principe van gelijkheid en zelfbeschikking der volkeren berustende betrekkingen tussen de naties te ontwikkelen" (art. 1,2)? Dat is de hoofdweg, die wij helemaal ten einde moeten gaan, zij het soms ook met noodzakelijke veranderingen aan het werkmodel van de Verenigde Naties, rekening houdende met wat er deze halve eeuw is gebeurd, waarin zo veel nieuwe volkeren de vrijheid hebben mogen ervaren in het legitieme verlangen, meer te 'zijn' en meer 'mee te tellen'.

Dit alles mag niet de indruk wekken van een niet realiseerbare utopie. Dit is het uur van een nieuwe hoop, die ons oproept, de verlammende hypotheek van het cynisme ten opzichte van de toekomst van de politiek en het leven van de mensen weg te nemen. Juist de verjaardag die wij vandaag vieren, roept ons daartoe op, door ons weer bewust te worden van de idee van de 'verenigde naties', een idee, die met veelzeggende woorden spreekt over wederzijds vertrouwen, over zekerheid en over solidariteit. Zouden niet ook wij, daartoe aangespoord door het voorbeeld van hen, die het waagstuk van de vrijheid hebben op zich hebben genomen, het waagstuk van de solidariteit durven aangaan en daarmee het risico van de vrede?