Bewust van de kracht van het christendom om zelfs culturele en sociale realiteiten te vernieuwen Vgl. Congregatie voor de Clerus, Algemeen directorium voor de catechese, Directorium Catechisticum Generale (11 apr 1971), 18 , biedt de Kerk de bijdrage van haar leer tot de opbouw van de mensengemeenschap aan door de sociale betekenis van het Evangelie naar buiten te brengen Vgl. H. Paus Johannes Paulus II, Encycliek, Over de blijvende geldigheid van de missie-opdracht, Redemptoris Missio (7 dec 1990), 11. Aan het einde van de negentiende eeuw heeft het magisterium van de Kerk zich systematisch gebogen over de grote sociale vraagstukken van die tijd en op die manier stelde zij “een blijvend paradigma voor de Kerk vast. Deze moet zich inderdaad uitspreken over bepaalde menselijke situaties van individuen en van nationale en internationale gemeenschappen, waardoor zij een echte leer formuleert, een corpus, dat haar veroorlooft de sociale werkelijkheden te analyseren, zich erover uit te spreken en richtlijnen aan te geven voor een juiste oplossing van de problemen die eruit voortvloeien” H. Paus Johannes Paulus II, Encycliek, Ter gelegenheid van de honderdste verjaardag van de encycliek Rerum Novarum, Centesimus Annus (1 mei 1991), 5. De tussenkomst van paus Leo XIII in de sociale en politieke realiteit van zijn tijd met de encycliek Paus Leo XIII - Encycliek
Rerum Novarum
Over kapitaal en arbeid
(15 mei 1891) “gaf aan de Kerk als het ware ‘een statuut van burgerschap’ in de veranderlijke werkelijkheden van het openbare leven. Dat zou vervolgens nog meer bevestigd worden” H. Paus Johannes Paulus II, Encycliek, Ter gelegenheid van de honderdste verjaardag van de encycliek Rerum Novarum, Centesimus Annus (1 mei 1991), 5.

Met haar sociale leer biedt de Kerk bovenal een integrale visie op de mens en een volledig begrip van zijn persoonlijke en sociale dimensies aan. Een christelijke antropologie reveleert de onvervreemdbare waardigheid van elke persoon en plaatst de realiteiten van arbeid, economie en politiek in een origineel perspectief dat licht werpt op authentieke menselijke waarden en dat tegelijk het christelijke getuigenis in de verschillende domeinen van het persoonlijke, culturele en sociale leven inspireert en ondersteunt. Dankzij de “eerstelingen van de Geest” (Rom. 8, 23) worden christenen in staat gesteld “de nieuwe wet van de liefde te vervullen Vgl. Rom. 8, 1-11 . Door deze Geest, die ‘het onderpand van de erfenis’ (Ef. 1, 14) is, wordt de gehele mens inwendig hersteld, in afwachting van de ‘verlossing van het lichaam’ (Rom. 8, 23)” 2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de Kerk in de wereld van deze tijd, Gaudium et Spes (7 dec 1965), 22. In die zin toont de sociale leer van de Kerk hoe de menselijke ontwikkeling van de persoon het moreel fundament van elke sociale actie is en situeert zij de norm van de sociale actie in de eis om het echte welzijn van de mensheid te bewerkstelligen evenals in het engagement om de voorwaarden te scheppen die elke persoon toelaten zijn integrale roeping te realiseren.

De christelijke antropologie bezielt en ondersteunt het pastoraal werk van de inculturatie van het geloof, dat poogt door de kracht van het Evangelie de oordeelscriteria, de determinerende waarden, de manier van denken en de levensmodellen van de hedendaagse mens van binnenuit te vernieuwen: “door de inculturatie geeft de Kerk gestalte aan het Evangelie in de verschillende culturen en voert zij tegelijk de volken met hun culturen binnen in haar eigen gemeenschap” H. Paus Johannes Paulus II, Encycliek, Over de blijvende geldigheid van de missie-opdracht, Redemptoris Missio (7 dec 1990), 52 Vgl. H. Paus Paulus VI, Postsynodale Apostolische Exhortatie, Over de Evangelisatie in de Moderne Wereld, Evangelii Nuntiandi (8 dec 1975), 20. De huidige wereld is gekenmerkt door een breuk tussen het Evangelie en de cultuur, door een geseculariseerde visie op het heil die ertoe neigt om zelfs het christendom “te reduceren tot een menselijke wijsheid, tot een soort wetenschap om goed te leven” H. Paus Johannes Paulus II, Encycliek, Over de blijvende geldigheid van de missie-opdracht, Redemptoris Missio (7 dec 1990), 11. De Kerk beseft dat zij “nu een grote stap voorwaarts [moet] doen in haar evangelisatie; zij moet een nieuwe historische etappe van haar missionaire dynamiek beginnen” H. Paus Johannes Paulus II, Postsynodale Apostolische Exhortatie, Over de roeping en de zending van de leken in de Kerk, Christifideles laici (30 dec 1988), 35. De sociale leer van de Kerk situeert zich binnen dit pastoraal perspectief: “de ‘nieuwe evangelisatie’, waaraan de moderne wereld dringend behoefte heeft (...) moet onder haar wezenlijke elementen de verkondiging van de sociale leer van de Kerk tellen” H. Paus Johannes Paulus II, Encycliek, Ter gelegenheid van de honderdste verjaardag van de encycliek Rerum Novarum, Centesimus Annus (1 mei 1991), 5.