Voor de realisatie en consolidering van een internationale orde die effectief vredevolle wederzijdse relaties tussen volken garandeert, moet dezelfde zedenwet die het leven van de mensen regelt, ook de relaties tussen staten regelen: "Dat is de zedenwet, wier onderhouding door de openbare mening van alle volken en van alle staten moet worden ingehamerd en bevorderd met zulk een éénstemmigheid en zulk een eensgezinde kracht, dat niemand het zal kunnen aandurven haar in twijfel te trekken of haar bindend en verplichtend karakter te verzwakken" Paus Pius XII, Radiotoespraak, Kerstboodschap 1941, Nell'alba (24 dec 1941), 19. De universele zedenwet, gegrift in het hart van de mensen, moet als doeltreffende en noodzakelijke levende uitdrukking van het collectief geweten van de mensheid worden beschouwd, als een "grammatica" H. Paus Johannes Paulus II, Toespraak, De mensheid heeft moed nodig voor de toekomst, Voor de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van de wereldorganisatie (5 okt 1995), 3 die in staat is de dialoog over de toekomst van de wereld te oriënteren.

Universeel respect voor de onderliggende principes van een "juridische structuur in overeenstemming met de morele orde" H. Paus Johannes XXIII, Encycliek, Vrede op aarde, Pacem in Terris (11 apr 1963), 70 is een noodzakelijke voorwaarde voor de stabiliteit van het internationale leven. De zoektocht naar een dergelijke stabiliteit heeft geleid tot de graduele uitwerking van een "volkenrecht" Vgl. Paus Pius XII, Encycliek, Over de eenheid van de menselijke maatschappij, Summi Pontificatus (20 okt 1939), 56-60 Vgl. Paus Pius XII, Radiotoespraak, Kerstboodschap 1941, Nell'alba (24 dec 1941), 21 Vgl. H. Paus Johannes XXIII, Encycliek, Vrede op aarde, Pacem in Terris (11 apr 1963), 124.133 ("ius gentium"), dat kan worden beschouwd als "de voorouder van het internationaal recht" H. Paus Johannes Paulus II, Toespraak, Tot het bij de Heilige Stoel geaccrediteerde Corps Diplomatique (12 jan 1991), 8. Juridische en theologische reflectie, stevig verankerd in het natuurrecht, heeft geleid tot de formulering van "universele principes die voorafgaand en superieur zijn aan het interne recht van de staten" H. Paus Johannes Paulus II, Boodschap, Een blijvende opdracht: opvoeden tot vrede - Wereldvredesdag 2004 (8 dec 2003), 5, zoals de eenheid van het menselijke ras, de gelijkwaardigheid van elk volk, de verwerping van oorlog als middel om conflicten op te lossen, de plicht om samen te werken voor het bereiken van het algemeen welzijn en de noodzaak om zich te houden aan gesloten verdragen (pacta sunt servanda). Dit laatste principe moet bijzonder worden benadrukt om te weerstaan aan "de verleiding om zijn toevlucht eerder te zoeken in het recht van de sterkste dan te bouwen op de kracht van het recht" H. Paus Johannes Paulus II, Boodschap, Een blijvende opdracht: opvoeden tot vrede - Wereldvredesdag 2004 (8 dec 2003), 5 Vgl. H. Paus Johannes Paulus II, Boodschap, Aan de Rector van de Pauselijke Universiteit van Lateranen (21 mrt 2002), 6.

Om de spanningen die ontstaan tussen verschillende politieke gemeenschappen en die de stabiliteit van de naties en de internationale veiligheid kunnen bedreigen, op te lossen, is het noodzakelijk om algemene regels te hanteren die voortkomen uit onderhandeling, en om definitief de idee te verwerpen dat rechtvaardigheid kan geschieden door toevlucht tot oorlog Vgl. H. Paus Johannes Paulus II, Encycliek, Over de waarde en de onaantastbaarheid van het menselijk leven, Evangelium Vitae (25 mrt 1995), 23. "Maar de oorlog kan eindigen zonder overwinnaars en overwonnenen in een zelfmoord van de mensheid en men moet dus de logica afwijzen die tot oorlog voert, het idee dat de strijd voor de vernietiging van de tegenstander, de tegenstelling en de oorlog zelf factoren van vooruitgang en van bevordering van de geschiedenis zijn" H. Paus Johannes Paulus II, Encycliek, Over de waarde en de onaantastbaarheid van het menselijk leven, Evangelium Vitae (25 mrt 1995), 18.

Niet alleen verbiedt het Handvest van de Verenigde Naties het gebruik van geweld, het verwerpt ook zelfs maar de dreiging om geweld te gebruiken Vgl. Verenigde Naties, Handvest van de Verenigde Naties (10 jan 1946). art. 2.4 Vgl. H. Paus Johannes Paulus II, Boodschap, Een blijvende opdracht: opvoeden tot vrede - Wereldvredesdag 2004 (8 dec 2003). 6. Deze opstelling is gegroeid uit de tragische ervaring van de Tweede Wereldoorlog. Tijdens dit conflict heeft het magisterium niet nagelaten om belangrijke onmisbare factoren voor de opbouw van een nieuwe internationale gemeenschap te identificeren: de vrijheid en de territoriale integriteit van elke natie, de bescherming van de rechten van minderheden, een billijke verdeling van de aardse rijkdommen, de verwerping van oorlog en een effectief ontwapeningsplan, het houden van verdragen en een einde van godsdienstvervolging Vgl. Paus Pius XII, Radiotoespraak, Kerstboodschap 1941, Nell'alba (24 dec 1941), 21-27.

Om de voorrang van het recht te garanderen, is het principe van wederzijds vertrouwen van het grootste belang Vgl. Paus Pius XII, Radiotoespraak, Kerstrede tot kardinalen, bisschoppen en prelaten van de Romeinse Curie - Over het bovennationale karakter van de Kerk, Negli Ultimi Sei Anni (24 dec 1945) Vgl. H. Paus Johannes XXIII, Encycliek, Vrede op aarde, Pacem in Terris (11 apr 1963), 118. In dit perspectief moeten normatieve instrumenten voor de vredevolle oplossing van geschillen zo worden geherformuleerd dat hun draagwijdte en verplichtend karakter wordt uitgebreid en versterkt. Processen van onderhandeling, bemiddeling, verzoening en arbitrage, die de uitdrukking zijn van het internationaal recht, moeten worden ondersteund door de creatie van "een volledig doeltreffende juridische autoriteit in een vredevolle wereld" H. Paus Johannes Paulus II, Toespraak, Tot het Internationale Hof van Justitie te Den Haag (13 mei 1985), 4. Vooruitgang in deze richting zal toelaten dat de internationale gemeenschap niet langer zal worden aangezien als een simpele aggregatie van staten in de verschillende momenten van hun bestaan, maar als een structuur waarin conflicten op een vreedzame wijze kunnen worden opgelost. "Zoals binnen de afzonderlijke staten eindelijk de tijd gekomen is waarin het systeem van de persoonlijke wraak en van de vergelding vervangen is door de heerschappij van de wet, zo is het nu dringend nodig dat een dergelijk proces plaatsvindt in de internationale gemeenschap" H. Paus Johannes Paulus II, Encycliek, Over de waarde en de onaantastbaarheid van het menselijk leven, Evangelium Vitae (25 mrt 1995), 52. Kortom, "het internationaal recht moet ervoor zorgen dat niet het recht van de sterkste prevaleert" H. Paus Johannes Paulus II, Boodschap, Een blijvende opdracht: opvoeden tot vrede - Wereldvredesdag 2004 (8 dec 2003), 9.